Neerslagtekort schiet als een raket omhoog

Het neerslagtekort krijg je als je de dagelijkse verdamping van de die dag gevallen neerslag aftrekt. Nu hebben we op de meeste plaatsen sinds 12 mei geen druppel regen gehad, dus telt alleen de verdamping. Met het zonnige weer van dit moment, de bijbehorende hoge temperaturen en de vaak sterk drogende wind gaat die verdamping snel, met wel zo’n 5 of 6 millimeter per dag. Daarmee is het snel oplopende neerslagtekort snel verklaard.

Hogere zandgronden

Vooral op de hogere zandgronden in Nederland, in Brabant. Gelderland, Utrecht, Overijssel en Drenthe zie je gevolgen van de droogte duidelijk terug. Veel grasvelden zijn er bruin geworden en ook sommige struiken en andere gewassen die oppervlakkig wortelen, laten de blaadjes hangen. Ook de grondwaterstanden in de hogere delen van Nederland reageren op de droogte. Hier en daar is het grondwater al met meer dan een meter gedaald. In delen van Brabant zijn hierom inmiddels ook onttrekkingsverboden afgekondigd.

Ondanks de droogte van de laatste 5 weken redden de meeste bomen het nog wel. Doordat ze dieper wortelen, kunnen ze toch nog makkelijk bij het water komen dat in het voorjaar rijkelijk is gevallen. Bomen in de steden, die meer moeite moeten doen om bij het water te komen, hebben het wel zwaar. Hier en daar breken er spontaan af, misschien wel door het stapeleffect van de droogtes die we de afgelopen jaren hebben gehad.

Kleigronden

Kijk je nog wat dieper, dan kun je in de kleigronden op een centimeter of 10 onder de droge toplaag nog wel natte grond vinden. In de lagere delen van Nederland met kleigrond is het gras dan ook nog vaak groen en zie je nog niet zoveel gevolgen van de droogte.

Voor de boeren levert het weer van dit moment wel flinke overlast op, vooral die boeren die hun gewassen door het natte weer in het voorjaar pas veel later op het veld konden krijgen. Die gewassen zijn nog nauwelijks geworteld en vinden in de totaal verdroogde toplaag geen water meer om te kunnen groeien. Hier moet of flink gesproeid worden, of de gewassen komen niet meer op. In dat geval wordt de oogst straks een probleem.

Tekst gaat verder onder de video

Boeren met grasland hebben tot nu toe nog weinig problemen ondervonden. Door de regen van het voorjaar groeide het gras als een tierelier. Veel boeren hebben de tweede snede er inmiddels af en kunnen inkuilen. Om het gras opnieuw te kunnen laten groeien, zijn de buien die volgende week worden verwacht meer dan welkom. Komen die er inderdaad en zijn ze op de juiste plaatsen gul met regen, dan is er voorlopig nog niets aan de hand. Wat dat betreft, is het gunstig dat boeren met grasland meerdere keren kunnen oogsten. Voor boeren met andere gewassen en slechts één oogstkans is het allemaal veel spannender.

In Wijster nog geen problemen

Bij boer Gerrit Woertink, die zijn bedrijf in het Drentse Wijster heeft, is er nog niets aan de hand. Hij zit op een vrij vochtige plek aan de rand van het Drentse plateau. De regen die op het plateau valt, stroomt naar alle kanten weg en maakt dat het aan de randen op veel plaatsen langer vochtig blijft. Woertink heeft op zijn land de eerste snede eraf, en het gras is daarna zonder ook maar een druppel water weer terug gegroeid. Er zit nog flink wat vocht in, zegt Woertink. Zijn koeien grazen er nu en eten er smakelijk van.

Volgens Woertink komen gewassen als mais en aardappelen er op andere akkers goed uit. Hij vindt het dan ook veel te vroeg om nu al een vergelijking met het jaar 1976 te maken. ‘Als het volgende week gaat regenen, is er volgens mij nog niets aan de hand’.

In Groningen een stuk minder gunstig

Bij de gewassen op de velden in de buurt van het Groningse Roodeschool is het beeld minder gunstig. Daar is de groei eruit, zegt onze waarnemer Jannes Wiersema. Het beeld dat hij nu ziet is eigenlijk vergelijkbaar het beeld van normaal vier weken eerder.