Foto gemaakt door Arnout Bolt - Zuidbroek - Zondagmiddag sneeuwde het licht in Groningen
Foto gemaakt door Arnout BoltZuidbroekZondagmiddag sneeuwde het licht in Groningen
Nu

Na ruim twee jaar weer een officiële ijsdag

17 december 2022 was de laatste dag dat de temperatuur op het meetstation in De Bilt minimaal 24 uur lang niet boven de 0 graden uitkwam. Gedurende de rest van dat winterseizoen en ook in de winter van 2023-2024 lag de dagtemperatuur voortdurend boven het vriespunt. Deze recordlange periode van 762 dagen zonder officiële ijsdag kwam zaterdag ten einde, toen het in De Bilt slechts -0,7 graden werd. Ook op zondag bleef de temperatuur steken op -0,7 graden door hardnekkige lage bewolking.

Lokale ijsdag al eerder

Voor een officiële ijsdag moet het de hele dag blijven vriezen op het hoofdstation van het KNMI, gevestigd in De Bilt. Door de ligging van dit station kan het voorkomen dat het elders wel een etmaal vriest, terwijl dergelijke lage temperaturen in midden-Nederland niet gemeten worden. Dit gebeurde bijvoorbeeld afgelopen 28 december, toen lokaal in Drenthe en Overijssel de maximumtemperatuur onder de 0°C lag. Ook op 11 en 17 januari werd op twee weerstations in het zuiden van Noord-Brabant en Limburg een lokale ijsdag geregistreerd.

IJsdagen steeds unieker

Gemiddeld gemeten over de periode 1991 tot 2020 zijn er in een winterseizoen rond de 7 officiële ijsdagen, waarvan 2 in december, 3 in januari en 2 in februari. De eerste ijsdag wordt in deze periode gemiddeld op 27 december gemeten.

Het grootste aantal officiële ijsdagen ooit gemeten is 46 dagen en dat gebeurde in de winter van 1946-1947. Niet vaak komt het voor dat er geen landelijke ijsdag wordt gemeten. Sinds het begin van de metingen in 1901 telde Nederland twaalf winters zonder een landelijke ijsdag (ongeveer 10%). De getallen wisselen van jaar tot jaar, maar de laatste jaren neemt het aantal ijsdagen wel af. Sinds het begin van deze eeuw telden 16 van de 24 winters minder dan 5 landelijke ijsdagen. Hiervan kwam het in 6 winters niet tot een ijsdag in De Bilt. In de winters van 2009, 2010, 2011 en 2012 werden meer dan 10 landelijke ijsdagen gemeten, maar sindsdien is dat niet meer voorgekomen.

60 jaar geleden telde de winter nog gemiddeld rond de 11 ijsdagen per jaar, maar dat aantal wordt steeds minder. In onderstaande figuur is het 30-jarige gemiddelde aantal ijsdagen uitgezet tegen de tijd. Hier is goed te zien dat het aantal ijsdagen een dalende trend heeft. Volgens het KNMI neemt het aantal ijsdagen af met ongeveer 1,5 dag per 10 jaar. Tegen het jaar 2050 zouden ijsdagen dan erg uitzonderlijk kunnen zijn. Naast dat het totaal aantal ijsdagen daalt, worden ze minder koud. In de vorige eeuw vroor het gemiddeld sterker op een ijsdag in De Bilt.

Het gemiddeld aantal ijsdagen per klimaatperiode, berekend voor elke 30 jaar.