Elfstedentocht, nog slechts een droom
Het is inmiddels al weer 26 jaar geleden dat de tocht der tochten werd verreden. Op 4 januari 1997 reden 308 wedstrijdschaatsers en 16430 toerschaatsers de bijna 200 kilometer lange tocht over het ijs langs de Friese Elfsteden. Het wordt ons steeds pijnlijker duidelijk dat dit wel eens de allerlaatste Elfstedentocht is geweest.Schaatsen op natuurijs
Als er één ding is dat in Nederland wat losmaakt, dan is dat wel schaatsen op natuurijs in het algemeen en de Elfstedentocht in het bijzonder. Deze winter hebben we wel één weekje vorst gehad en het weekend er op, halverwege december vorig jaar, even kunnen genieten van wat schaatspret. Niet alleen op ijsbanen, maar ook lag er op diverse plaatsen voldoende dik ijs op ondiep water. Maar de ijzers liggen al weer enige tijd te roesten in de schuur.
Bijna Elfstedentocht
De laatste keer dat de rayonhoofden voor in functie bijeenkwamen was in 2012. Tijdens een vorstperiode van maar liefst 15 dagen, met een gemiddelde temperatuur van -5,4 graden, werd de ‘elfstedenkoorts’ weer even hevig aangewakkerd. De warme periode voorafgaand aan deze koudegolf en sneeuw op het ijs gooide uiteindelijk roet in het eten. Voorzitter Wiebe Wieling had tijdens een persconferentie "geen goed nieuws". Toch gingen veel mensen alsnog het ijs op en sommigen schaatsten de gehele route, maar een veilige tocht met gigantische mensenmassa’s op het ijs kon niet gegarandeerd worden.
Alleen nog een droom?
Tegenwoordig worden strenge veiligheidseisen gesteld om een wedstrijdrace met een paar honderd profschaatsers en een toertocht met ruim zestienduizend deelnemers te kunnen laten plaatsvinden. Het kan alleen doorgaan als over de gehele route een ijsdikte van minimaal 15 centimeter is gemeten. Het is aannemelijk dat dit beleid voor de eerst georganiseerde, kleinschalige Elfstedentochten minder streng was. Met de huidige massaliteit zouden er enkele tochten uit het verleden waarschijnlijk ook niet hebben plaatsgevonden.
Een goede twee weken vorst, met een gemiddelde temperatuur tussen -5 en -6 graden, zou ook nu een Elfstedentocht nog mogelijk moeten kunnen maken. Maar klimaatverandering lijkt de Nederlandse winter om zeep te hebben geholpen. Zacht weer is de basis. Koude extremen komen nog wel voor, maar duren minder lang. En dat terwijl we, door de hogere watertemperaturen van tegenwoordig, juist méér vorst nodig hebben dan vroeger om de tocht der tochten nog een kans te laten maken. Ook in de huidige winter, die er in de aanloop nog redelijk hoopvol uitzag, lijkt het er al niet meer van te komen. Toch blijven we, ook na 26 jaar, dromen.
