Wordt 2020 het warmste jaar ooit?

Boven dit jaar staat dus alleen 2014. Omdat toen ook december ruim één graad te zacht verliep, eindigde het jaar recordwarm met gemiddeld 11,7 graden tegen 10,2 graden normaal. Het oude record uit 2006 en 2007 werd toen met een halve graad aangescherpt en dat is voor een jaarrecord gigantisch en tekenend voor klimaatverandering. Zeker ook omdat het oude record uit 2006 en 2007 inmiddels ook al is verpletterd door 2018.

Dit jaar lijkt daar dus nog een schepje bovenop te doen. Terwijl de hele top-10 warmste jaren sinds 1706 al uit jaren vanaf 1990 bestond, schuift 2015 nu op naar een 11e plaats en dendert 2020 de top-3 binnen.

Wat hebben we nodig voor een nummer 1?

Niets is natuurlijk zeker, want voor een recordwarm jaar is een hoop nodig en het record uit 2014 staat scherp. Het mag dan ook duidelijk zijn dat december zacht moet verlopen voor een toppositie.

Wat november betreft gaat dat zeker lukken. Normaal is het in de laatste week van de slachtmaand in De Bilt overdag een graad of 8, terwijl het kwik in de nachten een paar graden boven het vriespunt ligt. Komende dagen ligt de middagtemperatuur in de dubbele cijfers en is het ’s nachts ruim boven nul. Pas vanaf het slotweekend wordt het kouder en kruipen de temperaturen naar normaal of iets daaronder.

Om 2014 van de troon te slaan, moet ook december zacht verlopen. Normaal is het in deze eerste wintermaand 3,7 graden. Voor een gedeeld record, met dus net als in 2014 een jaartemperatuur van 11,7 graden, moet december 2020 gemiddeld warmer dan 5,0 graden zijn. Voor een absoluut record, met een jaartemperatuur van 11,8 graden, moet de decembermaand zelfs warmer dan gemiddeld 6,0 graden verlopen.

9 zachte decembermaanden op rij!

Om in te schatten wat de kans op een zachte december is, kunnen we kijken naar de trend van de afgelopen jaren. Sinds 2011 is elke decembermaand veel te zacht verlopen. December 2015 was met 9,6 graden zelfs de warmste wintermaand ooit gemeten. December 2010 daarentegen was met gemiddeld -1,1 graden de koudste decembermaand sinds 1969 en de op 21 na koudste december in ruim 3 eeuwen.

Toch lijkt 2010 een koude uitbijter en is de trend duidelijk. Winterweer wordt steeds lastiger in een opwarmend klimaat, helemaal in december. Kijken we naar de afgelopen 9 warme decembermaanden, dan was het tijdens vijf maanden warmer dan 5 graden. In dit geval hebben we dus al een gedeeld warmterecord te pakken met 2014. Afgelopen jaren laten zien dat dit een eitje is in het ‘nieuwe klimaat’. Voor een absoluut jaarrecord moet december warmer dan 6 graden verlopen. In 2011, 2015 en 2018 hadden we zo’n zeer zachte december. Deze eeuw lukte dat eerder ook al in 2006. In de vorige eeuw lukte dat maar 3 keer, in de 19e eeuw 5 keer en in de 18e eeuw (sinds 1706) 2 keer.

Normale december sluit record uit

Het is echter maar de vraag of december dit jaar wel zo zacht gaat verlopen. De huidige weersverwachting laat normale temperaturen zien voor de eerste decemberweek. Overdag is het een graad of 6 en ’s nachts kan het licht vriezen. Er zijn zelfs enkele berekeningen die wat winterse neerslag laten zien. Daarna lijkt het snel weer zacht te worden. Mocht de maand uiteindelijk toch normaal verlopen, dan zal de jaartemperatuur op 11,5 graden uitkomen, net onder 2014. Ook bij een koude december, met een gemiddelde temperatuur van 2,4 graden (ruim 1 graad te koud) wordt 2020 nog steeds het op één na warmste jaar ooit. En zelfs bij een winterse december van gemiddeld 0,8 graden, eindigt het jaar 2020 in de top-3 warmste jaren! Alleen een wintermaand als december 2010 zou dit voorkomen, maar onze winterverwachting laat al zien dat die kans nihil is.