46-Daagse: raken we de gevolgen van de SSW’s eindelijk kwijt?

Hoe vaak hebben we de afgelopen weken de definitieve omslag naar lenteweer niet in de weerkaarten gezien? Steeds op de wat langere termijn. Evenzo vaak bleken we op het verkeerde been te zijn gezet en bleef de omslag tot één of twee dagen met warmer en zonniger weer beperkt. Daarna keerde de koude lucht terug. En het waren niet alleen de temperaturen die tegenvielen, het regende ook nog eens vaak. In april is ongeveer twee keer de normale maandhoeveelheid gevallen, we maken tot nu toe één van de natste lentes ooit mee. Het contrast met de vaak droge en zonnige lentes van de afgelopen jaren kan bijna niet groter zijn. Vooral omdat het weerbeeld ook nog eens redelijk somber is.

We kijken onze ogen uit

We kijken onze ogen uit, dit jaar in het Europese weer. Zo koud en wisselvallig als het bij ons is, zo warm en droog zijn de omstandigheden in de zuidelijke helft van Europa. In Spanje zijn veel mensen op dit moment gewoon bang door het weer. Wat zal er de komende zomer gebeuren, nu het er zo droog en ook zo vroeg zo warm is? Ze weten het niet, maar kijken huizenhoog tegen de komende zomermaanden op. Ook in grote delen van Frankrijk en in Italië, en daar dan vooral het noorden, zijn er grote zorgen over het weer.

Op de weerkaarten zien we nog steeds hogedrukgebieden in het noorden, een relatief zuidelijk gelegen straalstroom met storingen die ook geregeld onze omgeving weten te bereiken en opnieuw sterke hogedruk in het zuidwesten van Europa, die daar storingen tot nu toe steeds uit de buurt heeft weten te houden. Zelfs de aprilmaand, op het Iberisch schiereiland toch bekend vanwege zijn voorjaarsregens, lijkt tot de allerdroogste ooit uit te groeien. Met alleen mei als mogelijke regenmaand nog op komst, wordt het nu wel erg spannend. Maar wil die regen er ook echt komen, dan moet op de weerkaarten nog wel veel veranderen. En vooral snel, want anders is iedere regendrup hoe dan ook te laat.

Week 1: van maandag 1 tot en met zondag 7 mei

• Rustig en stabiel lenteweer
• Wind uit richtingen tussen noord en oost
• Vooral halverwege de week vrij koud

We zien een sterk hogedrukgebied in de buurt van IJsland met een uitloper tot over de Noordzee. Lagedrukgebieden liggen boven de centrale delen van de Oceaan en boven het noordwesten van Rusland. Bij ons waait de wind uit richtingen tussen noord en oost en wordt vooral halverwege de week een nieuwe golf koude lucht vanuit het noorden aangevoerd. Dan is het ook koud voor de tijd van het jaar met temperaturen die niet hoger dan tussen 10 en 13 graden uitkomen. Maandag kan het lokaal nog 20 graden worden, dan en dinsdag volgt het koufront met een enkele bui, vooral in het oosten.

De rest van de week laat de zon zich behoorlijk zien en herstellen de temperaturen weer wat, om aan het einde van de week tussen 13 en 17 graden uit te komen. Rond het weekend lijkt het hogedrukgebied zijn invloed te verliezen en neemt de buienkans toe.

Week 2: van maandag 8 tot en met zondag 14 mei

• Toenemend wisselvallig
• Vaak wind met een zuidelijke component
• Iets bovennormale temperaturen

Het hogedrukgebied schuift naar het oosten op en komt boven Scandinavië en het oosten van Europa terecht. De lagedrukgebieden op de Oceaan breiden hun invloed eveneens naar het oosten uit. In Nederland draait de wind naar richtingen tussen zuid en oost en wordt warmere lucht aangevoerd. De temperaturen komen voor het eerst sinds lange tijd dan ook weer iets boven het gemiddelde uit.

