Temperatuur projectie van de SSP scenario's. Bron: IPCC (2021)
Temperatuur projectie van de SSP scenario's. Bron: IPCC (2021)
Nu

De klimaatscenario's in het kort

Het IPCC brengt regelmatig een rapport uit over wetenschappelijk onderzoek naar het klimaat en klimaatverandering. Zo houden zij steeds de meest relevante en actuele informatie bij. Deze kennis is vervolgens beschikbaar voor beleidsmakers en wordt besproken tijdens wereldwijde onderhandelingen over klimaatverandering. Elke vijf á zeven jaar brengt het IPCC een klimaatrapport (assessment report) uit over de laatste ontwikkelingen rond het klimaat. Daarnaast worden er kleinere rapporten geschreven die specifiek één onderwerp behandelen.

Elk rapport gaat in op de verschillende klimaatscenario’s. Deze scenario’s zijn gebaseerd op de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer. Broeikasgassen zoals waterdamp en CO2 houden warmte vast. Hierdoor is de Aarde zoals wij die kennen leefbaar, maar door uitstoot van de mens wordt de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer steeds groter en dat zorgt voor een hogere gemiddelde temperatuur. Volgens het IPCC is, door menselijk handelen, de gemiddelde temperatuur sinds de pre-industriële periode (1850-1900) al met 1.1°C gestegen, gemeten over de periode 2011-2020. Om verdere stijging tegen te gaan, is een goed klimaatbeleid noodzakelijk.

RCP

Het vijfde klimaatrapport beschrijft vier emissie scenario’s: RCP2.6, RCP4.5, RCP6 en RCP8.5. De getallen corresponderen met de stralingsforcering (het verschil tussen de energie die binnenkomt van de zon en de uitgezonde straling van de Aarde terug naar de ruimte) in het jaar 2100 en beschrijven de mate van temperatuurstijging ten opzichte van het pre-industriële niveau. RCP2.6 komt overeen met zeer sterke maatregelen in het klimaatbeleid, leidend tot een temperatuurstijging van onder de 2°C. Bij RCP8.5 worden de minste maatregelen genomen om het uitstoten van broeikasgassen te verminderen en kan de globale opwarming 5°C bereiken. De emissie scenario’s RCP4.5 en RCP6 gaan uit van een piek in de uitstoot halverwege de 21e eeuw en daarna een vermindering.

SSP

Het vijfde klimaatrapport noemt de SSP emissie scenario’s (SSP1-SSP5). Deze beschrijven de uitstoot van broeikasgassen in combinatie met sociaaleconomische ontwikkelingen, zoals technologie, economische groei en de populatie. De SSPs kijken naar vijf verschillende mogelijkheden waarop de wereld kan ontwikkelen zonder een klimaatbeleid. Vervolgens wordt elk SSP gecombineerd met de verschillende RCPs, waarbij er gekeken wordt hoe de emissie doelstellingen kunnen worden gerealiseerd binnen de context van de onderliggende sociaaleconomische kenmerken. Niet elk SSP is geschikt voor de doelstelling van het Parijs Klimaatakkoord om de temperatuurstijging onder de 2°C te houden.

SSP1 en SSP5 beschrijven economische groei en menselijke ontwikkeling. Het eerste scenario voert dit uit door middel van duurzame praktijken, terwijl het vijfde scenario gefocust is op het blijvende gebruik van fossiele brandstoffen. SSP3 en SSP4 houden rekening met een snelgroeiende populatie, grotere ongelijkheid en een achterblijvende economie. SSP2 is een middelweg en zet het scenario voort van ontwikkelingen uit het verleden. Met deze variatie aan klimaatscenario’s kunnen wetenschappers een goede vergelijking opstellen van de emissie doelstellingen en risicoreducerende maatregelen met realistische toekomstige uitgangsposities van de wereld.