Uitwerking La Niña op wereldweer is zeer groot

De laatste maanden hebben we, voor het tweede opeenvolgende jaar, met een La Niña te maken. De uitwerking ervan op het weer op aarde is niet mis. Zodra het zeewater rond de evenaar in het oostelijke deel van de Grote Oceaan kouder is dan normaal, spreken we van een La Niña. In een La Niña periode worden de gangbare oostelijke passaatwinden versterkt en komt er koeler dan normaal water in een groot gebied voor de westkust van Zuid-Amerika te liggen. De warmte gaat naar Indonesië en Australië en veroorzaakt daar extra buiigheid en hogere temperaturen.

In Midden- en delen van Zuid-Amerika is het water kouder, maar daardoor ook voedselrijker en visrijker. Door hogedrukwerking boven Midden-Amerika zijn de weersomstandigheden daar droger dan normaal en die droogte reikt ook tot in het (zuid)westen van de Verenigde Staten.

Hitte en droogte in Zuid-Amerika

Bij allerlei extreme weergebeurtenissen op aarde, die we de laatste tijd de revue hebben zien passeren, is de link met La Niña al gelegd. Dat begon al met het hete en droge weer, dat er de afgelopen zomer (op het Zuidelijke Halfrond zijn de seizoenen gespiegeld met die bij ons) in Argentinië hebben gehad. Er kwamen enkele intense hittegolven voorbij waarin de temperaturen af en toe recordwaarden aantikten. Iets verder naar het noorden was het wetlandgebied Pantanal (het ligt tussen Brazilië, Bolivia en Paraguay in) het grote slachtoffer. De extreme droogte in dit gebied was er de oorzaak van dat bosbranden miljoenen hectaren van de unieke natuur in de as legden. Inmiddels dreigt het gebied helemaal aan de droogte te bezwijken.

Een link met La Niña wordt ook gelegd waar het gaat om de droogte waarmee landen als Mexico en de Verenigde Staten (daar vooral het westen en zuidwesten) te kampen hebben. Veel stuwmeren in het gebied staan recordlaag, natuurbranden hebben wild om zich heen gegrepen en bewoners van het gebied krijgen met waterrestricties te maken. Omdat een einde aan de droogte nog niet in zicht is, neemt de schade voor natuur en landbouw dramatische vormen aan. Het zijn gebieden als deze waar het IPCC in zijn laatste rapport op wees, als het gaat om plekken waar de schade door de klimaatverandering inmiddels zo groot is dat hij onomkeerbaar wordt

Andere gebieden met droogte treffen we in de Hoorn van Afrika, in Pakistan en Afghanistan en in het zuidwesten en zuiden van Europa aan. In alle gevallen leggen meteorologen in deze door droogte getroffen regio’s een verband met de La Niña’s van dit en vorig jaar. Het zijn steeds hardnekkige hogedrukgebieden die de regen uit de buurt houden en de extremen veroorzaken.

Overstromingen in Australië

Behalve voor droogte, is La Niña op andere plaatsen in de wereld juist voor extreme regenval en overstromingen verantwoordelijk. Zo hebben we op Weer.nl de afgelopen weken enkele keren geschreven over de overstromingen die grote delen van de oostkust van Australië voor het tweede opeenvolgende jaar in de greep hebben. Ook grote delen van Indonesië zijn door La Niña veel natter dan normaal. Een land als Madagaskar is de afgelopen weken al door 4 tropische systemen getroffen. Ook daar was het noodweer soms extreem en is regionaal veel schade aangericht.

In Nederland zorgde de combinatie van het hogedrukgebied boven het zuidwesten van Europa en de steeds sterkere lagedrukgebieden op de route Oceaan, via Schotland naar Scandinavië ervoor dat we een natte, sombere en zachte winter beleefden met vooral in februari erg veel regen. Hier lijkt met name de bij tijden extreem sterke poolwervel de boosdoener te zijn geweest, maar heeft de combinatie van La Niña en de sterk negatieve PDO op het noordelijke deel van de Grote Oceaan ten westen van de VS en Canada waarschijnlijk toch ook een zekere rol gespeeld.

La Niña loopt in de zomer af

Kijken we naar de actuele situatie, dan zien we dat La Niña nog steeds aan de gang is, maar wel langzaam verzwakt. Waarschijnlijk houdt het fenomeen gedurende de lentemaanden nog aan, om dan tijdens de zomermaanden te verdwijnen en voor een neutralere situatie te worden ingeruild. Omdat de effecten van La Niña altijd wat na-ijlen, lijken die pas in de loop van het najaar langzaamaan uit te doven. Hoe het dan tijdens de winter verdergaat, is voorlopig nog onduidelijk.