Voorlopig geen nieuwe La Niña of El Niño
Het kenmerkende patroon van La Niña in de tropische Stille Oceaan is sinds februari zo ver in kracht afgenomen dat het systeem is teruggekeerd naar de neutrale staat. De komende maanden is de zeewatertemperatuur niet sterk afwijkend van de gemiddelde waarde. Het was een kortdurende en zwakke La Niña deze keer.Drempelwaarden
De El Niño-Southern Oscillation, afgekort ENSO, beschrijft de koppeling tussen de oceaan en atmosfeer in de tropische Stille Oceaan. Afhankelijk van de temperatuur van het zeewater en de richting en kracht van de wind zit de circulatie in de El Niño, La Niña of neutrale fase. De neutrale fase beschrijft de gemiddelde patronen van de atmosfeer- en oceaancirculatie. Tijdens El Niño zijn de circulatiepatronen omgedraaid en is het zeewater warmer dan normaal (het langjarig gemiddelde van 1991-2020). Tijdens La Niña is het zeewater kouder dan normaal en worden de patronen versterkt. In het gebied rond de tropische Stille Oceaan wordt een drempelwaarde van temperatuurafwijkingen aangehouden om de fasen te benoemen: +0,5°C voor El Niño en -0,5°C voor La Niña.
In december, januari en februari was het water meer dan 0,5 graad kouder dan normaal en hadden we dus te maken met een La Niña, hoewel ze zich erg laat ontwikkelde en zwak bleef. In maart was de gemiddelde temperatuurafwijking nog maar -0,01°C, wat officieel het einde van La Niña betekent.
Lijngrafiek die de waargenomen en voorspelde temperaturen weergeeft in het belangrijke ENSO-meetgebied van de tropische Stille Oceaan van voorjaar 2025 tot en met de herfst. De meeste modelvoorspellingen zijn geconcentreerd in het neutrale bereik. Bron: NOAA Climate.gov
Verloop rest van 2025
Gedurende de zomer zit het ENSO systeem in de neutrale fase. Later in het jaar neemt de kans op El Niño of La Niña toe, maar de kans op ENSO-neutraal blijft het hoogst tot aan de wintermaanden. De mogelijkheid van het ontwikkelen van een nieuwe La Niña is twee keer zo groot als de mogelijkheid op El Niño. Een kanttekening bij deze modelverwachting is dat het verloop van ENSO lastiger te voorspellen is in het voorjaar, wat ook wel de “spring predictability barrier” wordt genoemd. Het is niet duidelijk waarom voorspellingen in deze tijd van het jaar slechter zijn, maar dat ENSO doorgaans wisselt van fase in het voorjaar zou een rol kunnen spelen.
Effecten van La Niña
ENSO heef vooral invloed op weersystemen in landen rond de Stille Oceaan. In Noord-Amerika zijn belangrijke effecten dat de straalstroom naar het noorden verschuift waardoor het noorden van de VS en Canada meestal kouder en natter zijn. Het zuiden van de VS en het noorden van Mexico zijn daardoor vaak warmer en droger.
Het geografische neerslagpatroon dat de afgelopen winter verwachten werd, gebaseerd op de historische verbanden met de (relatieve) ENSO index en het neerslagpatroon van afgelopen winter volgens de ERA5-heranalyse. Bron: NOAA Climate.gov
Afgelopen winter waren er regionale verschillen tussen de verwachte invloed van La Niña en de werkelijke omstandigheden, maar het algehele beeld van het neerslagpatroon was vrij La Niña-achtig. Het was inderdaad droger in het zuiden van de VS en natter in het noordelijke gedeelte van het Noord-Amerikaanse continent. Een opvallende strook van nattere omstandigheden strekte zich uit over het oosten van Texas tot aan West-Virginia.
Ten noorden en oosten van Australië is het tijdens La Niña vaak natter. Grote gebieden in noordoost-Australië kampten met hevige regenval en overstromingen, wat dus verband kan houden met de situatie verder op de Stille Oceaan. In Europa zijn de effecten van ENSO kleiner, maar neemt de kans op een droog voorjaar toe tijdens La Niña. Dat is dit jaar het geval, wat het verband tussen ENSO en het weer in Europa versterkt.
