Tornado treft Zierikzee

De tornado bevond zich aan een complex met zware buien dat de provincie vanuit het zuiden binnentrok en was tot in de wijde omgeving goed te zien. Er zijn veel foto’s en filmpjes van gemaakt. Veel mensen werden compleet verrast door de wervelwind.

Geen waterhoos, maar tornado

Hoewel is gemeld dat het hier om een uit de kluiten gewassen waterhoos zou zijn gegaan, lijkt het er toch op dat er van een sterkere tornado sprake was, horend bij een kortlevende supercell. De eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat we ook bij Weer.nl volledig verrast werden door de tornado. Zo op het eerste gezicht leken de omstandigheden er niet heel geschikt voor. Duidelijk was wel dat zich vanmiddag felle buien konden vormen, mogelijk met onweer. Maar de vorming van supercells en een tornado hadden we niet op ons netvlies.

Als je echter naar de beelden kijkt, zie je vooral hogerop in de atmosfeer een brede slurf aan een buienwolk die daar in zijn geheel omheen draait. Naar de grond toe wordt de slurf afgebroken, maar de circulatie van de tornado haalt de grond wel. En hoe. De kracht ervan is zondermeer indrukwekkend, als je beelden van dichtbij de tornado ziet.

Volgens de meldingen uit Zierikzee lijkt de zwaarst getroffen omgeving een oorlogsgebied. De politie heeft het betroffen gebied afgezet. Mensen wordt gevraagd er niet naartoe te komen.

Supercell

Meteorologisch gezien is er sprake van een supercell als je een bui hebt die door het windregime in zijn omgeving om zijn eigen as gaat draaien. Dit kan gebeuren als de wind ter plaatse met de hoogte van richting verandert en in snelheid toeneemt. Van dat eerste was nauwelijks (wel een beetje) sprake toen de tornado ontstond, van dat tweede des te meer, vooral op wat grotere hoogte in de atmosfeer.

Om te bepalen of we van een waterhoos of van een tornado moeten spreken, hebben we radarbeelden bekeken waarop je de windrichtingen kunt bekijken en eventuele draaipunten daarin. Die beelden waren niet mega overtuigend.

Maar: als je een tornado ziet, dan is het er één. Blijkbaar was het boven het water van de Oosterschelde allemaal net voldoende. Mogelijk heeft de combinatie van het beetje windschering dat er aan de grond wel was, het relatief warme water en de ontegenzeggelijk aanwezige dynamiek in de hogere delen van de atmosfeer er toch voor gezorgd dat zich een tornado kon vormen, die het ook boven land verrassend lang wist vol te houden. En met een voor een waterhoos veel te grote kracht door de bebouwde kom van Zierikzee trok.

Tornado's komen af en toe voor

Tornado’s komen in Nederland jaarlijks zo tussen 1 en 3 keer voor en zijn meestal relatief licht, zodat schade beperkt blijft of helemaal niet optreedt. Waterhozen, of het begin daarvan in de vorm van tuba’s onder buienwolken boven zee of grote meren, worden veel vaker gespot. Dan heb je het over meerdere tientallen waarnemingen per jaar. Waterhozen leveren meestal ook geen schade op, of ze moeten toch nog net boven het land komen. Omdat ze daar hun energie snel verliezen, trekken ze zich dan al gauw in de buienwolk terug.

Overigens werd ook vandaag, later in de middag ten noordwesten van Leeuwarden een beginnende hoos gezien. Waarschijnlijk bereikte die de grond niet. Boven de Afsluitdijk, in de buurt van Heerenveen en Stadskanaal waren enkele tuba's, ofwel beginnende slurven te zien. Zo onstabiel was de lucht.