Het wakend oog van Sytse Schoustra kijkt niet meer

Sytse woonde op de voor een weerfotograaf best denkbare plek. Aan de rand van West-Terschelling, met uitzicht op de haven en direct op zee. Hij hoefde niet op pad om het weer te zien, het kwam gewoon naar hem toe. Iedere dag opnieuw.

Parelmoerwolken

Zonsopkomsten, zonsondergangen, poollicht en parelmoerwolken. Sytse zag ze en legde al deze fenomenen op de gevoelige plaat vast. Iedereen kon er via ontelbare media van meegenieten. Waterhozen, bliksems, de veerboot in de storm, sneeuwjachten, mist en nevel, niets ontging aan zijn wakend oog. Wolken, in alle soort en maten, ja heel veel wolken. Hij was er gek op. En dat zag je op en voelde je aan de hand van zijn foto’s.

‘Hij is weer boven’, schreef hij op weerforum Weerwoord.be, om dan vervolgens met een prachtige fotoserie over de zonopkomst aan te komen. Het mooiste waren die foto’s als er helemaal geen wind was en de Waddenzee spiegelglad. Dat is in die laatste, vaak zonnige jaren heel wat keren gebeurd. Hoe vaak we het ook zagen, we kregen er geen genoeg van.

Prachtige foto’s

Stortte hij onze waarnemersapp weer eens vol met de prachtigste foto’s, dan was een korte kreet van één van onze Tv-presentatoren voldoende om diezelfde foto’s ook per mail opgestuurd te krijgen. Zodat we ook de kijkers van het weerbericht konden laten meegenieten. Sytse was een man van weinig woorden, maar zijn foto’s zeiden o zo veel…

Geboren in Friesland kwam hij in 1969 op Terschelling terecht, toen hij de Zeevaartschool ging doen. Hij zou er altijd blijven. Na vier jaar varen bij Shell Tankers werd hij afgekeurd voor het werk op de grote vaart. Als vanzelf rolde hij op het eiland de horeca in en werd eigenaar van één van de meest beeldbepalende uitspanningen die Terschelling rijk is, koffiehuis Het Wakend Oog (hoe toepasselijk!), net buiten de haven aan de ingang van het dorp. Iedereen die van de boot af komt, loopt erlangs. Je kunt het eenvoudigweg niet missen.

Warme chocola

Het was de plek waar zoveel mensen Sytse tegenkwamen en ontmoetten. Ook als je hem niet kende, wist je meteen dat hier iemand met liefde voor het weer werkte. De muren hingen er vol met de mooiste foto’s die hij in zijn leven had gemaakt. Ik weet nog dat we er voor het eerst binnenliepen. We kenden elkaar via Meteo Consult, waar hij ook trouw zijn foto’s naartoe stuurde, al een beetje, maar eigenlijk toch ook niet. Sytse bracht ons thee, warme chocola en appeltaart met slagroom. We lieten het werk toen nog maar even rusten.

Jaren later waren we er weer. Het was februari 2021. De vorst had Nederland bereikt en na sneeuwstorm Darcy was het hard gaan vriezen. De Waddenzee was met velden drijfijs bedekt en net als eerder in 2012, toen dat ook in februari het geval was, konden we het niet laten: samen met vrienden boekten we een hotel en voeren door het ijs naar Terschelling. Het was een onvergetelijke ervaring. Sytse kende ik inmiddels een stuk beter. Het mediateam van Meteo Consult, toen MeteoGroup, was naar Hilversum verhuisd en onderdeel van Talpa Network geworden. Sytse was één van onze weerwaarnemers.

Even koffiedrinken aan de haven

Op de dag van aankomst stuurde ik hem een appje. Het was coronatijd en alles zat dicht, ook Het Wakend Oog. ‘Morgenochtend ff koffiedrinken bij mij?’, vroeg hij. Dat vonden we natuurlijk hartstikke leuk. Om tien uur stonden we voor zijn deur. We werden hartelijk naar binnen gehaald in zijn huis, daar zo dichtbij de haven. Sytse vertelde honderduit, over zijn hobby, zijn leven op het eiland, het weer en het fotoboek dat hij over Terschelling had gemaakt. We kregen zelfs een getekend exemplaar van hem mee.

Buiten was de wereld verstild door het ijs, vanuit het raam zagen we de veerboot er doorheen ploegen. Na een uurtje gingen we weer verder, het strand op aan de westkant. De zon scheen door dikke sluierwolken heen, door de vorst was het ijzig koud. Overal lagen brokken ijs op het strand, kleine plassen in het zand waren compleet dichtgevroren. Op de dijk, een stukje verderop, was het silhouet van een man te zien die ons op de foto zette. Het was Sytse Schoustra, die ook naar buiten was gekomen, om het tafereel vast te leggen.

Berenloop

Vorig jaar in november hadden we even intensief contact. Zoals bij zoveel activiteiten op Terschelling was hij ook bij de organisatie van de Berenloop betrokken, waaraan duizenden lopers meededen. Het weer zag er niet best uit. Er werden regen, wind en lage temperaturen verwacht. Sytse zat met het dilemma van wel of niet laten doorgaan. Hij vroeg weerkundig advies. Samen ploegden we door de verwachting, een dag tevoren en nog op de ochtend van de loop zelf. We vonden aanknopingspunten en hij hakte de knoop door. Het ging door. En ondanks de regen, wind en kou, die echt kwamen, was het evenement een succes. Alles verliep volgens plan en het aantal uitvallers was nooit eerder zo laag als toen.

Het moet omstreeks die tijd zijn geweest dat hij zich minder goed ging voelen. Wat er precies aan de hand was, wist hij niet. Onderzoeken volgden en begin maart kwam de uitslag. Hij deelde die zelf aan ons mee. Via de app. Er was bij hem een agressieve vorm van de spierziekte ALS vastgesteld. Hij zou alleen maar verder achteruitgaan, zei hij. Zolang als dat kon, zou hij echter foto’s blijven sturen. De mededeling sloeg in als een bom. De andere waarnemers reageerden geschokt en emotioneel. Ze wensten hem enorm veel sterkte.

‘Ik ben op’.

Het ging daarna enorm snel. Een paar updates verder, ze lieten zien hoe progressief het ziekteverloop was, stuurde Sytse op 20 april zijn laatste foto. Hij kon de camera bijna niet meer optillen, zelfs het typen van een berichtje was vrijwel onmogelijk geworden. Op Koningsdag volgde zijn laatste boodschap: ‘Ik heb een laatste berichtje. Ik ben op. Ik ga jullie verlaten. Mijn lichaam is op’. De zaterdag erna is Sytse overleden. Het Wakend Oog van Terschelling kijkt niet meer. De verslagenheid is groot. Hij laat een immens gat na.