Noodweer in Dubai verklaard
Door zware neerslag in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en de Oman zijn grote gebieden overstroomd. De wateroverlast is groot, straten staan onder water en scholen zijn gesloten. De luchthaven van Dubai heeft veel vliegverkeer moeten omleiden of annuleren. Het noodweer eiste meerdere levens, waardoor er bezorgdheid is ontstaan over in hoeverre de infrastructuur voldoende is, met het oog op de steeds vaker voorkomende extreme weersomstandigheden.Zeldzaam zware neerslag
Het Arabisch Schiereiland is een woestijnregio. Het warme woestijnklimaat kent hete, droge zomers en milde, vrij droge winters. Op jaarbasis valt er normaal gesproken enkele tientallen millimeters neerslag, maar op dinsdag 16 april viel er maar liefst 254 millimeter regen binnen 24 uur. Dat is de grootste hoeveelheid neerslag in de VAE sinds het begin van de metingen in 1949.
Extreme dagelijkse neerslag levert een grote bijdrage aan de totale hoeveelheid neerslag in de droge gebieden van het Arabisch Schiereiland. Volgens onderzoek uit 2020 zal deze bijdrage toenemen, in combinatie met hevigere extreme regenval in het toekomstige klimaat.
De rol van kunstmatige regen
Van tevoren werd de storm voorspeld en zijn waarschuwingen uitgegeven, maar de gevallen neerslag was wel ongebruikelijk. Er is veel commentaar op het proces van ‘cloud seeding’ als mogelijke oorzaak van het noodweer. Experts ontkennen deze mogelijkheid: waarschijnlijk lag de oorzaak bij een lagedrukgebied dat sterke onweersbuien opwekt, gevoed door warmte aan het aardoppervlak.
De VAE passen sinds 2002 cloud seeding (‘wolkenzaaien’) toe om kunstmatige regen op te wekken. Met vliegtuigen worden chemicaliën over wolken gestrooid. Binnen een wolk hechten waterdruppels zich aan de chemicaliën, waardoor de druppels samenklonteren en uiteindelijk naar beneden vallen als neerslag. De techniek wordt regelmatig door de VAE ingezet om zo veel mogelijk vocht uit de lucht te benutten.
Schematische weergave van het proces van cloud seeding. Bron: ResearchGate
Wolkenzaaiing of klimaatverandering?
Meteorologen zijn het niet eens met de bewering dat cloud seeding het noodweer veroorzaakte. Ten eerste zijn er geen operaties uitgevoerd voor of tijdens de storm. Daarnaast wordt cloud seeding toegepast op wolken waar normaalgesproken geen regen uit zou komen; dat ontwikkelt zich niet tot een zware storm. Hoewel de effectiviteit van cloud seeding moeilijk te bepalen is, is zulk noodweer niet mogelijk zonder grootschalige weersomstandigheden die zorgen voor veel waterdamp dat bij elkaar komt in de atmosfeer. Algemeen bekend is dat klimaatverandering extreme neerslag doet toenemen. Een warmere atmosfeer kan meer vocht vasthouden, dus zal regenval in een warmer klimaat over de hele wereld heviger worden. Speculatie over de rol van cloud seeding bij de recente overstromingen in Dubai leidt af van het feit dat de echte oorzaak ligt bij het voortdurend uitstoten van fossiele brandstoffen, zegt professor John Marsham van de University of Leeds.
Het gevoel van scepsis over de ware oorzaak van de overstromingen benadrukt een frustrerende dualiteit: de publieke bereidheid om het geknoei met het weer de schuld te geven komt overeen met de onwil om te accepteren dat andere menselijke activiteiten actief bijdragen aan de klimaatcrisis en uiteindelijk aan extreme gebeurtenissen zoals deze. Het is misschien ook wel een tikkeltje arrogant om te denken dat we het weer te kunnen beheersen. We beïnvloeden de atmosfeer op langere tijdschaal, maar het manipuleren van individuele regenbuien op deze schaal lijkt een brug te ver.
