Amerikaanse meteorologische dienst steeds verder afgeschaald terwijl tornado's door het land razen
Sinds de inauguratie van president Donald Trump afgelopen januari in de Verenigde Staten zijn er grote veranderingen bij de Amerikaanse weerdienst. Tientallen medewerkers van het National Weather Service (NWS) en National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) moesten onlangs hun werk neerleggen. Dit leidt uiteindelijk tot het verlies van belangrijke weergegevens, blijkt deze week weer.Minder weerballonnen
Sinds eind februari meldt het NWS vier keer dat radiosonde waarnemingen worden geschorst. In Kotzebue (Alaska), Albany (New York), Gray (Maine), Omaha (Nebraska) en Rapid City (South Dakota) worden voor onbepaalde tijd geen weerballonnen meer opgelaten. Op andere meetstations worden de metingen beperkt tot één weerballon per dag. De reden? Personeelstekort bij het Weather Forecast Office (WFO). Weerballonnen met radiosondes zijn van belang voor atmosferische gegevens die worden gebruikt in weersverwachtingen. Profielen van de temperatuur, luchtdruk, relatieve vochtigheid, dauwpunt, windsnelheid en windrichting worden op meerdere hoogtes in de atmosfeer gemeten en dat toont de huidige toestand van de atmosfeer. Het is belangrijke informatie voor het maken van een nauwkeurige weersvoorspelling.
Verdere plannen voor reorganisatie
De ontmanteling van NWS en NOAA en privatisering van meteorologische diensten zijn onderdeel van Project 2025, een beleidsinitiatief van de Heritage Foundation dat aansluit op regering-Trump. De denktank omschrijft het NOAA als “een belangrijke promotor van klimaatalarmisme”. Massaontslagen bij de federale overheid brengen de toekomst van agentschappen in gevaar.
Naast de ontslagen, die leiden tot een aanzienlijke onderbezetting van de Amerikaanse weerdienst, staan nog grotere plannen voor de reorganisatie van het NWS. Op een lijst met gebouwen die worden beheerd door het NOAA wordt de mogelijke beëindiging van huurcontracten van 30 vestigingen aangekondigd. Eén van deze is de vestiging op Mauna Loa in Hawaï, waar al sinds 1958 de concentratie van broeikasgassen in de lucht wordt gemeten. Negen van de 30 voorgestelde leasebeëindigingen horen bij NOAA Fisheries, welke toezicht houden op de oceaan langs de VS en cruciale klimaatgegevens aan visserijen verstrekken. De rol van NOAA in de oceaanwetenschap is groot. Schepen, satellieten en robotboeien worden gebruikt voor openbare weers- en getijdenvoorspellingen. Hoe meer ontslagen, hoe minder experts die de kwaliteiten van deze producten waarborgen. Ook het bijhouden van El Niño en La Niña patronen kan negatief worden beïnvloed en dat heeft wereldwijde gevolgen.

De maandelijks gemiddelde waarde van de concentratie CO2 in de atmosfeer sinds het jaar 1958, gemeten op Mauna Loa. Bron: NOAA Global Monitoring Laboratory
De gaten moeten worden gevuld door andere landen, maar die hebben niet altijd dezelfde middelen. Zo staat het grootste archief van klimaatdata in de VS. Het bestaat uit 60 petabytes aan historische klimaatgegevens en data dat gebruikt wordt voor weersvoorspellingen, cruciaal voor meerdere sectoren. Om extra opslagruimte beschikbaar te maken voor onder meer klimaatdata in Nederland moet de capaciteit opgeschaald worden, vertelt de ICT-dienst SURF.
Gevolgen voor de openbare veiligheid
Inwoners van de VS zijn afhankelijk van de nationale weerdienst voor gratis, nauwkeurige weersverwachtingen en -waarschuwingen. Ironisch is dat de VS vaak getroffen wordt door extreem weer zoals hittegolven, kou-uitbraken, krachtige orkanen en tornado’s.
Twee weken geleden was het nog flink raak aan het begin van het tornadoseizoen. In drie dagen tijd kwamen er 112 tornado’s voor in 14 zuidelijke en centrale staten, waarvan 44 sterke tornado’s (ten minste EF2 op de Enhanced Fujita-schaal). Het is de grootste uitbraak van extreem weer tot nu toe in 2025 en leidde tot tientallen slachtoffers. Het NWS gaf meer dan 900 waarschuwingen voor tornado’s en zware onweerbuien uit. De staten Arkansas, Alabama, Mississippi en Missouri werden het zwaarst getroffen door de explosieve weersituatie, veroorzaakt door een lagedrukgebied met een groot temperatuurcontrast. De tornado uitbraak is het perfecte voorbeeld van het belang van tijdige en nauwkeurige weerwaarschuwingen, tot stand gebracht door het NWS. De geplande reorganisatie verhoogt daarom risico’s tijdens zware weersomstandigheden.

Kaart met bevestigde tornado's van de uitbraak van 14-16 maart 2025 in zuidelijke en centrale staten. Bron: Weather.com (data van NOAA/NWS/SPC)