Grote droogte in Zuidwest-Europa in de kiem gesmoord
Terwijl het in Nederland maar zonnig blijft – en eigenlijk geldt dat voor het grootste deel van Europa – ligt boven het zuidwesten van Europa, bij Spanje en Portugal, een lagedrukgebied. Op veel plaatsen regent het er iedere dag, hier en daar al een week lang, en lopen de neerslaghoeveelheden sterk op. Regionaal – vooral in het zuiden en oosten, in gebieden aan de Middellandse Zee – zijn al honderden millimeters gevallen. Een droogte, met mogelijk grote gevolgen voor de komende zomer, lijkt in de kiem gesmoord. De stuwmeren stromen weer vol, veel sneller dan zelfs de grootste optimisten hadden verwacht.Een koudeput in de bovenlucht is in het Middellandse Zeegebied tot bijzondere prestaties in staat. Het erbij horende weer is soms zo extreem, dat ze er voor zo’n systeem een eigen naam hebben: een DANA. Het is een afkorting die staat voor ‘geïsoleerd lagedrukgebied in de hoge delen van de atmosfeer’. Want dat is het ook: een afgesnoerde bel met koude lucht, hoog in de atmosfeer, waarin zich een lagedrukgebied vormt. De interactie met het warme water van de Middellandse Zee doet de rest. Er ontstaan zware buien die het land op trekken en grote hoeveelheden regen achterlaten. Verder kan zo’n depressie aan de kust veel wind veroorzaken. Vooral de stranden aan de Middellandse Zee, en nu dan in de buurt van Marbella, hebben er last van. Ze kunnen in korte tijd enorm afkalven.
Zuidwestpunt
Het lagedrukgebied van nu ligt bij de zuidwestpunt van het Iberisch Schiereiland. De gevolgen ervan zijn vooral aan de zuidkust, waar de wind dichtbij de kern van het lagedrukgebied zuidelijk is en aan de oostkust, waar de wind oostelijk is, goed te merken. Toch valt ook op andere plaatsen, meer het binnenland in, geregeld regen. Alleen minder dan aan zee. Marokko en Portugal, ook door droogte getroffen landen, profiteren mee.
In de omgeving van Valencia en Alicante, waar de oostelijke wind steeds vochtige lucht vanaf de warme Middellandse Zee het land op blaast, regent het al meer dan een week vrijwel onafgebroken. Met name aan de oostflank van de bergen in dit gebied zijn plaatselijk duizelingwekkende hoeveelheden regen gevallen. Er zijn plekken die al ongeveer 700 millimeter achter de kezen hebben, maar ook een stad als Valencia heeft al 300 millimeter aan regen te verwerken gekregen. En het gaat de komende dagen door.
Weggespoeld
De hevige regenval heeft er inmiddels voor gezorgd dat diverse rivieren buiten hun oevers zijn getreden. Meerdere wegen moesten worden afgesloten omdat er water overheen stroomde, of omdat ze deels waren weggespoeld. Ook zijn veel watergangen, die het grootste deel van het jaar droog staan, weer gaan stromen. Alles wat er in de tussentijd in terecht is gekomen, stroomt dan mee en komt in zee terecht. Het water krijgt er vaak een bruine kleur van. Verder spoelt meegevoerd hout en afval aan op de stranden.
Ook het door droogte geteisterde zuidoosten van Spanje heeft de afgelopen dagen een klap van de regen meegekregen. Het waterpeil in de rivier Segura, die door de regio rondom de stad Murcia stroomt, is flink gestegen. Dat geldt ook voor het waterniveau van de stuwmeren in het gebied. Gemiddeld stonden die op slechts 25 procent van hun capaciteit, maar nu stroomt er eindelijk nieuw water in en is het waterpeil aan het stijgen.
In Andalusië gaat het hard
Helemaal hard met het water gaat het in de westelijke helft van Andalusië, globaal het gebied vanaf de stad Malaga en dan naar het westen, inclusief de Costa del Sol. Daar is het de zuidelijke wind aan de oostflank van het lagedrukgebied die steeds weer nieuwe buiencomplexen vanaf de Middellandse Zee het land op blaast. Het heeft er gisteren en de afgelopen nacht hard geregend. Hier en daar is in die periode tot ongeveer 200 millimeter aan regen gevallen. De beelden waren ernaar: sterk gestegen rivieren, wegen onder water, afgesloten wegen en zelfs 20 inwoners die door het water werden ingesloten.
De grote stuwmeren in het gebied stijgen nu snel. Het stuwmeer, dat de Costa del Sol van water voorziet, stond vanochtend al op bijna 70 procent van zijn capaciteit en daar komt de komende dagen nog (veel) meer bij. Gisteren stond de Rio Verde, die het stuwmeer voedt, dermate hoog dat in zes uur tijd 2,4 miljard liter water het meer in liep. Inmiddels is dat tempo weer wat teruggelopen, maar komt er nog steeds veel water bij.
Volgende week nog een keer
De verwachting is dat het huidige lagedrukgebied zowel in de westelijke helft van Andalusië als in het natte gebied rond Valencia en Alicante nog tot en met morgen buien brengt. Daarna knapt het weer vanuit het westen een aantal dagen op. Vanaf dinsdag komt bij de zuidwestpunt van het Iberisch Schiereiland een volgend lagedrukgebied te liggen en dan lijkt de hele geschiedenis zich nog een keer te herhalen. Zo zijn het – zoals zo vaak – uiteindelijk toch weer de voorjaarsregens die een grote droogte in de kiem weten te smoren.
