Wereldwijd warme september, maar niet warmste ooit

De gemiddelde mondiale temperatuur van 16,17°C in september was 0,73°C hoger dan het klimaatgemiddelde van 1991-2020 en 1,54°C hoger dan het pre-industriële niveau van 1850-1900. Vorig jaar was dit wat meer, met bijna een graad boven het klimaatgemiddelde en 1,75°C boven het pre-industriële niveau. In Europa was de deviatie vorig jaar nog extremer en lag de gemiddelde temperatuur 2,5 graad boven het klimaatgemiddelde.

Grote afwijkingen in Europa

Dit jaar lag de gemiddelde temperatuur in Europa 1,74°C boven het gemiddelde van 1991-2020. Ook hier komt de maand uit als de op één na warmste september ooit. In Oost- en Noordoost-Europa waren de temperaturen het hoogst, terwijl in grote delen van West-Europa (waaronder Spanje, Frankrijk, IJsland, de Britse Eilanden en de Alpen) de temperatuur onder het gemiddelde lag.

Een groot deel van Europa zag bovengemiddelde neerslag, waarbij Storm Boris halverwege de maand zware regenval en overstromingen veroorzaakte in Centraal- en Zuidoost-Europa. Daarentegen bleef het in Noordoost-Europa en de noordelijke helft van de Britse Eilanden droger dan gemiddeld. Ook was het relatief droog in Spanje en Portugal, waar hevige bosbranden woekerden. In Nederland was het in september warm en nat.

Afwijkingen in de neerslag, de relatieve vochtigheid van de oppervlaktelucht, het bodemvochtgehalte en de oppervlakteluchttemperatuur voor september 2024 ten opzichte van de gemiddelden van september voor de periode 1991-2020. Bron: Copernicus Climate Change Service.

De adjunct-directeur van de Copernicus Climate Change Service meldt: “De extreme regenval van deze maand, iets wat we steeds vaker waarnemen, is verergerd door een warmere atmosfeer. Dit heeft geleid tot intensere regenval met maandenlange regenval in slechts een paar dagen. Het risico op extreme regenval zal blijven toenemen met stijgende temperaturen”.

Maandenlange reeks

Voor 13 maanden op rij werden er mondiale recordhoge temperaturen gemeten. Deze reeks begon in juni 2023 en in juli 2024 werd het voor het eerst verbroken. September 2024 is de tweede maand in anderhalf jaar die qua temperatuur niet op de eerste plek van de metingen staat. Wel is het de 14e maand dat de gemiddelde mondiale temperatuur meer dan 1,5 graad boven het pre-industriële niveau uitkomt.

De mondiale gemiddelde temperatuurafwijking voor januari t/m september lag 0,71°C boven het gemiddelde van 1991-2020 en het was 0,19°C warmer dan dezelfde periode in 2023. Dit maakt het zeer waarschijnlijk dat 2024 het warmste jaar ooit zal worden.