De maandelijkse mondiale temperatuur anomalieën relatief aan de pre-industriële periode. Bron: Copernicus Climate Change Service
De maandelijkse mondiale temperatuur anomalieën relatief aan de pre-industriële periode. Bron: Copernicus Climate Change Service
Nu

Juni 2024 wereldwijd warmste juni ooit

Juni markeert de 13e maand op rij dat de mondiale temperatuur boven het klimaatgemiddelde uitkomt. De gemiddelde mondiale temperatuur was deze maand 16,66°C, dat is 0,67°C hoger dan in de periode 1991-2020. Het oude record van juni vorig jaar is daarmee met 0,14°C verbroken.

Boven de 1,5 graden opwarming

De mondiale gemiddelde temperatuur van juni komt 1,50°C boven het pre-industriële gemiddelde van 1850-1900 uit. In het klimaatakkoord van Parijs van 2015 hebben landen afgesproken om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden. Een opwarming van 1,5 graad is de grens die bij voorkeur aangehouden wordt.

De afgelopen twaalf maanden hebben deze 1,5°C drempelwaarde onafgebroken overschreden. De mondiale gemiddelde temperatuur van deze twaalf maanden ligt 1,64°C boven het pre-industriële gemiddelde. De getallen in het Parijs klimaatakkoord gelden voor een klimaatgemiddelde over een periode van 20 tot 30 jaar. De 1,5 tot 2 graden grens kan daarom nog steeds bereikt worden, ondanks dat het reeds voor een jaar overschreden is.

Europa ziet contrast in juni

Dat het mondiale gemiddelde zo hoog uitkomt, is onverwacht in vergelijking met het verloop van de junimaand in Nederland. Bij ons was het grootste deel van de maand koel en liep de temperatuur enkel in de laatste week op tot zomerse waarden. De gemiddelde temperatuur kwam net wat lager uit dan het klimaatgemiddelde.

De gemiddelde Europese temperatuur in juni ligt 1,57 graden boven het 1991-2020 gemiddelde van deze maand, hoewel het niet overal in Europa warm was. De temperaturen lagen bovengemiddeld hoog in Oost- en Zuidoost-Europa, terwijl het in West- en Zuidwest-Europa beneden gemiddeld uit kwam. De kaart van juni 2023 laat precies het tegengestelde patroon zien. Dat jaar lag de temperatuur in Europa gemiddeld 0,74 graden hoger dan het gemiddelde van de periode 1991-2020, de warmste juni ooit tot dat moment. Een jaar later is de temperatuur anomalie meer dan verdubbeld.

De temperatuur afwijken ten opzichte van het klimaatgemiddelde in 2024 (links) en 2023 (rechts). Bron: ECWMF ERA5

Wereldwijd

Ook buiten Europa zijn er verschillen in de mate van de maandgemiddelde temperatuur. Grote delen van Noord- en Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en het noorden van Afrika waren in juni warmer dan gemiddeld. Daarentegen was de temperatuur lager dan gemiddeld in het oostelijke gedeelte van de Grote Oceaan, duidend op de ontwikkeling van een La Niña.

Zeewater blijft warm

De gemiddelde temperatuur van het zeeoppervlak bereikte een nieuw record voor juni met 20,85°C. De oceaantemperaturen zijn nu voor 15 maanden achtereenvolgens warmer dan eerder gemeten.

De statistiek benadrukt een grote en voortdurende verschuiving in het klimaat. Zelfs als deze specifieke reeks van extremen op een gegeven moment eindigt, zullen er ongetwijfeld nieuwe records gevestigd worden naarmate het klimaat blijft opwarmen.

Eva SandelowskyRedactie Weer.nl