Dit zijn de slechtste pinksterdagen ooit
Het pinksterweer ziet er dit jaar fraai uit, maar er zijn wel verschillen. In het noorden is het fris met zondag 18 en maandag 14 graden, bij een stevige wind en wolkenvelden die af en toe voor de zon schuiven. In het zuiden is het zonovergoten en daar wordt het zondag 24 en maandag 20 graden. Vorig jaar viel Pinksteren totaal in het water. Nooit eerder viel op eerste pinksterdag zoveel regen ergens in ons land, lokaal ruim 100 millimeter! In het verleden was het weer vaker erg slecht. Weer.nl zet de slechtste pinksterdagen voor je op een rij.Zeer koud was het in 2016. Met een gemiddelde middagtemperatuur van 12,9 graden over beide feestdagen verliep Pinksteren sinds 1951 niet zo koud. Naast 1951 was het alleen in 1916, 1902 en 1940 nog kouder over beide dagen. In 1940 verliep Pinksteren recordkoud met gemiddeld 11,8 graden over beide dagen.
Vooral eerste pinksterdag 2016 was bijzonder koud. In De Bilt werd het op 15 mei niet warmer dan 12,1 graden. Van alle eerste pinksterdagen was alleen 1936 een fractie kouder, met op 31 mei 11,7 graden. Gooien we alle losse pinksterdagen op een hoop, dan was het slechts 6 keer kouder dan pinksterzondag 2016.
De vier koudste pinksterdagen vielen allemaal op pinkstermaandag. Tweede pinksterdag 1940 was de koudste ooit, met op 13 mei hooguit 10,2 graden. In Den Helder werd het slechts 9,0 graden. Op tweede pinksterdag 1951 werd het op 14 mei in De Bilt 10,8 graden en in Den Helder en Schiphol slechts 8,6 graden. Nooit was het zo koud tijdens Pinksteren.
Overstroomde regenmeters in 2022
Van alle pinksterdagen regende het in de vorige eeuw op 41% van de dagen, terwijl dat deze eeuw op 46% van de dagen is geweest. Meestal is het dus droog. Op natte dagen viel in de vorige eeuw gemiddeld 4,4 mm en deze eeuw 5,5 mm. Als het regent, gaat het dus harder dan vroeger en dat past in het beeld van de klimaatverandering.
De meeste regen viel lange tijd op pinksterzondag 20 mei 1945. In De Bilt werd 23,3 mm afgetapt en dat is bijna een volle regenmeter. Een dag later viel nog eens bijna 19 mm, wat het totaal ruim 42 mm maakt en dat is bijna een maandsom aan regen.
Dat record is in 2022 verbroken, want op 5 juni 2022 viel in De Bilt maar liefst 25,9 millimeter. In een strook van Limburg, over het midden van het land richting Noord-Holland, Friesland en de Wadden viel nog veel meer regen, regionaal ruim 50 mm. Geldermalsen was volgens de officiële metingen de natste plek met 76 mm. In de omgeving staan veel weerstations door weeramateurs opgesteld en deze metingen lagen op lokale schaal fors hoger. Zo is 95 mm gemeten in het oosten van Geldermalsen en in de omgeving kwamen uit Rosmalen meerdere metingen binnen van ruim 100 millimeter. Gezien het lokale karakter van deze plensbuien kunnen de metingen serieus genomen worden, maar officieel zijn ze niet.
Overigens viel pinkstermaandag nog eens veel regen. In De Bilt 11,4 mm en in het noorden regionaal meer dan 25 mm. Op Terschelling viel 28 mm en in het Noord-Hollandse Anna Paulowna en het Groningse Uithuizen 33 mm. De Bilt kwam beide dagen op een totaal van 37,3 mm uit, net onder het record van 42,2 mm in 1945.
Pinksterzondag 2007 was ook nat, met op 27 mei in De Bilt 20 mm en in Friesland plaatselijk 35 mm. Ook in 2004 was het regionaal zeer nat. Pinkstermaandag 31 mei werd in het oosten lokaal meer dan 30 mm gemeten en in het Rivierengebied zelfs plaatselijk 44 mm. Ook in 1987 verliep Pinksteren zeer nat. Op pinkstermaandag 8 juni werd in een groot deel van het land 20 tot 30 mm afgetapt. In Zeeland zat lokaal ruim 40 mm in de regenmeter.
Zeer somber was het in 1936. Over beide dagen scheen de zon maar 0,6 uur. Daarna volgen 1934 en 1923 met 0,9 en 1,5 uur. Daarna vinden we 2007 op een 4e plek, met over beide dagen 1,9 zonuren.
Soms nog hele koude nachten
In De Bilt heeft het tijdens Pinksteren nog nooit gevroren op normale waarneemhoogte, al scheelde dat in 1936 niet veel op pinkstermaandag. Op 1 juni daalde het kwik tot precies 0 graden. In 1956 daalde het kwik op 21 mei tot 0,1 graad.
Regionaal is het wel eens kouder geweest met lichte vorst. Zo was het eerste pinksterdag 1907 (19 mei) in Winterswijk -2,0 graden en in Eelde -1,2 graden. Pinkstermaandag vroor het nog een keer met -0,5 graden in Maastricht en -0,8 graden in Eelde, vorst na de IJsheiligen dus! In 1991 gebeurde dat nog een keer, op 19 mei kwam het op een onofficieel weerstation in Eerbeek, op de Veluwe, tot een graadje vorst. Dit geldt ook voor 1988. Op 22 mei vroor het in de Limburgse heuvels in Epen (officieel KNMI-weerstation) 1,0 graad en in Eerbeek 1,8 graden.
10 graden eraf in 1945
Tijdens de natste editie ooit in 1945 was er nog iets bijzonders aan de hand. De buien brachten fikse verkoeling, waardoor het kwik van 23,7 graden op eerste pinksterdag omlaag ging naar 13,1 graden op tweede pinksterdag, een verschil van 10,6 graden! In 1935 kende de temperatuur juist een flinke stijging: op Eerste pinksterdag werd het in De Bilt 20,5 graden en op pinkstermaandag (10 juni) 28,2 graden, een verschil van 7,7 graden.
Wanneer is het Pinksteren?
Pinksterzondag valt altijd 49 dagen na eerste paasdag en 10 dagen na Hemelvaart. Dit jaar valt Pinksteren daardoor op 28 en 29 mei. Pinksteren kan tussen 10 mei en 13 juni vallen en daardoor kan het weer sterk variëren. De gemiddelde maximumtemperatuur in het huidige klimaat loopt in deze periode in De Bilt op van 17,2 graden naar 20,8 graden. In juni is het niet per se droger of zonniger, maar de kans op een warme Pinksteren is dan wel groter.
