‘Driekoningen maakt of breekt de brug’: Koude kwakkel of serieus vorstig en een zeer sneeuwrijk regime tot pakweg half januari !?

In de kalenderklimatologie wordt die zesde januari vaak beschouwd als een interessant ijkpunt van de winter en het bekende weergezegde ‘Driekoningen maakt of breekt de brug’ wordt niet zelden gebruikt door sommige weerlieden die de kalenderklimatologie een warm hart toedragen.

Sneeuwval rond zondag inleiding tot milder of kouder patroon?

Uitgerekend in 2025 doet dit opvallende gezegde expliciet opgeld omdat het juist rond 6 januari erg spannend wordt wat Koning winter van plan is.

Gaan we na de geprognosticeerde sneeuwval van komende zondag overschakelen naar een paar dagen met wat vuile winterkou, of vormt zich rond die tijd een deftig en duurzaam sneeuwdek boven grote delen van het Europese vasteland, dat de daarboven gevormde koude als het ware minimaal een week consolideert?

Met name het zeer consistente Amerikaanse weermodel zinspeelt op die laatste, nagenoeg volkomen wintervariant.

Dissident ECMWF werkt (vooralsnog) tegen

Op het moment van schrijven (31 december tegen de klok van 14 uur) bestaan er als het ware twee weerkampen. Enerzijds het onvolprezen Amerikaanse weermodel (GFS) dat (consistent als het is, al een week lang) grote delen van Europa vanaf 5 januari in de winter weet te dompelen. En anderzijds is daar de ‘dissonant’ zeg maar, althans voor diegenen die vurig op kou en bakken sneeuw rekenen.

De dissonant, het Europese ECMWF, voornamelijk door het behoudende KNMI te de Bilt gebruikt, zinspeelt met name na komende zondag 5 januari (eerst sneeuwval) op een significante verzachting met nadien gewoon weer temperatuurwinst richting de o zo vertrouwde, bijna reguliere 11 graden voor januari.

Beste stuurlui aan wal

Het is heel makkelijk om te zeggen, of beweren dat (de beste stuurlui immers altijd aan wal) dit Europese weermodel voor de middellange termijn het vast weer ‘goed’ zal hebben en dat er van winterse perikelen amper wat terecht komt.. Deze attitude leeft nogal op de sociale media merk ik.

Veel interessanter en uitdagender is om te analyseren of en hoe de mogelijkheden zich aandienen en ontpoppen straks ten faveure juist van een (duurzaam) winters regime in flinke delen van Europa.

Winterse evolutie maakt wat meer kans

Voorlopig beperken we ons maar eens tot de nog steeds winterse evolutie die onder andere het Amerikaanse weermodel zo consistent en persistent schetst, nu al meer dan een week geprolongeerd.

Evident voor een continuering van de (aanstaande) wintertrend is onder andere de te volgen koers van de depressies. Als die zo zuidelijk mogelijk opereren, bijvoorbeeld over Noord-Frankrijk en eventueel pal over Nederland, blijft de wind voornamelijk aflandig rond zo’n systeem en kan de sneeuw die valt beter blijven liggen.

Op zondag 5 januari lijkt zich een soort LMG voor te gaan doen (LuftMasseGrenze met grote temperatuurverschillen op korte afstand) waarbij vooral in België en Zuid-Nederland veel sneeuw kan vallen. Mogelijk is sprake van een pak witgoed zelfs (10-20 centimeter)

Op de bovenstaande afbeelding is het te verwachten sneeuwbacchanaal goed te zien. De laagste temperaturen worden tijdens de heldere en stille nachten/ochtenden gemeten als het boven zo’n deftig sneeuwdek razendsnel afkoelt (in infrarood is sneeuw zwart) en zeer strenge vorst mogelijk is.

Hogedrukgebieden voornamelijk boven Noord-Europa

Grootschalig gezien krijgen we een situatie met een zogenaamd geblokkeerd luchtdrukpatroon waarbij de hogedrukgebieden steeds manifest blijven in het traject Groenland-IJsland. Anderzijds ontstaat met name boven Scandinavië een verzameling van (koude) lagedrukgebieden. Tussen die systemen in handhaaft zich een veelal noordelijk georiënteerde stroming die vooral op hoogte koude poollucht meeneemt naar het Noordzeegebied en Duitsland.

Wanneer het hogedrukgebied zich wat uitbreidt richting Schotland of de Noordzee, kan aan de oostflank van de anticycloon nog een vleug continentale lucht toevloeien naar onze breedten.

Dijk van een hoog van 1050 millibar boven Scandinavië later?

Een paar weermodellen indiceren op dit moment dat aan het vermeende einde van de koudegolf (wellicht rond half januari pas..) de luchtdruk verder stijgt boven Scandinavië (GEM mikte al op 1052 millibar rond 14 januari). Indien die ontwikkeling echt gestalte krijgt, zit het venijn van de koudegolf ‘m waarschijnlijk in de staart.

Eerst maar eens even kijken hoe de sneeuwsituatie komende zondag post gaat vatten in de Benelux en of aansluitend de apert zachte oceaanlucht direct aan de winnende hand geraakt conform het Europese weermodel. Of dat we juist een significant kouder plaatje zullen gaan meemaken. Spannend wordt het zonder meer de komende dagen!

Driekoningen straks ultieme ijkmoment van Thialf

Driekoningen wordt dus nogmaals een echt ijkmoment straks op 6 januari, waarop duidelijk zal worden of de brug naar de winter gemaakt of gebroken gaat worden. Zeer interessant dus en niet in de laatste plaats voor de winterliefhebber waarvan we er nog steeds veel hebben in dit land.

Laatste info: Het milde ECMWF trekt wat bij richting het koudere GFS in de meest recente ‘tussenrun’.