De keerzijde is dat het, door de toenemende invloed van de lagedrukgebieden op de Oceaan, ook een stuk wisselvalliger wordt. Storingen kunnen onze omgeving met hun wolken, regen of buien weer bereiken. Als de temperatuur, in warme lucht voorafgaande aan zo’n storing ook eens flink oploopt, is er bij buien kans op onweer en flink wat neerslag.

Week 3: van maandag 15 tot en met zondag 21 mei

• Aanhoudend wisselvallig
• Onzekere temperatuur
• Onzekere windrichting

De meeste berekeningen laten in de buurt van of boven West-Europa een bovenluchttrog uitzakken. Ongeveer 30 procent legt de as van die trog ten westen van ons land, met bij ons een zuidelijke component in de wind en de grootste kans op bovennormale temperaturen. Ongeveer 40 procent legt hem boven of net ten oosten van onze omgeving. In dat geval is het wat kouder dan normaal. De overige 30 procent van de berekeningen komt met een hogedrukgebied in onze buurt. Dat zijn de berekeningen die het mooiste weer opleveren.

Gemiddeld ziet het pakket er voor Nederland redelijk wisselvallig uit, met geregeld buien, maar tussendoor ook droge momenten met zon. Ook komen ongeveer normale temperaturen uit de bus, maar we hebben al gezien dat we het hier feitelijk over meerdere kampen hebben die zowel warm als relatief koel kunnen uitpakken. Dat is onzeker.

Week 4: van maandag 22 tot en met zondag 28 mei

• Onzeker weerbeeld
• Onzekere temperatuur
• Onzekere windrichting

De trog, net ten westen van of boven onze omgeving, wordt deze week nog door ongeveer 55 procent van de berekeningen gesteund. Dat is de wisselvallige en relatief koele optie in de berekeningen. De overige 45 procent van de berekeningen legt een hogedrukgebied boven de Noordzee of boven Scandinavië. Dit is het relatief warme deel van de berekeningen, met het beste weer in onze omgeving.

Zowel in de bepaling van de hoeveelheid neerslag als de hoogte van de temperatuur levert dit geen signaal meer op. Beide komen als gemiddeld uit de bus. Opvallend is wel dat het koude weer in Scandinavië nog steeds doorgaat. En dat blijft een aandachtspunt.

Week 5 en 6: van 29 mei tot en met 11 juni

• Onzeker weerbeeld
• Onzekere temperatuur
• Onzekere windrichting

Ook in de laatste twee weken van deze verwachting zien we geen duidelijke signalen meer. Zowel voor wat de temperatuur als de neerslag is het signaal ‘normaal’. Als we inzoomen op de mogelijke drukverdelingen, dan zien we hogedruk op de Oceaan, boven Scandinavië en boven Oost-Europa. Voor het weer bij ons hangt het er in die situatie maar helemaal vanaf welk van de hogedrukgebieden in dit geval het sterkste is.

Tussen de hogedrukgebieden in is wel redelijk prominent een trog aanwezig. De ligging van de as ervan zou ook in deze weken het verschil kunnen maken tussen een weertype dat warmer dan normaal is en een relatief koel weerbeeld. In beide gevallen kan het weer ook relatief wisselvallig zijn, al is er daarvoor geen echt duidelijk signaal.

Al met al

Al met al lijkt het erop dat we nog tot en met de eerste week van mei met de gevolgen van de eerdere SSW’s in de winter blijven zitten en dat het effect ervan in de periode daarna eindelijk is uitgewerkt. De verwachting wordt er daarmee niet duidelijker op. De grote lijn is dat de wisselvalligheid terugkeert, maar dat de onzekerheid met betrekking tot de temperaturen groot is. De kampen zijn verdeeld tussen drukverdelingen waarin het duidelijk warmer dan normaal wordt, maar een even zo groot kamp komt ook met relatief koel weer uit de bus. Het zal dan waarschijnlijk wel een afwisseling van beide worden.

In Zuidwest-Europa tenslotte lijkt het volgende week niet alleen tijdelijk wat koeler, maar vooral in het westen en noorden ook even wat natter te worden. In de weken daarna keren warmte en droogte gewoon terug en dan lijkt de (hete) zomer toch te zijn begonnen.