Bijzonder verschijnsel vastgelegd – deze wolk laat zich niet vaak zien in Nederland
In een vorig artikel bespraken we het noodweer van 13 t/m 21 mei dat delen van Nederland tijdelijk onder water zette. Die week zijn er tientallen foto’s gemaakt van de imposante wolken die regen en onweer met zich meebrachten. Eén van deze wolken bespreken we hier in detail, omdat deze een zeer interessante ontwikkeling liet zien.Het tot stand komen van een shelf cloud
Deze wolk, in de Engelse taal een ‘shelf cloud’ genoemd, is een lage, dikke horizontale wolkenformatie langs de voorrand van de uitstroom van een onweersbui. De uitstroom is de lucht die vanuit een stormsysteem naar buiten stroomt.
Een shelf cloud is een vorm van de bijkomende wolk ‘arcus’. Een arcus wordt gevormd wanneer neerwaarts bewegende koude lucht onder een warmere luchtmassa wordt gedwongen. De koude luchtstroom spreidt zich uit als het de grond bereikt en daarmee duwt het de warmere lucht omhoog. Deze koelt af en condenseert, waardoor het een wolkenrol vormt.
De wisselwerking tussen een dalende koude luchtstroom en stijgende warme luchtstroom draagt bij aan de ontwikkeling van een shelf cloud. Bron: kids.weather.gov
De arcus komt het meest voor bij grote buienclusters en supercellen. Een lange shelf ziet er tegen de lucht uit als een donkere boog. Meer zeldzaam is een rolwolk die los staat van het front en om een horizontale as lijkt te draaien.
Shelf clouds worden voorafgegaan door een droge, koude luchtstroom vóór de wolk. Zodra de shelf voorbij is, zal er neerslag vallen. De stormen, geassocieerd met shelf clouds, kunnen zware regenval en hagel met zich meebrengen.
Shelf in Nederland
Dinsdagmiddag trok er een shelf cloud in noordwestelijke richting over Nederland. De wolk is onder andere gefotografeerd in Nijmegen, Arnhem en Utrecht. Het vormde zich tegen het einde van de middag halverwege Limburg en in de avond was het te zien boven Amsterdam.
Omdat zo’n enorme shelf cloud alleen in heel specifieke situaties voorkomt, is het bijzonder dat het in Nederland is waargenomen. Er moet genoeg instabiliteit en windschering zijn voor het ontstaan van deze wolk. In de Verenigde Staten is het minder zeldzaam, daar zijn de omstandigheden over het algemeen gunstiger voor de ontwikkeling van grote stormsystemen en de bijkomende wolken.
