Toenemende sneeuwkans en wat kouder in aanloop naar Kerst 2024

De repliek daarop is natuurlijk erg makkelijk, want ogenblikkelijk een ‘nee’ geven is uiteraard het standaard antwoord in dit maritieme landje dat per definitie door mild zeewater wordt omgeven. Immers, vrijwel altijd verloopt Kerst in Nederland groen en weinig winters. Die van 1938 was trouwens fenomenaal wit in gans het land. Op 25 december vroor het streng des ochtends boven een met rulle poedersneeuw bedekt landschap.

Enigszins winterse ontwikkeling richting Kerst

Op het moment van schrijven (13-14 december) duurt het nog ruim tien dagen voordat het Kerst is.

Veel signalen op de weerkaarten duiden op een heel normale groene Kerst die waarschijnlijk niet boterzacht zal gaan verlopen. Er waren echter soms ook jaren bij met hoogste temperaturen tot wel 15 graden. Kerstavond 1977 was intens zacht met zo’n 15 graden in het land. Extreem hoge temperaturen eind december zijn dus niet iets van de laatste tien of twintig jaren. Met name vanaf 1989 begonnen de intens hoge temperaturen in de maand december extra op te vallen in het land.

Interessante evolutie op weerkaarten

Toch is het interessant zo’n ruime tien dagen tevoren iets specifieker in te gaan op de situatie richting - en tijdens de kerstdagen. Synoptisch gezien lijkt zich nog wel een aardige evolutie aan te dienen. We gaan hieronder analyseren of er toch nog wat ‘lichtpuntjes’ zijn straks qua eventuele sneeuwval en wat vorst rond/vanaf Kerst. Die zijn er namelijk en het is derhalve onzinnig om op 14 december al te gaan lopen tetteren dat het onvermijdelijk groen en zacht blijft in de aanloop naar - en tijdens Kerst.

Vlak voor Kerst vaak wat kouder

Normaliter zien we in een reguliere (zachte) decembermaand, tenminste als we de (zeer bruikbare) kalenderklimatologie niet negeren, dat zich regelmatig een koudere periode voordoet in de periode net voor Kerst. We hebben wel koudere fases gezien tussen 18 en 24 december, met uitgerekend de dag voor Kerst sneeuwval. Precies op 25 en 26 december boekte de zachte oceaanlucht dan terreinwinst. Regelmatig viel te constateren dat het dan richting de jaarwisseling weer wat afkoelde enfin.

Voorlopig overgang naar zacht en wisselvallig

Na nog wat sneeuwval in Limburg afgelopen zaterdagmiddag, geraakt de zachte oceanische lucht aan zet en de hele komende week zal dat het geval zijn. De middagtemperaturen komen dichterbij de 10 graden uit dan richting 5. Vooral vanaf woensdag zal de wisselvalligheid vrij sterk toenemen.

Dit zonale patroon met een west-oost gerichte stroming, ook hogerop in de atmosfeer, houdt dus pakweg een week aan. Zacht en regenachtig weer valt ons helaas ten deel gedurende die periode. Ook de somberheid valt op buitenshuis (ondanks de rijkelijk aanwezige kerstverlichting) in de toch al kortste daglichtperiode van het jaar.

In de loop van de derde decade (21-30 december) oogt het interessant en zeker op basis van de repeterende (operationele) uitvoer van het Amerikaanse model, lijkt zich dan een verandering af te tekenen. Een mutatie die duidt op een enigszins winterse ontwikkeling voor de Lage Landen..

Straalstroom zakt begin derde decade december

We zien (vanaf 22 december) de straalstroom zakken en zich meer oriënteren richting Zuid-Europa. De reguliere depressies lijken een zuidelijker parcours te gaan lopen en rond 23 december zal zo’n laag ter hoogte van Nederland kunnen arriveren. Tegelijkertijd stijgt de druk richting IJsland en die ontwikkeling genereert een mogelijk vrij noordelijke stroming aansluitend.

Deftig sneeuwdek en vrieskou Europese vasteland

We zien bij het vervolg het machtige Azorenhoog zich in noordoostelijke richting uitpunten en nota bene een connectie maken met een vrijwel nieuwe vennoot boven Scandinavië, terwijl de luchtdruk daalt richting het centrale deel van Europa. In die regionen valt bovendien relatief veel sneeuw.

Het ellipsvormige, zuidwest-noordoost lopende Hoog der Azoren met een filiaal bij Scandiland dus, lijkt zich daarna oostwaarts te verplaatsen over de Benelux en een groot deel van Europa. Het inmiddels presente sneeuwdek aldaar in combinatie met reeds gevormde kalme omstandigheden door dat vlakke hogedrukgebied, zorgt ervoor dat de nachten (zeer) koud kunnen gaan uitpakken boven een groot deel van het Europese vasteland. Zeer strenge vorst lijkt zelfs haalbaar in Zuid-Duitsland en zeker in de Alpen.

Uiteraard ligt Nederland weer in de periferie van het bastion met geconserveerde kou en bij ons zal het uiteraard wat milder verlopen die paar dagen, maar we moeten er niet raar van opkijken als het tijdelijk even wit wordt regionaal en er wat vorst is rond die kerstperiode.

Na winters intermezzo uiteindelijk weer milder

Uiteindelijk zal na die vermeende relatief koudere fase in de aanloop naar Kerst, nieuwe depressieactiviteit zich weer uitbreiden richting West-Europa. Dus het geschetste frissere intermezzo lijkt niet het begin te zijn van een (langdurige) serieuze winterse episode. Daarvoor moet er een geheel andere barometrische configuratie geboetseerd worden op de weerkaarten voor de middellange termijn. Dat soort ontwikkelingen pro Thialf is zo intens zeldzaam geworden de laatste pakweg 15 jaar en doet zich soms nog wel eens voor, maar dan bijvoorbeeld in de laatste week van februari zoals in 2018. Dan is het in feite te laat om nog een onvervalste 'duurwinter' op de rails te krijgen.