Foto gemaakt door Arnout Bolt - Vlieland - De ondergaande zon op Vlieland gisteravond.
Foto gemaakt door Arnout BoltVlielandDe ondergaande zon op Vlieland gisteravond.
Nu

Temperatuurverschil tussen de kust en het binnenland

Het lange Pinksterweekend is voor velen van ons een mooie periode om er even lekker op uit te trekken. Het weer is in deze tijd van het jaar vaak al erg aangenaam en de campings staan dan ook vol. Ook dit weekend is het prima weer voor buitenactiviteiten, want het is droog en de zon schijnt volop. Door een noordelijke wind zijn de temperaturen nog gematigd, maar in het binnenland is het toch vaak 20 graden of meer. Op de stranden is het een stuk frisser.

Het temperatuurverschil tussen het binnenland en de kust is momenteel opvallend. Met veel zon en weinig wind warmt het binnenland momenteel gemakkelijk op tot een graad of 20 of meer, maar aan de kust wordt de 20 graden nauwelijks gehaald. Met een beetje pech lig je op het strand en wordt het maar een graad of 15, met ook nog eens een stevige wind.

Zeewatertemperatuur

Die lagere temperaturen aan zee hebben alles te maken met het nog relatief frisse water van de Noordzee. De zon verwarmt het aardoppervlak en dat oppervlak geeft de warmte weer af aan de lucht. Boven zee zien we hetzelfde proces. Alleen warmt het zeewater veel minder snel op dan land, waardoor de zee minder warmte af kan geven aan de lucht erboven. Vlak voor de Nederlandse kust is het zeewater nu een graad of 14 en de lucht erboven dus ook. Zodra de wind dus vanaf zee gaat waaien, stroomt die koelere lucht de stranden op en komt de temperatuur (ineens) een stuk lager uit.

Wind vanaf koeler zeewater

Vandaag zien we dat ook. In het binnenland warmt het met veel zon en een zwakke noord- tot noordoostenwind op naar 20 tot 23 graden. Aan de kust waait in eerste instantie ook een noordoostelijke wind met veel zonneschijn. Ook daar warmt het vandaag dan eerst op tot een (vrij) aangename 18 of 19 graden, maar in de loop van de middag steekt langs de west- en zuidwestkust een frisse noordelijke wind op. De aangevoerde lucht komt dan ineens niet meer vanaf het relatief warme land, maar van boven het koelere zeewater. Van het ene op het andere moment zakt de temperatuur op de stranden dan terug tot nog maar een graad of 14 en dat is toch een stuk minder aangenaam.

Waar komt zo’n zeewind ineens vandaan?

Als gevolg van de temperatuurverschillen boven land en zee ontstaan er ook verschillen in luchtdruk. Door de opwarming beginnen boven het vasteland namelijk luchtbellen op te stijgen. Deze bellen laten aan de grond als het ware een tekort aan lucht achter, waardoor een kleinschalig lagedrukgebied ontstaat. Boven het koelere zeewater gebeurt dit niet. De luchtdruk boven land wordt hierdoor relatief laag en boven zee in verhouding juist hoog.

Aanlandige wind

En door die luchtdrukverschillen ontstaat wind. Onze atmosfeer heeft de eigenschap deze verschillen op te willen heffen, waardoor er een luchtstroom op gang komt van gebieden met hoge luchtdruk, in dit geval de zee, naar plekken met lage luchtdruk, het vasteland. Kortom steekt dus een wind vanaf zee richting land op; een zogeheten aanlandige wind. En hoe groter de luchtdrukverschillen, hoe sterker de wind. Hoe meer zonnestraling het aardoppervlak bij weinig wind bereikt en hoe hoger de temperatuur boven land oploopt, des te groter is de kans op zeewind.

Wadden omringt door zeewater

De Waddeneilanden zijn natuurlijk omringt door zeewater en vanuit welke richting de wind daar ook waait, hij komt eigenlijk altijd vanaf zee. Daar liggen de temperaturen, vooral in deze tijd van het jaar, dan ook vaak iets tot veel lager dan in de rest van het land. Vandaag en ook de komende dagen stokt het kwik in de thermometer daar rond 14 of 15 graden.

Britta van GendtMeteoroloog