Een uitbarstende Etna, het hoort erbij

Alle vluchten van en naar Catania werden gisteren geannuleerd, en dat midden in het vakantieseizoen. De twee geplande vluchten voor maandag naar Schiphol gingen niet door en ook de uitgaande vlucht richting Catania werd een dag verplaatst. De voor maandag geplande vluchten tussen Eindhoven en Catania zijn ook geannuleerd. De onderbreking van het vliegverkeer op Catania was nodig omdat door de uitbarsting vulkanisch as neerslaat.

Niet alleen de luchthaven kampt met problemen. De burgemeester van Catania verbood het gebruik van motorfietsen en fietsen voor 48 uur, omdat veel straten zijn bedekt met as. Voertuigen in de stad mogen niet harder rijden dan 30 kilometer per uur om te voorkomen dat ze slippen.

Apocalyptische aanblik

De uitbarsting begon zondagavond, en duurde tot ongeveer half 4 die nacht. De vulkaan spuugde volop lava, as en rook uit. In het donker ziet dat er allemaal erg indrukwekkend uit – het is op allerlei webcams te volgen. De lavastroom hield al snel weer halt, maar de as bleef nog even komen, met als gevolg dat alles in de zuidelijke omgeving van de vulkaan met een dikke laag as bedekt raakte. Behoorlijk bizar, om in zo’n wereld wakker te worden. Maar geen enkele Siciliaan zal erg onder de indruk zijn van een laagje as en wat geannuleerde vluchten.

De Etna, op het Italiaanse eiland Sicilië, is een van de actiefste vulkanen ter wereld. Er zijn jaren dat hij tientallen keren uitbarst. In 2021 kwam de teller op 50 uitbarstingen. Niet allemaal even hevig, en niet allemaal met evenveel overlast voor omwonenden of bezoekers. De vulkaan, met al zijn grillen, is er gewoon onderdeel van het leven.

Aardbevingen zijn het ergst

Ook aan de voet van de Etna lijkt het leven te verlopen als bij elke willekeurige andere berg. Het ligt er vol met stadjes, er wonen honderdduizenden mensen in de omgeving van de voortdurend spugende berg. Gek eigenlijk. Uiteraard zijn er voordelen aan een vulkanisch gebied, zoals de zeer vruchtbare grond en de werkgelegenheid die een toeristisch hoogtepunt oplevert. Maar ook zijn er in de zeer recente geschiedenis al veelvuldig uitbarstingen geweest die de nodige gevaren en schade hebben veroorzaakt. Vooral de aardbevingen die erbij horen, hebben Catania en de omliggende dorpen al veelvuldig getroffen. Ingestorte huizen, dikke aswolken, onbegaanbare wegen en nu en dan gewonden; het gebeurt om de haverklap.

Uitje naar de lava

Toch staat de Etna bekend als een soort ‘Grote Vriendelijke Reus’. Sicilië is al sinds de oudheid bewoond en al die tijd heeft de Etna ‘slechts’ 77 dodelijke slachtoffers geëist. Voor zover bekend waren dat allemaal mensen die de vulkaan bezochten en dus in gevaarlijke zones kwamen. Tegenwoordig wordt de Etna ontzettend goed in de gaten gehouden, en inmiddels kunnen we uitbarstingen heel goed aan zien komen. Lavastromen komen vaak voor, maar die verplaatsen zich erg langzaam en moeten natuurlijk van grote hoogte komen (meer dan 3300 meter). Het kan weken duren voor de dorpen bereikt worden, als het al zo ver komt. Grote delen van de vulkaan zelf zijn bovendien nog gewoon te bezoeken wanneer hij uitbarst. Tours naar een lavastroom zijn zelfs bijzonder populair; een buitenkansje, dat vaak binnen no time volgeboekt is.

Gerommel, aardbevingen, lagen met as; de omwonenden zijn er wel aan gewend. Het leven in het oosten van Sicilië is een leven samen met een vulkaan. Is je vlucht gecanceld? Dan heb je het echte Siciliaanse leven geproefd.

Bronnen: ANP, The Guardian