Dit zou een presidentschap van Trump kunnen betekenen voor het klimaat

Het klimaatakkoord

Tijdens zijn eerdere presidentschap (2017-2020) trok Trump de VS terug uit het Klimaatakkoord van Parijs, een wereldwijde overeenkomst gericht op het beperken van de opwarming van de aarde tot onder de 2 graden. Onder president Biden werd de VS in 2021 weer lid van het akkoord, maar Trump heeft tijdens zijn campagne aangegeven opnieuw te willen terugtrekken. Dit zou de internationale samenwerking verhinderen, maar daarnaast kunnen andere landen ontmoedigd raken om hun klimaatdoelstellingen na te streven.

Fossiele industrie

De uitbreiding van de fossiele brandstofproductie wordt door Trump aangemoedigd. Hij sprak vorige week over het opvoeren van de olieproductie zelfs boven huidige recordniveaus (“we hebben meer vloeibaar goud dan enig ander land ter wereld”). Volgens een analyse van Carbon Brief zou het beleid van Trump en het aanmoedigen van het gebruik van fossiele brandstoffen, vier miljard ton broeikasgasemissies aan de atmosfeer toevoegen. Eerder dit jaar stelde Trump openbaar voor dat de Amerikaanse olieproducenten $1 miljard zouden bijdragen aan zijn campagne in ruil voor het intrekken van klimaatbeschermingswetten.

De aanpak van Trump is contrasterend met de internationale samenwerkingen. Wereldwijd wordt er juist gestreefd naar het verminderen van de broeikasgasuitstoot en het overschakelen naar hernieuwbare energiebronnen.

Het verschil in broeikasgasemissies tussen een regering-Biden en regering-Trump. Bron: Carbon Brief

De VS, als grootste economie ter wereld, heeft meer macht dan elk ander land om actie tegen klimaatverandering te financieren. Het is onwaarschijnlijk dat een regering onder Trump gul zal zijn met subsidies en leningen voor de groene transitie van andere landen. Toch was de VS al wat terughoudend en geen grote bijdrager aan klimaatfinanciering, dus zal een Trump-regering op dat vlak misschien niet veel verschil maken. Andere landen zouden zich hierachter kunnen verschuilen, wat de toekomst voor klimaatactie onzekerder maakt. Het kan een domino-effect veroorzaken, waarbij andere landen hun mitigatiedoelstellingen mogelijk heroverwegen. Desondanks gaven veel landen en organisaties aan om vastberaden door te gaan met hun klimaatplannen na het terugtrekken van de VS uit het Parijs Klimaatakkoord in 2017, wat nu ook verwacht wordt.

COP29

De klimaattop COP29 vindt dit jaar plaats van 11 t/m 22 november in Azerbeidzjan. De herverkiezing van Trump heeft directe gevolgen voor de klimaattop en is een veelbesproken punt van aandacht. Nu Trump opnieuw president is, is de kans groot dat de VS een terughoudende houding zal aannemen, wat de voortgang op de klimaattop kan vertragen.

Klimaatwetenschappers zijn bezorgd over de herverkiezing van Trump. De komende jaren zijn cruciaal voor het beperken van de opwarming. Hoe langer de emissies hoog zijn, hoe meer broeikasgassen zich in de atmosfeer verzamelen en hoe groter de opwarming gaat zijn. Daarbij komt dat dit effect een vertraagde werking heeft, dus is het hoogtepunt van absolute opwarming niet direct duidelijk en worden de gevolgen alleen maar groter. Volgens wetenschappers moeten grote economieën hun broeikasgasuitstoot in 2023 met 50% te hebben teruggebracht ten opzichte van 2005. Onder het beleid van Biden zou de VS tegen die tijd ongeveer 40% van haar emissies hebben teruggebracht. Trump heeft beschreven hoe hij van plan is om de grootste klimaatregel van de regering-Biden te beëindigen, die is ontworpen voor het versnellen van de overgang naar elektrische voertuigen. Hij is ook van plan om andere regelgevingen terug te draaien, zoals regels die lucht- en watervervuiling beperken.

Project 2025

Naast de ideeën van Trump zelf, heeft het conservatieve Heritage Foundation een strategisch beleidsplan opgesteld voor een Republikeinse regering. Hoewel Trump ontkent dat hij er iets mee te maken heeft, wordt ‘Project 2025’ gekoppeld aan minstens honderd mensen die voor hem werken. Een onderdeel van Project 2025 is het beperken van het National Weather Service (NWS) en National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), de organisaties die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van weer- en klimaatgegevens. Ze geven onder andere vroegtijdige waarschuwingen voor extreme weersomstandigheden uit. Dit is, in het bijzonder, belangrijk voor de Amerikaanse staten in de orkaangebieden. Zonder het NOAA of NWS ontbreekt levensreddende informatie over orkanen, hittegolven en andere extreme weersomstandigheden. Zo schiet de VS zichzelf in de voet.

Bron: Los Angeles Times

De uitvoerbaarheid van Project 2025 hangt af van verschillende factoren. Zowel op politiek als juridisch vlak zijn er belemmeringen. Milieuorganisaties hebben al aangegeven dat ze elk juridisch middel zullen inzetten om de uitvoering van Project 2025 te blokkeren. Door langdurige juridische procedures en rechtszaken is het onwaarschijnlijk dat alle voorgestelde veranderingen binnen één ambtstermijn kunnen worden doorgevoerd. Daarnaast zal er regionale weerstand zijn. Verschillende staten hebben hun eigen klimaatdoelstellingen en kiezers in sommige staten stemden in met beleid om klimaatverandering tegen te gaan. Hierdoor ontstond er spanning tussen staten die de klimaatactie wilden versnellen en een nieuwe federale regering die dit juist wilde vertragen.

Als een grote uitstoter en wereldmacht zal de VS, ook onder Trump, onder druk blijven staan vanuit de internationale gemeenschap om haar verantwoordelijkheid te nemen in de strijd tegen klimaatverandering. Project 2025 lijkt daardoor niet een praktisch uitvoerbaar beleidsplan, hoewel de effecten op korte termijn zeker merkbaar kunnen zijn in de vermindering van federale steun voor klimaatmaatregelen en de groei van de fossiele brandstofindustrie.