Vroegste hittegolf ooit in 1976 vandaag een feit

De regionale hittegolf werd voorafgegaan door de toen nog droogste aprilmaand van de eeuw met landelijk gemiddeld maar 6,3 millimeter. De maand was ook zonnig, maar relatief koud door veel noordenwinden. Het neerslagtekort was eind april al flink opgelopen tot ruim 60 mm, dat is vergelijkbaar met dit jaar.

Wind naar het zuidoosten

Vanaf 6 mei draaide de wind naar het zuidoosten en stroomde snel warme lucht ons land binnen. De zon scheen ongehinderd en de kurkdroge toplaag van de bodem hielp mee om de temperatuur snel te laten stijgen overdag. Op 6 mei werd de eerste zomerse dag van het jaar gescoord met in Brabant bijna 27 graden op de thermometer. Ook was in De Bilt sprake van een officiële zomerse dag met daar 26,0 graden. Een dag later volgde meteen de eerste regionale tropische dag! Weerstation Gilze-Rijen noteerde 30,2 graden. Ook in Soesterberg, Volkel en Gemert kwam de temperatuur op tenminste 30 graden uit.

De dagen daarna werd het nog heter met in het binnenland volop tropische temperaturen. De Bilt haalde zijn enige officiële tropische dag op 9 mei, met 30,4 graden. Deelen noteerde 3 tropische dagen en in Soesterberg, Volkel en Gemert werd het op 4 dagen tenminste 30,0 graden. De vroegste regionale hittegolf ooit gemeten was op deze 4 locaties op 10 mei een feit. Op 10 mei noteerde Volkel 31,6 graden en Gemert 32,0 graden. Dit zijn nog steeds de warmterecords voor de eerste tien dagen van mei.

Overigens was het na de 10e snel afgelopen met de zomerpret. Op 11 mei werd het in IJmuiden nog maar 12,5 graden en twee dagen later kwam het hele land niet hoger uit dan 10 tot 13 graden!

Nog maar 5 keer een regionale hittegolf in mei

Hittegolven in mei zijn heel bijzonder. Sinds het begin van de metingen in 1901 kwam het alleen in 1903, 1922, 1947, 1976 en 1998 tot een hittegolf in ons land in de meimaand.

Het jaar 1903 bracht een Pinksterhittegolf in het oosten van het land. Van 28 mei tot en met 1 juni kwam het in Winterswijk tot een hittegolf. Op 29 en 30 mei was het precies 30,0 graden en op Pinkstermaandag (1 juni) 31,1 graden.

De hittegolf van 1922 was heel bijzonder, want dit was de enige officiële hittegolf die dus ook in De Bilt werd gehaald. In Maastricht, Slijk-Ewijk, Warnsveld, Winterswijk, Gemert en Sittard kwam het tot maar liefst 4 aaneengesloten tropische dagen. Dit gebeurde daarna alleen nog in 1976. In het oosten en zuidoosten duurde de hittegolf 6 dagen, van 21 tot en met 26 mei. Het was de heetste hittegolf ooit in mei. Op 24 mei concentreerde de hitte zich vooral op Brabant, Limburg en Gelderland. De Bilt kwam uit op 32,8 graden, maar in Winterswijk werd het 33,7 graden, in Oudenbosch 33,8 graden, in Warnsveld 33,9 graden en in Slijk-Ewijk (nabij Nijmegen) 34,2 graden. Gemert en Sittard hadden de aller hoogste mei-temperatuur ooit gemeten: 35,6 graden! Opvallend was ook dat Vlissingen een dag eerder al tot 34,9 graden kwam.

Ook 1947 bracht regionaal een hittegolf, maar deze begon net als in 1903 pas helemaal aan het eind van de maand. In het zuiden startte deze op 29 mei en in het (noord)oosten op 30 mei en liep door tot en met 4 juni. Op 3 juni noteerde Maastricht 32,6 graden.

Ook in 1998 zeer vroeg

Na 1976 kwam het alleen in 1998 nog tot een uitzonderlijk vroege regionale hittegolf. Van 9 t/m 15 mei was sprake van een hittegolf in het Brabantse Gilze-Rijen, Woensdrecht, Eindhoven en in het Zeeuwse Westdorpe. Met 7 dagen in lengte was dit de langste regionale hittegolf die compleet in mei viel. In Eindhoven steeg de temperatuur daarbij op 12 mei naar 32,5 graden. Niet eerder werd het ergens in het land zo vroeg in de lente zo heet.

En dit jaar?

Gemiddeld kwam het in de vorige eeuw dus eens per twintig jaar tot een regionale mei-hittegolf. Dat betekent dat het tijd wordt voor de volgende! In 2017 scoorde mei ook meerdere tropische dagen, maar zat een lokale hittegolf er net niet in.

Dit jaar ziet de verwachting er spannend uit. Hete lucht stroomt vanaf het weekend naar ons land. Vanaf zondag ligt de temperatuur in het zuiden en oosten zo’n 5 dagen boven 25 graden. Volgens de huidige verwachting is daarbij ook kans op tropische hitte. Vooral in Brabant en Limburg kan de temperatuur vanaf maandag boven 30 graden uitkomen. Als je daarin de extreme droogte meeneemt, is nu de kans zo’n 25% op een serie tropische dagen en zelfs een regionale hittegolf. Echter liggen de hele week ook regen- en onweersbuien op de loer en deze zouden de opwarming tegen kunnen houden. De kans op een officiële hittegolf in De Bilt is nog veel kleiner, hooguit 5%.