Nu

Hittegolven onder invloed van een veranderend klimaat

Een recent onderzoek concludeert dat hittegolven onder invloed van klimaatverandering langduriger en heter zijn geworden. Op meerdere manieren maakt dit hittegolven gevaarlijker voor de menselijke maatschappij en economie. Hoe langer een gebied te maken krijgt met hoge temperaturen, des te onveiliger voor kwetsbare mensen en natuurgebieden.

Doorslaggevende resultaten

De onderzoekers hebben hittegolven van 1979 tot aan 2020 geanalyseerd. Uit deze analyse blijkt dat hittegolven langer op één plek blijven hangen, zich langzamer voortbewegen en een langere afstand afleggen. Sinds 1997 is dit gedrag versterkt, onder andere door antropogene invloeden. Deze ontwikkelingen van hittegolven hebben grote gevolgen voor menselijke gezondheid en onze leefomgeving. Een lange hete en droge periode zien we terug in waterschaarste en mislukte oogsten, waardoor zowel mens als dier in de problemen komt. Een onderzoek gepubliceerd in 2017 vond bijvoorbeeld een stijging van hitte-gerelateerde sterfte door opwarming van het klimaat. Vooral in ontwikkelingslanden op een lage breedtegraad, zoals India, is de bevolking kwetsbaar voor de frequentere hittegolven.

Volgens het onderzoek bewegen hittegolven zich 20% langzamer voort en komt een hittegolf 67% vaker voor vergeleken met 40 jaar geleden. Tijdens hedendaagse hittegolven liggen de maximum temperaturen hoger en is het getroffen gebied groter. Ook duurt het gemiddeld 4 dagen langer voordat een hittegolf voorbij is. In de periode 1979 tot 1983 duurde een hittegolf gemiddeld 8 dagen, maar gedurende 2016-2020 is dit toegenomen naar 12 dagen. Een mogelijke oorzaak is het verzwakken van atmosferische golven (bijvoorbeeld de jet stream), waardoor een hittegolf minder snel wordt verplaatst.

Niet elk continent ziet dezelfde veranderingen

De onderzoekers hebben ook gekeken naar het gedrag van hittegolven per continent. Eurazië krijgt vooral te maken met langdurige hittegolven en in Afrika bewegen de hittegolven het traagst. De grootste toenames in temperatuur en omvang komen voor in Noord-Amerika en Australië.

De verdeling van hittegolven over de wereld. Grootte en kleur geven omvang en intensiteit aan. De lijnen tonen de veranderingen in omvang en intensiteit met de breedtegraad. Bron: Science Advances.

De mens als drijfveer

De oorzaak van de veranderingen in gedrag zijn afkomstig van de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals steenkool, olie en aardgas. Tijdens het verbranden van deze stoffen komen emissies vrij die zeer efficiënt warmte vangen en vasthouden. Simulaties zonder deze broeikasgassen tijdens dit onderzoek tonen een minder grote verandering van de hittegolven. Hiermee wordt bewezen dat de door de mens aangedreven klimaatverandering de grootste invloed heeft op het verergeren van hittegolven.

Eva SandelowskyRedactie Weer.nl