Vorst bezorgde fruittelers slapeloze nachten
De afgelopen dagen was het behoorlijk koud weer voor de tijd van het jaar. Zowel overdag als 's nachts liggen de temperaturen ver onder de normaal voor de tijd van het jaar en er werden voor het eerst in lange tijd zelfs twee kouderecords gemeten. Dit koude weer, vooral de vorst 's nachts, is niet fijn voor de fruittelers, zeker niet na de warme periode in maart.Door een vaak noordelijke stroming kwam de afgelopen tijd zeer koude lucht onze kant op. Dit leidde tot voor de tijd van het jaar bijzonder grootschalige sneeuwval, een recordlage maximumtemperatuur op 1 april en de laagste minimumtemperatuur ooit gemeten op 3 april.
De vorst de afgelopen nachten is een probleem voor de fruittelers. Nachtvorst in april is alles behalve bijzonder, maar matige vorst is toch wel iets anders. Dan moeten er echt flinke maatregelen aan te pas komen om de gewassen te beschermen. De laagste temperaturen werden vannacht ook precies gemeten rondom de omgeving waar zich veel fruittelers bevinden, bijvoorbeeld in het rivierengebied in Gelderland.
Fruittelers moeten sproeien om vorstschade te voorkomen
Om te voorkomen dat opengaande knoppen en bloesem bevriezen spuiten telers de bomen nat met water. Dit wordt gedaan door middel van een sproei-installatie boven de fruitgaard. Het water bevriest om de knoppen en bloesem. Dit werkt vervolgens als een soort jasje en beschermt de toekomstige vrucht tegen vorstschade. Dit werkt op twee manieren.
Het ijs isoleert de takken en zorgt ervoor dat kou uit de buitenlucht de knoppen niet kan bereiken. De temperatuur onder het ijslaagje is dan 0 graden en dat is net warm genoeg om geen schade te veroorzaken. Het jasje beschermt dus de knoppen en bloesem tegen vrieskou. En ten tweede, bij het vormen van ijs komt zogenaamde stollingswarmte vrij. Daardoor blijft de toekomstige vrucht boven nul. Het sproeien moet de hele nacht doorgaan, pas nadat de zon is opgekomen en de temperatuur stijgt, is het gevaar geweken.
De video hieronder is van de lente 2 jaar geleden:
Vuurpotten of een helikopter
Soms is de boomgaard te groot voor een sproei-installatie of is geen water voorhanden. Daardoor gebruiken ze in Frankrijk, Duitsland en andere Alpenlanden vuurpotten. De warmte van het vuur zorgt ervoor dat de temperatuur van de fruitbomen boven nul blijft. Nadeel is dat tijdens het rustige en koude weer de rook blijft hangen en de luchtkwaliteit zeer slecht wordt. Daarnaast wordt een hoop CO2 de lucht in geslingerd.
Een andere optie is om met een helikopter over een boom- of wijngaard te vliegen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Australië of de Verenigde Staten, waar wijn- en boomgaarden ontzettend groot zijn. Tijdens een heldere nacht met weinig wind is de temperatuur aan de grond veel lager dan een paar meter boven het aardoppervlak. Koude lucht zakt namelijk naar het aardoppervlak en warme lucht stijgt op. De helikopter zorgt er met de wieken voor dat deze twee luchtlagen gaan mengen, waardoor de temperatuur aan de grond vaak oploopt tot net boven nul.
Vorst verdwijnt geleidelijk
Het blijft ook de komende week nog aan de koele kant voor de tijd van het jaar. Wel lijkt de nachtvorst te verdwijnen. Komende nacht is vooral in de zuidoostelijke helft van het land nog kans op vorst, maar de nachten daarna blijft de temperatuur waarschijnlijk overal boven het vriespunt. Tegen het eind van de week lijkt het weer wat op te knappen, waardoor het in de nachten helder wordt en de kans op nachtvorst weer iets toeneemt, maar zo koud als de afgelopen nachten zal het niet worden.
