Foto gemaakt door Chris Biesheuvel - Almkerk - We schakelen na het weekend over op een herfstachtiger weertype
Foto gemaakt door Chris BiesheuvelAlmkerkWe schakelen na het weekend over op een herfstachtiger weertype
Nu

30-Daagse: de herfst is aan zet

Op 23 september gaat dit jaar het astronomische herfstseizoen van start en het weer lijkt zich redelijk goed aan die overgang te houden. Na een aantal stralende nazomerdagen zien we begin volgende week een omslag naar een natter, onstuimiger en frisser weertype. In de herfstperiode wordt de daglichtperiode snel korter en daalt de klimatologisch gemiddelde temperatuur hard; eind september hoort het volgens de klimaatboeken nog ongeveer 19 graden te worden en op de helft van oktober zitten we nog maar op een graad of 14. Dit weekend zitten we daar nog ruim boven, met regionaal zomerse waarden, maar volgende week komen we daadwerkelijk rond die ‘normale’ 19 graden uit. Ook in oktober kan het echter nog best zomers warm zijn.

Komend weekend is de luchtdruk nog hoog boven onze omgeving. Een eerste hogedrukzone ligt boven de Baltische Zee en deze wordt op de voet gevolgd door een hogedrukgebied dat vanuit het noordwesten weer onze kant op schuift. Dat resulteert in heel rustig, zonnig en relatief warm nazomerweer. Het laatste hogedrukgebied draait in de loop van zondag en de nacht naar maandag noordoostwaarts richting Scandinavië. Vanaf dat moment neemt een actief lagedrukgebied vanaf de Atlantische Oceaan het stokje bij ons over.

Week 1: maandag 18 t/m zondag 24 september

  • lagedrukgebied
  • zuidwestelijke stroming
  • vooral kustregio's kletsnat

Dat lagedrukgebied zien we in deze eerste week zowel in de bovenlucht als aan de grond ook nog boven Noordwest-Europa liggen en wij bevinden ons aan de zuidoostflank daarvan. De stroming wordt daardoor bij ons zuidwestelijk en het gaat ook een stuk harder waaien. Vanuit die hoek wordt nog steeds relatief warme oceaanlucht bij ons aangevoerd, waardoor het kwik rond, of zelfs nog 1 tot 3 graden boven, het gemiddelde van 19 graden uitkomt voor deze tijd van het jaar. Wel wordt de aangevoerde lucht dan een stuk vochtiger en worden vanuit die hoek regelmatig storingen over ons land geblazen. Het wordt dan ook 10 tot 30% natter dan normaal en in de kustgebieden door het warme zeewater zelfs 30 tot 60 procent! Regionaal kan er aan de kust dan ook een flinke plens gaan vallen, mede door kustconvergentie. Sommige berekeningen komen met meer dan 100 millimeter in een week!

Week 2: maandag 25 september t/m zondag 1 oktober

  • straalstroom boven onze omgeving
  • kustconvergentie
  • gemiddelde temperaturen met soms een uitschieter omhoog

Het lagedrukgebied blijft in deze week vrij standvastig ten noordwesten van ons liggen, met de grootste afwijkingen Scandinavië en de noordelijke Atlantische Oceaan. Boven het zuiden van Europa bouwt de hogere luchtdruk zich op en wij zitten daar een beetje tussenin, met bij ons nog steeds een straffe zuidwestelijke stroming, zowel in de bovenlucht als aan de grond. We neigen wel meer naar de lagedrukkant, waardoor storingen ons ook deze week nog weten te bereiken. In de herfst is de kuststrook sowieso vaak het meest nat door het warme water en dat is nu ook nu de natste plek. Landinwaarts lijkt het een stuk droger te zijn. Wel blijft er met die zuidwestelijke aanvoer milde lucht onze kant op komen en liggen de temperaturen overdag aanhoudend rond 19 graden en dat is alweer iets boven de norm. Ook hoeft de wind maar even meer naar het zuiden te draaien en dan is er potentie op hogere temperaturen. Een enkele berekening komt zowel aan het begin als aan het einde van deze week zelfs nog met 25 graden. Dit zijn wel uitbijters, maar ook in deze tijd van het jaar is dat nog mogelijk.

Week 3: maandag 2 t/m zondag 8 oktober

  • hogere luchtdruk boven Middellandse Zee
  • aanhoudend milde aanvoer
  • een fractie minder warm

In deze week worden de afwijkingen voor wat betreft de luchtdruk steeds minder groot. De lagedrukgebieden lijken zich vooral boven de omgeving van IJsland te bevinden en in het oosten van Europa. De hogere luchtdruk vinden we vooral nog boven de Middellandse Zee. Daar tussenin ligt vanuit het westen nog steeds de straalstroom, met de meeste activiteit boven het noordwesten van Europa. Dat betekent dat storingen ons land af en toe weten te bereiken en dat de aangevoerde lucht vanaf zee aanhoudend vrij mild is. We zakken volgens de curve geleidelijk iets omlaag tot gemiddeld een graad of 17, maar ook in deze week is er op sommige dagen duidelijk nog potentie op meer.

Week 4: maandag 9 t/m zondag 15 oktober

  • rollen worden omgedraaid
  • oostelijke component
  • droger en rustiger

De laatste week van deze verwachting worden de rollen nog even omgedraaid. In Zuid-Europa vinden we dan de afwijkingen omlaag voor wat betreft de luchtdruk en boven Scandinavië de afwijkingen omhoog. Dit zou kunnen betekenen dat er bij ons een meer oostelijke component in de windrichting gaat komen, waardoor het droger en rustiger wordt, maar ook een fractie minder warm. We zakken op basis van de pluim terug tot gemiddeld een graad of 15 overdag, maar dat is nog altijd een graadje boven normaal. Tijdens heldere nachten zou het dan ook tot nachtvorst kunnen komen.

Conclusie

Na het fraaie nazomerweekend lijkt het vanaf volgende week meer herfstachtig te worden, met soms flink wat wind, dagelijks wat nattigheid en iets lagere temperaturen. Toch blijven we in deze hele periode over het algemeen wel rond of zelfs iets boven de norm uitkomen. De kans is dan ook zeer groot dat september in de top-3 warmste septembermaanden ooit gemeten gaat komen. De eerste drie weken worden met een zuidwestelijke stroming wisselvallig en vooral in de kustgebieden kan door het warme zeewater veel vallen. In het binnenland is het iets minder nat. In de laatste week, halverwege de oktobermaand, lijkt het weer iets op te knappen. Met een meer oostelijke aanvoer wordt het dan droger en rustiger. Wel doen we dan ook weer een stapje terug voor wat betreft de temperatuur, maar echt koud lijkt het voorlopig niet te worden.

Britta van GendtMeteoroloog