Erg warme nacht, maar geen tropennacht
Gisteren liep de temperatuur in bijna het hele land op tot boven de tropische grens van 30 graden, alleen in het noordwesten bleef het kwik net iets onder die grens. De warmste plek was Zuid-Limburg, met in Beek bij Maastricht 32,2 graden. Gedurende de avond koelde het nauwelijks af en rond middernacht was het op sommige plekken nog ruim 25 graden. Pas aan het einde van de nacht, begin van de ochtend stroomde aan de achterzijde koelere lucht het land in, waardoor de temperatuur overal (net) onder 20 graden uitkwam. Veel mensen hebben slecht geslapen door de warmte, maar het was (weer) geen tropennacht.Een tropennacht is een nacht waarbij de temperatuur niet lager komt dan 20 graden, maar volgens de officiële definitie mag je het woord ‘tropennacht’ pas gebruiken wanneer de minimumtemperatuur in de 24 uur tussen 0.00 uur en 0.00 uur niet onder 20 graden komt. Dus stel dat het de avond erna alsnog afkoelt tot onder die 20 graden, dan geldt dát als minimumtemperatuur voor het etmaal en is dus geen sprake van een tropennacht.
Gedefinieerd voor statistiek
Raar, maar waar. Een tropennacht is vooral op deze manier gedefinieerd voor de statistiek. Er wordt hiervoor naar de minimumtemperatuur over een heel etmaal gekeken, want het is niet per definitie zo dat de nacht altijd kouder is dan de dag. Denk aan hele warme of juist koude lucht die ineens het land intrekt. Dan kun je een koude dag hebben, gevolgd door een hele warme nacht, of andersom. De minimumtemperatuur kan in zo'n geval ook overdag vallen en als je er op deze manier naar de definitie kijkt, dan klopt hij wel. Maar voor de 'gewone' mens is die definitie best vreemd, want het gaat toch om die ene nacht met (ruim) twintig graden?
Net onder 20 graden
Dit jaar is het ondanks een lange warme periode en zelfs een regionale hittegolf nog tot geen enkele tropennacht gekomen. Meerdere keren leek het de laatste tijd gedurende de nacht op één of meerdere meetstations boven 20 graden te blijven, maar iedere keer zakte het kwik er toch steeds net één of een paar tienden onder. En in het geval van afgelopen nacht zou de kans op een tropennacht sowieso erg klein zijn geweest, want in de loop van vanavond koelt het al af tot onder 20 graden en geldt die temperatuur als minimum voor het hele etmaal.
Marknesse afgelopen nacht hoogste minimum
Afgelopen nacht werd het in Marknesse uiteindelijk 19,5 graden, maar dat gebeurde echt pas tegen het einde van de nacht. Om 8 uur ’s avonds was het op die plek nog tropisch warm, met 30 graden, en om 23 uur ’s avonds zakte de temperatuur door een afname van de wind terug tot 21,7 graden. Daarna trok de wind weer iets aan, draaide naar zuidoost en steeg het kwik weer tot rond 23 graden. Iets voor 4 uur werd het spannend met 20,1 graden, maar ook daarna ging de temperatuur in plaats van verder omlaag juist weer iets omhoog. Pas rond half 7 vanochtend zakte het kwik in de thermometer ineens toch net tot onder 20 graden en werd het 19,5 graden. Ook wordt het vandaag een stuk minder warm, in Marknesse maximaal 22 graden, en koelt het rond de klok van 8 uur vanavond alweer af tot onder 20 graden.
De afgelopen jaren vaker in juni
Hoewel we de laatste jaren in de junimaand al vaker tropennachten hadden, is het toch niet zo heel gek dat het dit jaar nog niet is gelukt, want meestal komen ze pas in juli of augustus voor. Als we naar juni kijken, zijn het vooral de afgelopen jaren geweest waarin het tot één of meerdere tropennachten op ten minste een officieel weerstation kwam, namelijk in 2022, 2021, 2020 en 2019. Daarvoor lukte het alleen nog in de jaren 2005, 1976 en 1957.
