Een vleugje oud klimaat op Spitsbergen
De snelst opwarmende plaats op aarde: veel klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat die titel toebedeeld mag worden aan Longyearbyen, hoofdstad van de Noorse archipel Spitsbergen (ook wel bekend als Svalbard). De jaargemiddelde temperatuur in Longyearbyen, dat met 78° noorderbreedte ver boven de poolcirkel ligt, is sinds 1971 met maar liefst 4 graden gestegen. Afgelopen weken heeft de eilandengroep echter weer te maken met een vleugje “klimaat van vroeger”.Het feit dat de temperatuur op Spitsbergen met 4 graden is gestegen, betekent dat deze plaats 5x sneller opwarmt dan dat de wereld gemiddeld doet -de aarde warmde in dezelfde periode namelijk op met gemiddeld 0,8 graden-. De reden dat Spitsbergen zoveel sneller opwarmt heeft te maken met de ligging van de eilandengroep. De polen warmen sowieso sneller op dan de rest van de wereld. Positieve terugkoppelingen zoals het terugtrekken van zeeijs zorgen hiervoor. Volgens de lokale bevolking van Spitsbergen lag er vroeger aan het eind van de winter tot een halve meter ijs in het fjord, tegenwoordig liggen de fjorden vaak het hele jaar door open.
Spitsbergen heeft daarbij ook nog te maken met de warme golfstroom, welke de laatste jaren door het gebrek aan zeeijs vaak doorstoot tot ver in de Barentsz- en Groenlandzee. Dit zorgt ervoor dat de temperatuur van het zeewater en als gevolg daarvan de luchttemperatuur rondom Spitsbergen veel hoger liggen dan vroeger. De winters warmen het snelst op en zijn gemiddeld een bizarre 7 graden warmer dan zo’n 40 jaar geleden. Wat misschien nog wel opmerkelijker is: al 111 (honderdelf!) maanden op rij liggen de maandtemperaturen boven de normaal!
Nog altijd te warm, maar een vleugje oud klimaat
Zoals we eerder al schreven, ligt de temperatuur op de noordpool deze winter minder hoog dan de afgelopen jaren dankzij een sterkere straalstroom. Dit is ook terug te zien op Spitsbergen, want hoewel ook februari weer warmer dan “normaal” verliep, was het de afgelopen winter – en met name de afgelopen weken – minder warm dan de voorgaande jaren. Zo lag de maandgemiddelde temperatuur in februari op -15,5 graden, wat dichtbij de normaal (-16,2 graden) is voor februari. Januari lag “slechts” 1,9 graad boven de normaal, waarmee het de koudste januari sinds 2011 was.
Temperaturen richting en onder de -30
Studente Marjolein Gevers, die momenteel op Spitsbergen verblijft om metingen aan gletsjers te doen, wijst Weer.nl op de huidige “bijzondere” situatie in Spitsbergen. Tijdens het veldwerk op een gletsjer eind februari werd een temperatuur gemeten van -32 graden Celsius. De officiële meting van weerstation Svalbard Airport, welke iets meer invloed van de zee ondervindt, ging naar een minimumtemperatuur van -27,1 op 28 februari. Dit is een waarde die sinds februari 2011 niet meer bereikt is. Nog kouder werd het op het weerstation in Adventdalen. Dit station ligt verder landinwaarts in een vallei en bestaat sinds 2016. De temperatuur kwam hier de laatste drie dagen van februari uit onder de -30℃. Op 28 februari werd op dit station een minimumtemperatuur gemeten van -32,9℃ en dat is de laagste temperatuur die tot nu toe werd gemeten op het station. Ook afgelopen morgen lag de temperatuur weer onder de -20, zoals in de afbeelding hierboven is te zien.
Een beetje oud klimaat, een beetje ouderwetse omstandigheden
De lage temperaturen leiden niet alleen tot lage thermometerstanden op Spitsbergen. Het is ook terug te zien in de natuur. Zo is de hoeveelheid ijs in de omgeving van Spitsbergen (Svalbard sea ice area) groter dan normaal. Er ligt op dit moment namelijk 474.840 vierkante kilometer zeeijs. Dit is 53.440 vierkante kilometer boven het gemiddelde over de periode 1981-2010. De laatste keer dat er zoveel zeeijs lag was in 2004. En dat is niet alles: ook de fjorden beginnen verder dicht te vriezen dan ze de afgelopen jaren hebben gedaan. Ook vandaag en morgen verlopen nog koud met temperaturen van een graad of -20℃ en komende nacht een minimumtemperatuur van -25℃. De laatste dagen van deze week volgt een iets warmer intermezzo en ligt de temperatuur tussen de -11℃ en -17℃. Geniet hieronder mee van een sfeerimpressie met de foto’s van Marjolein Gevers.
