Actieve start van het Amerikaanse tornadoseizoen
De top 5 van meest actieve tornadoseizoenen in de Verenigde Staten vonden allemaal plaats tijdens een zogeheten La Niña. En hoewel we nu in een overgangsfase zitten van een La Niña naar een El Niño waren de effecten ervan nog duidelijk merkbaar in het huidige Amerikaanse weer. Van begin dit jaar tot eind maart kwam het in de Verenigde Staten al tot meer dan 300 tornado’s en dat is ruimschoots boven gemiddeld. Een zeer actieve start van het seizoen dus, maar of die trend ook de rest van het jaar doorzet, valt nog te bezien. Een hele actieve start van het seizoen betekent namelijk niet altijd dat de rest van het jaar ook bovengemiddeld zal gaan verlopen. Helemaal omdat we momenteel geleidelijk overgaan richting een El Niño.Het Amerikaanse tornadoseizoen loopt gewoonlijk van maart tot en met juni, met een piek in april en mei, maar eigenlijk komen tornado's er bijna het hele jaar door regionaal wel voor. De eerste tornado’s komen aan het begin van het jaar vaak in het zuid(oost)en van Amerika voor, het zogeheten Dixie Alley, en vervolgens schuift het zwaartepunt gedurende het voorjaar snel op naar de centrale delen van de Verenigde Staten op, het bekendere Tornado Alley.
In de top 3
Dit jaar is het tornadoseizoen in de Verenigde Staten erg vroeg van start gegaan. In de eerste 3 maanden kwam het al tot meer dan 300 tornado’s en dat is 100 tornado’s meer dan tijdens een ‘normaal’ seizoen. Vooral eind maart ging het af en toe goed los. Alleen al vanaf 24 maart kwam het namelijk tot 160 (dodelijke) tornado’s. Volgens het Amerikaanse Storm Prediction Center staat het huidige seizoen tot nu toe al op een derde plek in de lijst van meest actieve tornadoseizoenen ooit in de Verenigde Staten en ook de komende week staat er in sommige delen van de USA weer zwaar weer op het programma, met risico op tornado’s. Toch kan dit nog wel veranderen, want als het eerste deel van het jaar zo actief verloopt, wil dat nog niet zeggen dat dit ook de rest van het jaar het geval zal zijn.
In de eerste 3 maanden van dit jaar kwam het al tot meer dan 300 tornado's
Restant La Niña
De redenen dat er dit jaar zo’n actieve start van het seizoen was, zijn onder anderen dat we nog te maken hebben met de restanten van La Niña, en daardoor indirect ook het enorme temperatuurverschil tussen het noorden en het zuiden van Noord-Amerika. Het noordelijke deel van Noord-Amerika is nog vrieskoud, terwijl het zuiden al erg warm is.
SSW
Een tweede reden voor dat grote temperatuurverschil dit voorjaar was ook de plotselinge opwarming van de stratosfeer op hoogte (Sudden Stratospheric Warming of SSW). Hierdoor zakten er steeds bellen met diepvrieskoude lucht vanuit de Noordpool en Canada uit over de Verenigde Staten. Hierdoor sloegen er steeds flinke ‘bochten’ in de straalstroom, waarin hoge- en lagedrukgebieden om de haverklap werden afgewisseld. In perioden met zo’n hele koude uitzakking vanuit het noorden was het dan ineens volop winters, maar draaide de wind ook maar even naar het zuiden dan liepen de temperaturen ineens weer heel snel op.
Ongewoon warme Golf van Mexico
Die warme lucht vanuit het zuiden wordt aangevoerd vanaf de Golf van Mexico en die is op dit moment 2 tot 4 graden warmer dan gemiddeld. Warme lucht kan veel vocht vasthouden en die warme, vochtige lucht is weer een perfecte energiebron voor zware onweersbuien.
Een grafiek van het aantal tornado's per dag in de USA en de trend.
Sterke, 'bochtige' straalstroom
Op de begrenzing van die koude lucht vanuit het noorden en de warme, vochtige lucht vanuit het zuiden ligt dus een krachtige, bochtige straalstroom; een rivier van veel wind op circa 10 kilometer hoogte in de atmosfeer, en daarmee is er een soort actieve ‘stormbaan’ boven de Verenigde Staten ontstaan, die om de paar dagen hele zware onweersbuien boven vooral het midden en zuidoosten van de Verenigde Staten met zich meebrengt. En is er op zo’n moment op enige hoogte ook vrij koude lucht aanwezig en sprake van voldoende windschering, daar waar de wind met de hoogte draait en in kracht toeneemt, kunnen roterende buien ontstaan, ofwel supercells, met daarbij ook risico op tornado’s.
Deze week weer kans op tornado’s
Ook deze week wordt er opnieuw gewaarschuwd voor extreem weer en daarbij ook risico op tornado’s in een strook van het oosten van Texas, over onder anderen de staten Arkansas, Tennessee, Kentucky, Indiana, Ohio en Michigan, tot aan de Great Lakes.
