De kracht en gevaar van de aprilzon

De zon voelt in april vaak nog mild aan en de temperaturen nodigen meestal nog niet uit tot strandweer. Toch is de zonkracht deze maand al verrassend hoog. Veel mensen smeren zich niet in, terwijl de kans op verbranding juist nu groot is. Hoe zit dat precies?

Hoe hoog staat de zon in april?

Rond halverwege april staat de zon net zo hoog aan de hemel als eind augustus. Toch smeren we ons in augustus wél massaal in, terwijl we dat in april vaak vergeten. Dat komt deels door de temperatuur: die is vaak nog aan de frisse kant, en de zon voelt niet heel ‘fel’ aan. Maar dat is misleidend, want UV-straling voel je niet. Ook bij 12 graden en een frisse wind kan de zonkracht flink zijn.

Gemiddelde zonkracht gedurende het jaar. Bron: RIVM.nl

UV-index

De UV-index geeft de sterkte aan van de ultraviolette straling die het aardoppervlak bereikt. In april kan deze index op een zonnige dag gemakkelijk oplopen tot 5, vooral bij een heldere lucht en een droge atmosfeer. Ter vergelijking: bij een UV-index van 6 wordt in de zomer al gewaarschuwd voor snelle verbranding. Vanaf index 3 geldt het advies om je te beschermen – vooral als je een lichte huid hebt of langere tijd buiten bent.

Waarom april verraderlijk is voor je huid

Juist in april is het risico op verbranding hoog, omdat veel mensen de kracht van de zon onderschatten. Dat komt door een combinatie van factoren:

• Je huid is nog niet gewend aan zonlicht na de winter, en verbrandt daardoor sneller.
• Het voelt nog niet als ‘zomerweer’, dus veel mensen smeren zich niet in. Tegelijkertijd lopen we op zonnige dagen al met korte mouwen, waardoor er juist veel huid onbeschermd is.
• De zon staat al behoorlijk hoog aan de hemel, en bij weinig bewolking is de straling sterk.

Frisse lentedagen met een blauwe lucht zijn dus extra verraderlijk. Je blijft vaak langer buiten, maar vergeet je te beschermen. En juist dan is de kans op verbranding groot.

Gezondheidsrisico’s van onderschatte UV-straling

De zon heeft zeker ook gezondheidsvoordelen, zoals de aanmaak van vitamine D, maar te veel onbeschermde blootstelling aan UV-straling brengt risico’s met zich mee. Verbranding vergroot de kans op huidkanker, vooral bij herhaalde of ernstige blootstelling. UVB-straling beschadigt het DNA in huidcellen, terwijl UVA-straling bijdraagt aan huidveroudering en schade in diepere huidlagen.

De laatste jaren neemt het aantal mensen met huidkanker in Nederland nog altijd toe. Niet alleen door vakantiegedrag, maar ook door dagelijkse blootstelling in het voorjaar zonder bescherming.

Tips om je huid te beschermen:

De belangrijkste maatregel tegen verbranding is natuurlijk: smeren. Ook in april is het verstandig om zonnebrandcrème te gebruiken zodra de UV-index 3 of hoger is, en dat komt op heldere dagen al snel voor. Denk vooral aan de momenten waarop je langere tijd buiten bent. Een middagje wandelen, fietsen of tuinieren lijkt onschuldig, maar juist dan merk je vaak niet hoe sterk de zon eigenlijk is.

Ook kleding kan bescherming bieden. Een zonnebril met UV-filter beschermt je ogen tegen schadelijke straling, en een pet of hoed helpt om je gezicht en hoofdhuid uit de zon te houden. Bij langere blootstelling is luchtige, bedekkende kleding altijd een goede keuze. Vooral tussen de 12:00 en 15:00, wanneer de zon op het hoogst staat, is bedekking belangrijk.

Ook dit weekend met alle koningsdag activiteiten is het belangrijk om te blijven smeren. Het is warm genoeg om zonder jas op het terras te zitten. Bij zonnig weer, wat nu de voorspelling is, ligt verbranding op de loer. Juist omdat het fris aanvoelt, denk je er niet aan. Maar vergeet je zonnebrand niet. Een verbrand gezicht of nek is niet een souvenir wat je mee wilt nemen na een feestelijke dag.