Nachtvorst betekent voor fruittelers werk aan de winkel
Het zeer wisselvallige weer van de laatste tijd zit er even op, de zon is terug. Maar tegelijk daarmee is het in de nachten ook weer licht gaan vriezen, zoals de afgelopen nacht. Toen daalde de temperatuur op veel plaatsen tot iets beneden het vriespunt. In Nieuw Beerta vroor het 3,3 graden, in Woensdrecht zelfs 3,5 graden. Aan de grond vroor het in Volkel en in Eelde op een hoogte van 10 centimeter met -5,3 graden matig.Vorst in de nachten in deze tijd van het jaar is een probleem voor fruittelers. Nachtvorst in april is alles behalve bijzonder, maar voor de fruitbloesems een bedreiging. Dan moeten er echt flinke maatregelen aan te pas komen om de gewassen te beschermen. Ook in de gebieden waar zich veel fruittelers bevinden, bijvoorbeeld in het rivierengebied in Gelderland, heeft het de afgelopen nacht op veel plaatsen gevroren.
Fruittelers sproeien om vorstschade te voorkomen
Om te voorkomen dat opengaande knoppen en bloesem bevriezen, spuiten telers de bomen nat met water. Dit wordt gedaan met een sproei-installatie boven de fruitgaard. Het water bevriest rondom de knoppen en bloesem. Het ijs werkt vervolgens als een soort jasje en beschermt de toekomstige vrucht tegen vorstschade. Dit werkt op twee manieren.
Zo isoleert het ijs de takken en dat zorgt ervoor dat kou uit de buitenlucht de knoppen niet kan bereiken. De temperatuur onder het ijslaagje is nul graden en dat is net warm genoeg om geen schade te veroorzaken. Het jasje beschermt dus de knoppen en bloesem tegen vrieskou. Ten tweede komt bij het vormen van ijs (het tegenovergestelde van het dooien van ijs waarbij warmte nodig is) zogenaamde stollingswarmte vrij. Daardoor blijft de toekomstige vrucht boven nul. Het sproeien moet de hele nacht doorgaan, pas nadat de zon is opgekomen en de temperatuur stijgt, is het gevaar geweken.
Vuurpotten of een helikopter
Soms is de boomgaard te groot voor een sproei-installatie of is geen water voorhanden. Daarom gebruiken ze in Frankrijk, Duitsland en andere Alpenlanden vuurpotten. De warmte van het vuur zorgt ervoor dat de temperatuur van de fruitbomen boven nul blijft. Nadeel is dat tijdens het rustige en koude weer ook rook blijft hangen en de luchtkwaliteit zeer slecht wordt. Daarnaast wordt een hoop CO2 de lucht in geslingerd.
Een andere optie is om met een helikopter over een boom- of wijngaard te vliegen. Dit gebeurt in Australië en de Verenigde Staten, waar wijn- en boomgaarden ontzettend groot zijn. Tijdens een heldere nacht met weinig wind is de temperatuur aan de grond veel lager dan een paar meter boven het aardoppervlak. Koude lucht zakt namelijk naar het aardoppervlak en warme lucht stijgt op. De helikopter zorgt er met zijn wieken voor dat deze twee luchtlagen mengen. De temperatuur aan de grond loopt dan vaak op tot net boven nul.
Vanaf donderdag lijkt de nachtvorst te verdwijnen
Ook de komende nachten kan het op uitgebreide schaal nog tot lichte vorst komen. Vanaf donderdag neemt de bewolking toe en nemen de vorstkansen af. Dan lijkt het gevaar voor de bloesems voorlopig weer even geweken en kunnen fruittelers rustiger slapen.
