Het nieuwe weermodel heeft twee verwachtingsdomeinen. Rood: het gebied van IJsland en Groenland, blauw: het gebied van Ierland, Denemarken, IJsland en Nederland.
Het nieuwe weermodel heeft twee verwachtingsdomeinen. Rood: het gebied van IJsland en Groenland, blauw: het gebied van Ierland, Denemarken, IJsland en Nederland.
Nu

Nieuwe supercomputer in IJsland is operationeel

In het datacenter van het IJslandse Meteorologisch Instituut staat een nieuwe actieve supercomputer dat gebruikmaakt van een weersverwachtingsmodel gebaseerd op de broncode van het Harmonie-Arome model. Het project is opgezet door een samenwerking tussen de meteorologische instituten in Nederland (KNMI), Ierland (Met Éireann), IJsland (IMO) en Denemarken (DMI).

In het samenwerkingsverband UWC-West (United Weather Centres West) hebben de vier landen hun krachten gebundeld voor betere weersverwachtingen op een nieuwe, nu operationele, gemeenschappelijke supercomputer. Het draagt bij aan een betere reactie op weerpatronen in een veranderend klimaat, waarvan verwacht wordt dat ze extremer en moeilijker te voorspellen worden.

De basis

De broncode Harmonie-Arome wordt al meer dan twintig jaar ontwikkeld door meerdere meteorologische diensten in Europese samenwerkingsprojecten en is sinds 2011 officieel in gebruik. Harmonie werd ontworpen speciaal voor de korte termijn weersverwachtingen en heeft een horizontale resolutie van 2,5 km en een verticale resolutie van 65 niveaus in de atmosfeer. Berekeningen van dit model worden elke drie uur uitgevoerd.

Het nieuwe model

Het nieuwe model bestrijkt een groot gebied van Oost-Groenland tot Zuid-Italië. Het heeft een geografisch raster van 2x2 km, een verbetering ten opzichte van de vorige versie. De verticale resolutie is met 30% toegenomen naar 90 atmosferische niveaus. De resolutieverbeteringen geven een betere weergave van het weer in het hele domein. Ook is het nieuwe model een stuk sneller door een hogere rekencapaciteit – elk uur worden de berekeningen opnieuw uitgevoerd. Dit betekent dat weerdeskundigen vaker modelupdates ontvangen, die de meteorologische instituten in staat stellen om weersverwachtingen te actualiseren en tijdig waarschuwingen af te geven.

De weersverwachtingen zijn gebaseerd op waarnemingen van onder andere satellieten, weerballonnen en sensoren van grondstations. Met deze gegevens worden complexe berekeningen uitgevoerd door numerieke weersverwachtingmodellen (NWP). De toestand van de atmosfeer wordt een aantal keer gesimuleerd met begincondities die licht variëren (model ensemble). Zo kunnen onzekerheden in de verwachting ontdekt en geïnterpreteerd worden.

De nieuwe supercomputer is in staat om elk uur weersverwachtingen van hoge resolutie te produceren. Bron: KNMI

Groene stroom

De CO2-voetafdruk van de energie die de supercomputer gebruikt wordt beperkt door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen. In IJsland is veel geothermische energie beschikbaar waar de computer, in combinatie met waterenergie, door wordt aangedreven. De instituten leveren op deze manier een bijdrage aan het streven naar een CO2 uitstoot van netto nul.

Een goed partnerschap

De directeur van Met Éireann zegt: “Door de expertise van de vier landen samen te brengen, kunnen we ons sneller en efficiënter voorbereiden op de toekomst. Het operationeel maken van ons gemeenschappelijke voorspellingssysteem is het hoogtepunt van vijf jaar intensieve samenwerking.” De samenwerking van UWC-West maakt nieuwe wegen vrij voor de werking van weerdiensten.

Het systeem is nu operationeel, maar de samenwerking stopt hier niet. De vier nationale meteorologische diensten blijven samenwerken om het model voortdurend te ontwikkelen en te verbeteren.

De doelen van de UWC-West samenwerking. Bron: Met Éireann