Geen grap: plaatselijk 17 centimeter sneeuw op 1 april!
Op deze eerste dag van april ligt een groot deel van Nederland bedolven onder een laag sneeuw van 1 tot 8 centimeter. Gisteravond lag op de Posbank bij het Gelderse Rheden al 14 centimeter. Vanochtend lag in de hogere delen van Nijmegen 13 cm en op de hoge Veluwe tussen Rozendaal en Rheden, op 110 meter hoogte, 17 cm. Daarmee hebben we het op één na dikste sneeuwdek ooit in april. Sinds de start van de sneeuwmetingen begin jaren ’50 lag er in 1970, 1999 en 2021 circa 15 cm aprilsneeuw. Het record is 20 cm, gemeten op 11 april 1978 in Renesse.De sneeuw trekt nu naar het zuiden weg, al blijft het in Limburg en langs de oostgrens nog de hele dag licht sneeuwen. Daar blijft het wit, in het westen en noorden wordt het eind van de ochtend drab. Vanmiddag kan daar de zon doorbreken bij temperaturen van 5 tot 7 graden. In het oosten en zuidoosten blijft het met 1-3 graden veel kouder. Wie wil genieten van de sneeuw, moet dat dus vanochtend doen. In de hogere delen van Gelderland, waar meer dan 10 cm ligt, blijft de sneeuw het hele weekend liggen. In de nachten kan het daardoor meer dan 5 graden vriezen!
Niet bijzonder, een pak sneeuw wel
Sneeuw in april is niet bijzonder in Nederland, al komt het deze eeuw door klimaatverandering steeds minder vaak voor. In de vorige eeuw sneeuwde het in april gemiddeld op 6 dagen wel ergens in ons land en één keer in 2 jaar tijd werd het ook lokaal wit. In het huidige klimaat, van 1991 tot en met 2020, is dit aantal sneeuwdagen gedaald tot 2 en slechts één keer in 4 jaar tijd blijft sneeuw lokaal nog liggen.
Sinds het begin van de sneeuwmetingen in 1951, kwam het bijna ieder jaar wel tot (natte) aprilsneeuw, alleen in de jaren 1974, 1987 en in 1993 was dat niet het geval. Zetten we dat af tegen deze eeuw, dan neemt het aantal sneeuwloze aprilmaanden duidelijk af. Zo viel er in 2002, 2007, 2009, 2011, 2014 en 2020 nergens in ons land sneeuw in april, in alle andere jaren wel.
Op één na dikste pak sneeuw ooit in april!
Sneeuw die blijft liggen is dus wel vrij bijzonder in april en een dik pak al helemaal. Vroeger gebeurde dit elke 2 jaar, tegenwoordig nog maar een keer in 4 jaar tijd. Toch is aprilsneeuw zeer grillig verdeeld. Deze eeuw bleef aprilsneeuw alleen in 2001, 2003, 2005, 2016 en 2021 liggen. In 2001 was het op 7 dagen ergens wit in Nederland en vorig jaar op 5 dagen. Tot vorig jaar ging het altijd om een dun laagje van 5 cm of minder. Maar vorig jaar viel een dik pak. Op 7 april viel in Epen (bij Vaals) 10 centimeter en op de Vaalserberg werd 15 cm gemeten. En dit jaar dus 13 cm in Nijmegen en 17 cm tussen Rozendaal en Rheden, op 110 meter hoogte. Dit is het op één na dikste sneeuwdek ooit gemeten in april.
Het sneeuwrecord voor april staat op naam van 1978 met op 11 april in Brielle en Alkmaar 15 cm, in Wognum 18 cm en in Renesse 20 cm sneeuw. Een dag later werd in Friesland lokaal 15 cm sneeuw gemeten. De Bilt had op 11 april een sneeuwdek van 8 cm, een officieel aprilrecord.
Een pak sneeuw van 15 centimeter of meer is zelden voorgekomen naast vorig jaar en 1978. In de sneeuwrijke april van 1970 was het op 11 dagen ergens in ons land wit. Op 6 april sneeuwde het gedurende 15 uur achtereen in Groningen (er bleef 5 cm liggen) en op 8 april lag er op Ameland 15 cm sneeuw. Op 14 april 1999 viel er in het Drentse Ruinerwold 15 cm sneeuw en een dag later noteerde Vaals 8 cm en de Vaalserberg 13 cm. Het is dus opmerkelijk dat zowel vorig jaar als dit jaar in de top-5 staan. Vooralsnog is dit toeval en zien we juist een afname van sneeuw in het voorjaar.
Vaker aprilsneeuw dan zomerse temperaturen
Hoewel we deze eeuw flink zijn verwend in april door zomerse temperaturen, was vroeger sneeuw veel normaler dan zomers weer. In de tweede helft van de vorige eeuw telde De Bilt 110 sneeuwdagen en zelfs 20 witte dagen tegen 9 zomerse dagen van tenminste 25,0 graden. Deze eeuw telt De Bilt tot dit jaar in april 11 sneeuwdagen en 2 witte dagen tegen 15 zomerse dagen. Het kan verkeren.
