Noodweer in Australië: zes maanden aan regen in slechts drie dagen tijd
Vorig jaar kregen wereldwijd meerdere regio’s te maken met extreme regenval en overstromingen. Het jaar begon met zware regenval in Afghanistan, Pakistan en Bangladesh. In mei raakten complete gebieden in het zuiden van Brazilië overstroomd en de schade was enorm. In de zomer waren er overstromingen in China, Soedan en Jemen. Ook in Europa zijn zulke gebeurtenissen niet onmogelijk: eind oktober werd Spanje (regio Valencia) getroffen door zeer zware regenval en vorige week zorgde storm Herminia in het noordwesten van Frankrijk voor de zwaarste overstromingen in veertig jaar. Deze week was het raak in Australië en zijn er twee mensen omgekomen door overstromingen.Dagenlange stortregens
Op 28 januari begon het met regenen in het noorden van Queensland, een provincie in het noordoosten van Australië. In de 48 uur tot en met zondag zijn er meldingen geweest van tot wel 1 meter regenval in delen van noordoost-Queensland. De Herbert Rivier trad buiten zijn oevers en bereikte een recordhoge waterstand van meer dan 15 meter. Dusdanig hoge waterstanden zijn niet meer gemeten sinds de overstroming van 1967.
Het vliegveld van Townsville registreerde maandag meer dan 500 mm regen in 48 uur. In veel noordwestelijke steden werden nog hogere neerslagsommen waargenomen. De zware regen hield zeker een week aan en is nu aan het afnemen, maar overstromingen blijven een zorg voor de regio. Er stroomt nog steeds veel water door de rivieren en het overstromingsrisico blijft. De komende dagen zullen de rivierstanden geleidelijk dalen en neemt het risico af, aldus het Bureau of Meteorology. In de afgelopen zeven dagen viel in sommige gebieden meer dan 1500 mm regen en het grootste deel daarvan wordt uiteindelijk door de watersystemen weer afgevoerd.
Tropische oorsprong
De oorzaak van de aanhoudende regen zijn de tropische lagedruksystemen die zich vormden in de buurt van Noord Australië. Normaal gesproken bewegen zogenaamde “tropical lows” vrij snel door een gebied, maar de laatste jaren zien we steeds vaker dat deze systemen ergens blijven hangen en daar een enorme hoeveelheid regen storten. Zo ook afgelopen week, waar de regen viel aan de zuidoostkant van een stilstaand tropisch lagedruksysteem.
Dit jaar kwam de Australische moesson zeer laat aan. Door het gebrek aan bewolking en regen zijn veel zeegebieden en oceanen rondom Australië warmer dan gemiddeld. Na een late start is het moessonseizoen in Noord Australië nu in volle gang en valt er veel neerslag. De moesson is een grote lagedrukzone dat zich vormt in de zomer en gevoed wordt door warme, vochtige lucht uit de tropische oceaangebieden.
Link met klimaatverandering?
De extreme neerslag van nu lijkt in veel opzichten op de overstromingsgebeurtenissen in Townsville in 2019 en in Cairns en Daintree in 2023. Deze overstromingen vonden hun oorzaak in de langdurige en hevige regenval van een stationaire tropical low. Het vaker voorkomen van overstromingen en extreme regenval wordt in klimaatrapporten geassocieerd met klimaatverandering. Een warmere atmosfeer kan meer waterdamp bevatten, wat dan ook weer als neerslag op de grond terecht komt. Daarnaast bieden warmere zeeën en oceanen meer energie voor intense lagedrukgebieden als deze. De invloed daarvan is ook dichterbij huis te merken. Het water van het Middellandse Zeegebied was afgelopen jaar zeer warm en daar vormden zich veel stormsystemen met de bijbehorende hevige neerslag en overstromingen. Ook werden gebieden in Centraal-Europa in de zomer meerdere keren getroffen door extreme regenval.
