46-Daagse: overgang naar wisselvallig weer lijkt tijdelijk

Voor de periode daarna geven de rekenmodellen al een tijdje een wisselvalliger signaal, met zuidwestelijke winden en vaker storingen van de Oceaan in onze buurt. Is dit een ontwikkeling die een trendbreuk betekent met de in de eerste drie weken van juni ingezette koers? Of is het niet meer dan een rimpeling op ons pad naar de vorige week op deze plaats nog beloofde Grote Zomer? We gaan het opnieuw allemaal uitzoeken.

Geheugen opfrissen

Om nog even het geheugen op te frissen een korte terugblik op de zomerstart. Het weer tijdens de eerste drie juniweken werd in hoge mate beïnvloed door hogedrukgebieden in het hoge noorden. Ze lagen vaak in het zeegebied tussen IJsland en Schotland, sloegen af en toe hun vleugels tot over Scandinavië uit en hadden uitlopers tot over de Noordzee. Bij ons was het zonnig en waaide de wind uit richtingen tussen oost en noord. Konden het midden en zuiden bijna meteen al van zomerweer spreken, in het noorden was het eerst aan de kille kant en duurde het langer voordat de temperaturen de weg omhoog vonden.

Opvallend was die eerste weken verder dat het hogedrukgebied, dat eigenlijk altijd in de buurt van de Azoren aanwezig is, z’n kuierlatten had genomen. Het was lange tijd van zijn plek. Storingen van de Oceaan konden daardoor wel het zuiden van Europa bereiken en brachten vooral in Spanje en Portugal bijna dagelijks buien. Tegelijkertijd was er zowel op de Oceaan tussen Amerika en de Britse Eilanden als op het deel bij de Canarische eilanden maar weinig wind. De zon scheen er volop, en daardoor liepen de zeewatertemperaturen in beide regio’s enorm op. Nieuwe records werden daardoor mogelijk en verbroken.

Verandering afgelopen week

De afgelopen week veranderde het weer. Niet alleen keerde het hogedrukgebied bij de Azoren op zijn plaats terug, waardoor in de landen rond de Middellandse Zee de zomer nu echt is begonnen, ook kon een lagedrukgebied op de Oceaan de wind bij ons voor het eerst deze zomer uit de hoek tussen noord en oost krijgen. Daardoor konden onweersbuien onze omgeving afgelopen dinsdag weer bereiken. Gisteren volgde een golf met regen.

De grote vraag is nu of het junipatroon hiermee definitief verbroken is. Als dat zo is, zou de wisselvalligheid van later volgende week gedurende het resterende deel van de zomer een prominentere rol kunnen gaan spelen. Of gaat het om een tijdelijke dip? En pakt de zomer het traject van de eerste drie weken na enige tijd toch weer op? We proberen de antwoorden te vinden als we de verwachtingen voor de komende weken doornemen.

Week 1: van maandag 26 juni tot en met zondag 2 juli

• Vooral in de tweede helft wisselvalliger
• Eerst warm, later richting normaal
• Zuidwestelijke winden

Het hogedrukgebied bij de Azoren is van de partij, een ander hogedrukgebied ligt boven het noorden van Scandinavië. Ertussen perst zich in de bovenlucht een trog die in de nacht naar maandag al een paar buien kan brengen. Daarna is het enkele dagen droog en wordt het door een zuidwestelijke wind en de zon weer warmer. Wel zien we dat het hogedrukgebied in het hoge noorden zich naar het westen, in de richting van – toch weer – IJsland verplaatst.

Aan zijn oostflank stroomt koudere lucht naar het zuiden. Die maakt tijdens het weekend contact met een lagedrukgebied dat in dezelfde tijd van de Oceaan naar Schotland is getrokken. De combinatie zorgt voor een langgerekte bovenluchttrog, die van Scandinavië naar het Noordzeegebied komt te liggen. Het is hierom dat het in de tweede helft van volgende week een stuk wisselvalliger lijkt te worden, met vaker regen of buien, een flink aantrekkende zuidwestelijke wind en temperaturen die duidelijk omlaag gaan.

Week 2: van maandag 3 tot en met zondag 9 juli

• Tamelijk wisselvallig
• Zuidwestenwinden
• Temperaturen rond normaal

Van die trog zijn we niet zomaar af. Ook het Amerikaanse model heeft hem, zij het op een in detail iets andere manier. Maar toch. Het lijkt een wisselvallige week te worden met op het moment dat een storing passeert bewolking en tijdelijk regen of een paar buien. En in de perioden tussendoor een afwisseling van wolken en zon en nog steeds af en toe een bui. De vaak westelijke tot zuidwestelijke wind trekt geregeld flink aan en met temperaturen tussen 20 en 23 graden – dankzij het warme zeewater – zijn we terug bij normaal.

Helemaal zeker is dit nog niet. Er is een flinke spreiding met ook warmere opties.

Week 3: van maandag 10 tot en met zondag 16 juli

• Opnieuw zomers warm
• Meer zon, minder buien
• Wind terug naar de oost

Doordat de trog kantelt en zuidwaarts beweegt, kan een hogedrukgebied, dat zich aan de oostflank van de trog boven Noordwest-Rusland had opgebouwd, naar het westen trekken, richting Scandinavië. In Nederland komen we in het grensgebied tussen de twee invloedssferen te liggen. De zomer lijkt terug te keren, volgens de berekeningen komen de temperaturen weer flink boven normaal uit. De wind kan hierbij ook weer een oostcomponent krijgen, vooral in het noorden. In het zuiden is dit minder zeker. Hier kunnen ook nog weleens regen- en onweersbuien vanuit het zuiden komen opzetten.

Week 4: van maandag 17 tot en met zondag 23 juli

• Noordoostenwinden
• Warm en veel zon
• In het zuiden ook een bui

Het hogedrukgebied schuift volgens de berekeningen voor deze week verder naar het westen door, in de richting van IJsland en Groenland. Als dit zo uitkomt, zou het een herstel van het patroon uit de eerste drie weken van juni betekenen. Het warme weer houdt aan, de wind waait waarschijnlijk uit het noordoosten en het blijft vrij zonnig. Buien in het zuiden lijken een wat kleinere kans te maken, maar dat is niet helemaal zeker.

Week 5 en 6: van 24 juli tot en met 6 augustus

• Weinig verandering in het zomerweer
• Aanhoudend warm
• Vooral in het zuiden een buienkans

In het patroon, met hogedruk in het zeegebied in het hoge noorden en relatief lage druk boven Zuidwest-Europa en Frankrijk, verandert weinig. Van de kracht van de hogedruk in het noorden hangt af of het een zonnig weerbeeld is, of een weerbeeld waarin vanuit het zuiden een paar buien ook tot onze omgeving weten door te dringen. Het lijkt ook deze weken warm en zomers te blijven, met nog steeds vooral noordoostelijke winden.

Samenvattend:

Mochten de berekeningen van vandaag zo uitkomen als we ze in deze verwachting hebben gepresenteerd, dan lijkt de periode met wisselvallig weer, die in de tweede helft van volgende week inzet en in de week daarna wellicht aanhoudt, de zomer niet te breken.

Voor de weken daarna zijn er opnieuw sterke aanwijzingen richting een herstel van de zomer, met een terugkeer naar het patroon zoals we dat in de eerste drie weken van juni hadden. Alleen het zuiden zou gevoelig kunnen blijven voor af en toe een regen- of onweersbui. En zo kan de zomer dan toch verder bouwen aan zijn status en alsnog tot een grote uitgroeien.