La Niña weet nog steeds maar van geen wijken; gevolgen enorm

La Niña is het zusje van El Niño, dat bekender is. Het gaat in beide gevallen om zeestromen, langs de evenaar, over de Stille Oceaan van oost naar west tussen Zuid-Amerika aan de ene en Australië en Indonesië aan de andere kant. In het geval van La Niña bevindt relatief koud zeewater zich aan de oostkant en stroomt naar het westen. Het warme water houdt zich in de buurt van Indonesië en Australië op. In het andere geval, dat van El Niño, is de situatie omgekeerd. Het warme water ligt dan tegen de Zuid-Amerikaanse kust aan en beweegt zich naar het westen, bij Indonesië en Australië is het zeewater relatief koel.

Ingrijpend

El Niño wordt in het algemeen als ingrijpend gezien, onder meer omdat het een fenomeen is dat grote invloed heeft op de wereldtemperatuur. Tijdens en in de eerste zes maanden na El Niño komt en zit er veel extra warmte in de atmosfeer. Veel van de wereldwijde temperatuurrecords die op de opwarmende aarde van dit moment zijn gemeten, werden tijdens perioden met El Niño bereikt. In geval van een La Niña zie je de wereldtemperatuur weer wat dalen en blijven nieuwe records even uit beeld.

Kijk je naar de andere, wereldwijde gevolgen die met beide zeestromen gepaard gaan, dan is de La Niña variant misschien nog wel ingrijpender dan El Niño. Omdat La Niña vaker lijkt voor te komen en niet zelden langer duurt. De wereldwijde atmosfeer heeft zo meer tijd om zich op een La Niña dan op een El Niño in te stellen.

Droogtes

Je ziet het bij de droogtes, waar ook La Niña een hand in lijkt te hebben. In de westelijke helft van de Verenigde Staten, waar grote gebieden al meer dan 12 jaar met droogte te kampen hebben, is de situatie in de afgelopen (La Niña) jaren een stuk verder verslechterd. De grote stuwmeren, die tientallen miljoenen mensen in het inmiddels woestijnachtige zuidwesten van de VS van drinkwater moeten voorzien, hebben dit jaar hun laagste standen ooit bereikt. Verder worden grote delen van het gebied al jarenlang door immense natuurbranden geteisterd en breekt de temperatuur er record na record.

Indrukwekkend is ook de droogte die grote delen van Zuid-Europa in de greep heeft. In Spanje hebben de stuwmeren hun laagste stand sinds het rampjaar 1995 bereikt. Lokale meteorologen wijzen La Niña als de schuldige aan, naast klimaatverandering. Een einde aan de droogte is niet in zicht. Ook grote delen van Italië en het zuidoosten van Europa hebben al langere tijd met de gevolgen van droogte te kampen. Verder naar het noorden in Europa, en zeker ook in onze eigen omgeving, heeft de droogte de laatste jaren vooral in het voorjaar in de zomer toegeslagen. Het weer voelt hier anders aan dan anders.

Droogte is er verder in de binnenlanden van China, waar de grootste rivier, de Yangtze op een gegeven moment bijna helemaal droog viel. De gevolgen van de droogte doen zich op een extreme manier voelen in de Hoorn van Afrika, waar in hele regio’s (onder meer in Ethiopië en de landen in de omgeving) hongersnoden dreigen.

Extreme regenval

De natte kant van de medaille wordt gevoeld in Australië, in delen van India en Pakistan en in het noordoosten van Zuid-Amerika. Omdat La Niña inwerkt op de moesson in India en Pakistan zijn de gevolgen van dit weersfenomeen, dat vaak toch al ingrijpend is, regionaal nog veel ingrijpender. Denk aan de beelden uit Pakistan van de laatste maanden. Grote gebieden staan er nog steeds onder water. Niet alleen door – en dat staat vast – de extreme regenval van de laatste maanden, maar ook door de menselijke factor. Er zijn vanuit het verleden nauwelijks maatregelen genomen om wateroverlast te beteugelen.

Hoe snel de situatie kan veranderen, hebben ze in Australië gemerkt. Kwamen daar tot voor enkele jaren eigenlijk alleen maar berichten over droogte, hitte, branden en natuurverlies vandaan, sinds La Niña is het beeld er totaal omgeslagen. Drie jaren van extreme regenval hebben ertoe geleid dat elk stukje land dat maar water kan herbergen, nu onder water staat. Ondertussen blijft het maar regenen en weten ze niet meer waar al dat nieuwe regenwater naartoe moet. De bodem is volledig verzadigd. Alles groeit, is groen en alle meren, die tijdens de droogtes van voorheen waren drooggevallen, staan nu vol water.

Op de schop

En gaat het met de boosdoener zelf? In de laatste maanden is de La Niña van dit moment weer langzaam sterker geworden. Zag het er eerst naar uit dat in de komende winter al een geleidelijke afname te zien zou zijn, nu lijkt dat moment pas in de lente te komen. Daarna is het voor het eerst sinds jaren waarschijnlijk weer wachten op een volgende El Niño. Vanaf het moment dat die er is, kan ook het wereldwijde weerpatroon, waaraan we de laatste jaren toch een beetje gewend zijn geraakt, eindelijk weer eens op de schop.