Orkaan Danielle geen last van Saharazand
We hebben in deze rubriek de afgelopen tijd al vaker geschreven over het bijzonder rustige orkaanseizoen in het Atlantische bassin tot nu toe. Eind juni en begin juli kwam het er tot een drietal tropische stormen, maar vanaf 3 juli was het daarna lange tijd stil. Bijna de hele juli- en zelfs de hele augustusmaand kwam het tot geen enkele genaamde storm. De reden lijkt een veel grotere hoeveelheid Saharazand dan normaal in de atmosfeer ten westen van Afrika te zijn. Inmiddels is nu de vierde tropische storm van het Atlantische seizoen ontstaan, Danielle, maar zij vormde zich veel noordelijker op de oceaan en had dus geen last van het vele zand.Update: tropische storm Danielle is vanmiddag uitgegroeid tot de eerste orkaan van het Atlantische seizoen.
In het Atlantische bassin, waaronder niet alleen de hele Atlantische Oceaan valt, maar ook de Caribische Zee en de Golf van Mexico, is het 1941 niet voorgekomen dat het zo lang stil was voor wat betreft de vorming van tropische stormen en orkanen. Lang wordt al over de reden van deze ‘stilte’ gespeculeerd en de aanwezigheid van de grotere hoeveelheid Saharazand dan normaal in dat deel van de atmosfeer lijkt o.a. de boosdoener.
Meer Saharazand dan normaal
Er lijkt deze zomer veel meer Saharazand in de lucht te zijn gekomen dan in andere jaren. Boven de oceaan heeft zich een ongeveer 3 kilometer dikke luchtlaag gevormd, waarin het Saharastof zich bevindt. Daarbij is die luchtlaag niet alleen stoffig, maar ook nog eens heet en droog. Uit onderzoeken blijkt dat niets de vorming van orkanen zo effectief tegenhoudt als Saharazand in de lucht. Het strooit letterlijk zand in de motor van tropische systemen. Er zijn vanuit het verleden voorbeelden bekend waarin volwaardige orkanen, toen ze op de Oceaan met een wolk Saharazand in aanraking kwamen, binnen de kortste tijd hun kracht verloren en oplosten. Geen andere omstandigheid dan dit heeft zo’n groot effect.
Koeler zeewater ten westen van Afrika
Bovendien blijkt het zeewater in de kraamkamer van de orkanen, ten westen van Afrika, de afgelopen tijd regelmatig wat koeler dan normaal te zijn geweest. Mogelijk heeft dit met de passaatwinden te maken, die in het gebied vanuit het oosten waaien. Als die wat sterker zijn dan normaal, welt aan de westkust van Afrika koel zeewater vanuit de diepzee op en die kan een remmend effect op de watertemperaturen hebben.
Zand heeft remmend effect
Als we naar Noord-Afrika kijken, zien we boven de Sahara hogedrukgebieden overheersen, maar net ten zuiden ervan worden om de haverklap lagedrukgebieden met de passaatwinden van oost naar west over het continent geblazen. Door het (tijdelijke) luchtdrukverschil tussen het standvastige hogedrukgebied en de kortstondige lagedrukgebieden steekt er daarbij even wat meer wind op, welke aanhoudend Saharazand uit de woestijn lijkt op te pikken. Hierdoor houdt vrijwel geen enkel lagedrukgebiedje nog stand als het eenmaal boven het relatief wat koelere zeewater ten westen van Afrika uitkomt. Bij het National Hurricane Center zien we ook steeds dat daar de zogeheten ‘disturbances’ ontstaan, gebieden die eventueel zouden kunnen uitgroeien tot een tropische storm of orkaan, maar dat ze met vaak maar een kans van zo’n 10 procent na enkele dagen alweer verdwenen zijn.
Orkaan Danielle
In deze tijd van het jaar is het oppervlaktewater van de Atlantische Oceaan al bijna op zijn warmst, dus ook wat noordelijker op de oceaan beginnen de zeewatertemperaturen hoger te worden. En juist daar is nu de vierde genaamde storm van het seizoen ontstaan, orkaan Danielle. Ze heeft in die omgeving ook geen last van het Saharazand en daar is het nu dus wel gelukt.
Actiever dan normaal orkaanseizoen
Danielle groeide eind van deze middag uit tot een orkaan en is daarmee de eerste orkaan van het Atlantische orkaanseizoen. De verwachting is volgens meerdere weerbureaus nog steeds dat het een actiever dan normaal orkaanseizoen lijkt te gaan worden, dus de komende tijd kunnen we op basis van die verwachtingen nog meer genaamde stormen verwachten.
Invloed op Europa
Orkaan Danielle trekt de komende dagen met een noordoostelijke koers richting Europa. De orkaan blijft boven het open zeewater, maar vaak heeft zo’n grootschalig systeem in onze atmosfeer wel invloed op het Europese weer. Weermodellen hebben moeite met dit soort ‘vaak wat onverwachte en grote’ systemen, maar uit ervaring weten we dat zo’n systeem onze weersverwachting ineens totaal op zijn kop kan zetten.
