Tornado’s in de VS vertonen oostwaartse verplaatsing
Hier in Nederland komen ze zelden voor, maar in de Verenigde Staten zijn tornado’s een stuk minder uitzonderlijk. Daar zijn gebieden waar het bekend is dat er vaker tornado’s zijn. Eén van deze gebieden is Tornado Alley, hier komen veruit de meeste tornado’s voor en het tornadoseizoen is er van jaar tot jaar het meest consistent. Het is een verticale strook in centraal Noord-Amerika en betreft onder andere de staten Texas tot aan Nebraska en South Dakota. Recent gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het actieve gebied de afgelopen decennia is veranderd. Onderzoeken uit 2018 en 2022 vonden dezelfde conclusie, welke nu in meer detail is bevestigd.Activiteit verschuift
De studie analyseerde tornado-activiteit van 1951 tot 2020 en vergeleek daarbij de periode 1951-1985 met 1986-2020. Het gebied met hoogste activiteit bevond zich vijftig jaar geleden in de Great Plains, maar tussen de twee perioden werd hier een afname in tornado-activiteit gevonden. Daarentegen zagen staten in het diepe zuiden, zoals Mississippi, Louisiana en Alabama, een toename in het aantal tornado’s. Ook in het noordoosten, waaronder Ohio, Kentucky en Tennessee komen de laatste decennia meer tornado’s voor.
In de eerste periode lag het zwaartepunt van het aantal tornado’s dat binnen een bepaalde zone voorkwam in het zuiden van centraal Oklahoma. In de tweede periode is dit zwaartepunt verschoven naar het zuiden van Mississippi.
Drie kaarten laten zien hoe het aantal tornado's per jaar tussen de twee perioden van 35 jaar is verschoven. Bron: Coleman, Thompson en Forbes (Journal of Applied Meteorology and Climatology)
Veranderingen in het tornadoseizoen
Een vergelijkbare trend werd waargenomen in de afstand die door tornado’s wordt afgelegd. De totale afstand nam af over de Great Plains en nam toe in delen van het Middenwesten en Zuidoosten. Ook werd er een vermindering van de tornado-activiteit tijdens de zomer gevonden, wat normaal gesproken gezien wordt als het piekseizoen voor tornado’s in de VS. In het koudere seizoen komen tornado’s steeds vaker voor, vooral van november tot maart.
Wat is de aanleiding voor de verschuivingen?
De specifieke oorzaak achter de verschuiving is nog niet duidelijk. De tornado-activiteit in verschillende seizoenen kan worden beïnvloed door oceaan-atmosferisch gekoppelde processen als El Niño en La Niña, maar hun invloed is niet langer zichtbaar over een periode van tientallen jaren. Een mogelijke oorzaak van de verschuiving is klimaatverandering. In dat geval zijn de veranderingen van lange duur of zelfs permanent. Een andere denkbare aanleiding is een natuurlijke cyclus, waarbij de veranderingen uiteindelijk een ander gaan pad volgen.
De toename van tornado’s in het Middenwesten en Zuidoosten heeft waarschijnlijk te maken met veranderingen in klimaatomstandigheden. De factoren die samenspelen voor het ontstaan van grote tornado’s zijn steeds meer aanwezig in deze regio’s. Het zuiden van de VS heeft een hoge kwetsbaarheid voor tornado’s vanwege de dichte bevolking en grote hoeveelheid stacaravans, waardoor de verschuiving in activiteit een nog groter risico met zich meebrengt.
Hoewel er significante geografische verschuivingen zijn, blijft het feit dat tornado’s overal in de VS kunnen voorkomen en dat variërende weerpatronen ieder jaar de tornado-activiteit beïnvloeden. Zo kende dit jaar de Great Plains bijvoorbeeld in april en mei een drukke tornadoperiode, terwijl het in Mississippi en Alabama ongewoon rustig was.
Het gebied van 'Tornado Alley' is aan het verschuiven richting het oosten. Bron: AccuWeather
