Mistigste start van het jaar sinds 1996
Het was de afgelopen tijd vaak grijs door mist of lage bewolking die lang bleef hangen. Tot vandaag in 2022 is gemiddeld over het land al 61 uur sprake geweest van mist, waarbij het zicht terugliep naar minder dan 1.000 meter. Dat is het hoogste aantal uur sinds 1996. Het is opvallend dat het zo vaak mistig is, want mist komt tegenwoordig veel minder vaak voor dan vroeger.De oorzaak van de hardnekkige mist waren krachtige hogedrukgebieden. Hoewel hogedrukgebieden vaak worden geassocieerd met droog en zonnig weer, kan een hogedrukgebied vooral in de herfst- en wintermaanden ook voor langdurig grijs en mistig weer zorgen. Omdat de wind in de buurt van zo'n hogedrukgebied erg zwak is, kan de vochtige lucht bijna geen kant op. Bovendien is de zon nog lang niet zo krachtig als in de lente of zomer, waardoor het een stuk langer duurt voordat de mist oplost.
Grote verschillen
Gemiddeld over het land kwam het tot en met gisteren tot 61 uur waarin het zicht (tijdelijk) minder was dan 1.000 meter. De laatste keer dat het van 1 t/m 18 januari gemiddeld over het land nog vaker mistig was, was in 1996 (72,4 uur). Verder was het ook in 1964, 1971 en 1973 nog vaker mistig.
De verschillen over het land zijn echter groot. Sinds de start van het jaar 2022 is op Vlieland bijvoorbeeld maar in 10 uurvakken een zicht van <1.000 meter gemeten. In het midden en zuiden is het veel vaker mistig geweest. In de top-3 staan Eindhoven (102 uur), Deelen (109 uur) en Woensdrecht (118 uur). Vooral vorige week was het in het noordelijk kustgebied regelmatig zonnig, terwijl de rest van het land onder de mist of laaghangende bewolking zat.
Bijzonder hoge luchtdruk
De belangrijkste oorzaak voor de hardnekkige mist is de hoge luchtdruk. Al meer dan een week liggen hogedrukgebieden telkens vlakbij ons in de buurt en ze zijn ook nog eens behoorlijk sterk. Op 13 januari werd zelfs het dagrecord voor de hoogste luchtdruk in De Bilt verbroken. Verder waren er nog vijf dagen waarbij de luchtdruk in de top-5 hoogste sinds 1901 stond.
De gemiddelde luchtdruk over het tweede decade van januari (11 t/m 20 januari) komt waarschijnlijk uit rond 1032,5 hPa. Sinds 1901 was dat slechts twee keer nog hoger, namelijk in 1907 en 1925. Ook na 20 januari lijkt de luchtdruk nog wel een tijd hoog te blijven. Daardoor blijft de kans op mist of laaghangende bewolking bestaan, vooral in het weekend.
Mist komt steeds minder vaak voor
Mist komt tegenwoordig minder vaak voor dan vroeger. In het huidige klimaat (1991 - 2020) komt het van 1 tot en met 18 januari gemiddeld over het land tot ongeveer 20 uur met mist. Dertig jaar eerder (1961 - 1990) lag het gemiddelde nog op ongeveer 30 uur met mist.
Dat mist steeds minder vaak voorkomt is te verklaren door de steeds betere luchtkwaliteit. Schone lucht bevat namelijk minder deeltjes waaraan watermoleculen zich kunnen binden. Dat is ook de reden dat tijdens oud en nieuw relatief vaak (dichte) mist ontstaat. Er zijn dan veel deeltjes in de lucht door het vuurwerk wat wordt afgestoken. Daar kunnen watermoleculen zich aan binden en zo kan gemakkelijk mist ontstaan.
