Hoe komt het ineens een stuk frisser? Vannacht 4 graden!

Laten we eerst eens kijken waar we vandaan kwamen. We zaten in extreem warme lucht dankzij een stevig hogedrukgebied. En om te begrijpen op welke manieren een hogedrukgebied warmte genereert, is hier een korte uitleg.

Hogedrukgebieden zijn deksels

Allereerst wordt onze lucht niet direct verwarmt door de zon, maar door de aarde. De kortgolvige stralen van de zon verwarmen het aardoppervlak en de aarde verwarmt vervolgens met langgolvige stralen de lucht. Bij een onstabiele opbouw van de lucht, waarbij het naarmate je hoger komt steeds kouder wordt, moet de aarde een luchtlaag opwarmen die kilometers dik is. Hierdoor gaat veel warmte verloren. Bij een hogedrukgebied is dit niet het geval en spreken we van stabiele lucht. Door dalende luchtbewegingen ontstaat er dan in de atmosfeer een samengeperste, warme luchtlaag. Hoe ouder en sterker het hogedrukgebied is, hoe lager die warme luchtlaag komt te hangen. Je zou deze warme luchtlaag kunnen omschrijven als een deksel op de onderste lagen van de atmosfeer, waar niks doorheen gaat.

Door dalende luchtbewegingen wordt bij een hogedrukgebied rechts lager in de atmosfeer een soort deksel gecreëerd.

De afgelopen dagen hing deze deksel behoorlijk laag, op zo’n 800 tot 900 meter boven Nederland. Doordat de zon via de aarde slechts een 900 meter dikke luchtlaag hoefde te verwarmen werd het snel tropisch warm, ook de nachten. Deze dunne luchtlaag is een van de redenen dat het, ondanks de lagere zonstand en de langere nachten, toch nog zo snel en goed kon opwarmen. Daarnaast lag het hogedrukgebied op een gunstige plek, waardoor de wind bij ons meestal vanuit het oosten of zuiden waaide. Hierdoor werd het dikwijls tropisch warm tot op de stranden. Doordat al deze factoren precies goed samenvielen werd een "heatdome" gecreëerd.

De omslag!

Maar gisteravond en de nacht naar woensdag veranderde de boel compleet! Het hogedrukgebied werd naar het oosten weggedrukt en storingen, gekoppeld aan een lagedrukgebied, wisten zich tussendoor te persen. Doordat koude lucht hoog in de atmosfeer botste op de hete lucht van het hogedrukgebied, ontstonden flinke buien. Overdag waren de luchten al behoorlijk woelig en dreigend met lokaal een paar pittige buien, maar de meest stevige trokken aan het eind van de middag en in de avond over het zuidoosten van het land. Vooral deze buien hebben in Limburg tot behoorlijke wateroverlast geleid. Maar er gebeurde meer, want terwijl de buien over het land schoven drong een nieuw hogedrukgebied zich op. Door het drukschil trok de wind de kust aan tot kracht 8 met hierbij zelfs zware windstoten. Tussen het hoge- en lagedrukgebied stroomde de eerste koele lucht sinds lange tijd ons land weer binnen.

Windkracht 7, tippend aan 8 in het noorden van het land

Hogedrukgebied, nu met fris weer!

Zeker weten! Of nou ja fris?! Eigenlijk is een graad of 20 overdag voor deze tijd van het jaar vrij gemiddeld. Hoewel het hogedrukgebied net west van ons de storingen wegdrukt en ons weer gunstig beïnvloedt, ligt het voor echt warmere condities net verkeerd. Allereerst liggen we er niet direct onder en moeten de zon en de aarde een veel grotere luchtlaag verwarmen.

Daarbij veroorzaken hogedrukgebieden in de buurt van de Britse Eilanden bij ons doorgaans een noordelijke wind en deze is altijd fris. Waar we woensdag overdag met 20 graden gemiddeld uit de race komen, wordt vannacht wel serieus koud. Een combinatie van koude aangevoerde lucht, weinig wind en steeds wat langere nachten zijn een cocktail voor lage temperaturen.

Koelere lucht stroomt tussen een hoge- en lagedrukgebied ons land binnen.

De huidige weermodellen geven nu 6 graden voor het noordoosten, maar tijdens gunstige omstandigheden kan dit gemakkelijk nog dalen naar 4 graden op anderhalve meter. Aan de grond mag je er dan nóg 2 graden vanaf trekken. Hiermee is het direct de koudste nacht, want in de dagen die erna volgen verschuift het hogedrukgebied en komt de luchtsoort weer uit warmere oorden. Dit betekent deze week een voortzetting van aangenaam nazomerweer met soms zomerse temperaturen, zonder bloedhitte en plaknachten. Best aangenaam toch?