Suriname staat al maanden onder water

Het is voor ons misschien nauwelijks voor te stellen, maar in Suriname staan diverse steden en dorpen al weken, soms maanden, onder water. Onbewoonbare huizen, onbereikbare dorpen, weggespoelde akkers en overal een laag (vervuild) water. Langdurige regenval heeft ervoor gezorgd dat zich in het land een ramp aan het voltrekken is.

Dat het in Suriname vaak flink kan regenen, dat weten de meeste mensen wel. Het is zelfs niet ongebruikelijk dat er in de regentijd overstromingen plaatsvinden. Dat grote delen van bijvoorbeeld de hoofdstad Paramaribo dan een tijdje onder water staan, dat lijkt er een beetje bij te horen. Suriname heeft een afwateringssysteem dat niet goed genoeg werkt om de grote regentijd aan te kunnen. Het is vaak verstopt geraakt door afval en het wordt gebrekkig onderhouden. Rijden door de straten heeft in die tijd meer weg van varen.

Regentijd

Suriname kent uiteraard compleet andere seizoenen dan Nederland. Het ligt vlakbij de evenaar, dus warm is het er eigenlijk altijd. Normaalgesproken kent het land vier seizoenen: twee droge en twee natte. De grote droge tijd loopt van half augustus tot december. De kleine regentijd vindt plaats in december en januari, daarna volgt de kleine droge tijd, van februari tot en met april. Overigens: de droge tijd betekent bepaald niet dat er géén regen valt, maar wel een stuk minder. De gemiddelde maandsom aan neerslag in de droge tijd is nog altijd het dubbele van een maandsom bij ons (!). Op dit moment zit Suriname in de grote regentijd.

In die grote regentijd regent het vrijwel elke dag. En als het regent, plenst het ook meteen flink. Wellicht ken je dat soort buien wel, als je wel eens op een tropische bestemming bent geweest. Als je nu naar de weersverwachting voor de komende tijd kijkt, staan de kaarten vol regen- en onweerssymbolen. Met gemak valt er 10 tot 20 mm per dag. Ter vergelijking: die regenzone die vandaag bij ons overtrekt, die heb je daar dus zo’n beetje elke dag, maandenlang.

Droge tijd al kletsnat

Wat is er nu dan zo anders? Een groot verschil dit jaar, is dat de droge periode helemaal niet droog was. Ook toen al kwam er ontzettend veel regen naar beneden, en daar werd de basis voor de huidige watersnood al gelegd. Dat de droge tijd toch nat was, lijkt weer een gevolg te zijn van het fenomeen La Niña, waar we eerder vandaag al over schreven. Dat is een koude zeestroming die een keer in de zoveel tijd terugkeert (maar dat de laatste decennia steeds vaker lijkt te doen). Die koude stroming zorgt voor zo’n grote temperatuurafwijking, dat het weer ervan verandert. Aan de ene kant levert dat extreme droogte op, maar aan de andere kant wordt het juist kletsnat. En daar heeft Suriname nu dus mee te kampen. Het was er al nat toen de regentijd nog moest beginnen.

Spuien open

Alle sloten en kanalen zijn al lang en breed overvol, van rivieren zijn de oevers vaak nergens meer te bekennen. Een grote bottleneck – letterlijk – is de dam in het gigantische Brokopondostuwmeer geweest. Daar kwam zo veel druk op te staan door al het water, dat de spuien open moesten. Ook daardoor zijn diverse dorpen onder water komen te staan, vaak zonder dat de bewoners daarvoor gewaarschuwd werden. In één klap raakten ze zo alles kwijt als ze niet het geluk hadden net iets hoger te wonen. Op sommige plekken staat het water tot aan de daken.

Nood

De echte schade zal pas zichtbaar worden als het water weer zakt, maar dat lijkt voorlopig nog niet te gaan gebeuren. Sommige mensen hebben een heenkomen gevonden in hoger gelegen gebieden, maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Honderden gezinnen zijn in acute nood. Zij kunnen hun huis niet meer in. Oogsten zijn verloren gegaan en ook opslagplaatsen voor voedsel en ziekenhuizen zijn overstroomd. Op sociale media gaan veel beelden rond, zelfs van kinderen die in een schoolklas met hun voeten in het water zitten:

Video op instagram

Hulp

Lokale nieuwsbronnen vergelijken de situatie nu met de watersnood van 2006, die gezien wordt als een van de grootste natuurrampen in de geschiedenis van Suriname. Toen kwamen maar liefst 30.000 mensen zonder onderdak te zitten. Duizenden waren aangewezen op voedselhulp. Inheemse bewoners staken zelfs de grens over om het water te ontvluchten. Het Nederlandse leger heeft toen steun geboden, en er werd met grote landelijke acties geld ingezameld via Giro 555.

Inmiddels zijn tien Surinaamse districten tot rampgebied verklaard, in de hoop meer hulp uit het buitenland op gang te brengen. Met al dat water overal is het erg moeilijk om de rampgebieden te bereiken. Brazilië, Venezuela en Japan hebben de afgelopen tijd al hulp verleend, onder meer door de inzet van helikopters en het leveren van voedselpakketten, tenten en andere hulpgoederen. Ook aan Nederland is weer hulp gevraagd.

Afgezien van die noodhulp, lijkt er in de nabije toekomst nog weinig verlichting in zicht. Het water kan nu al nergens meer heen, en dat terwijl de grote regentijd nog tot in augustus duurt.

Bronnen: ANP, Dagblad Suriname, Waterkant