30-Daagse: richting de Kerst een winterperiode?

Zoals we eerder deze week op Weer.nl al hebben laten zien, lijkt het erop dat de weersontwikkelingen van dit moment voor een belangrijk deel samenhangen met wat er op de Indische Oceaan in de buurt van Indonesië en aan de westkant van de Grote Oceaan gebeurt. Daar zijn nu meerdere gebieden met zware onweersbuien actief, die mogelijk zelfs tot tropische stormen of tyfoons uitgroeien, en die de straalstroom daar, die er verder naar het noorden ligt, in een golfbeweging brengen. Die golven slaan, naarmate ze zich via de Grote Oceaan en Amerika naar het oosten richting de Atlantische Oceaan verplaatsen, steeds verder uit, helemaal tot in het noordpoolgebied. Een meteoroloog van de Engelse MetOffice laat in een filmpje beeldend zien wat er de komende dagen gebeurt

Bijzonder sterk hogedrukgebied

Het gevolg van dit alles is dat zich boven de Oceaan volgende week een bijzonder groot en sterk hogedrukgebied vormt. Aan de oostflank daarvan stroomt in de hogere delen van de atmosfeer veel koudere lucht naar het zuiden, die in de onderste regionen met het nog relatief warme water van de noordelijke oceaan en bij ons de Noordzee in aanraking komt. Daardoor ontstaan allerlei storingen die vanuit het noordwesten op ons deel van Europa worden afgevuurd. Ze houden een al te snelle afkoeling van het weer bij ons nog tegen, maar de koude lucht vanuit het noorden komt in meerdere stappen ook aan het aardoppervlak wel steeds een beetje dichterbij.

Omdat deze ontwikkeling zijn oorsprong vindt in een gebied dat zover bij Europa vandaan ligt, ziet de uitwerking van dit alles er iedere berekening weer anders uit. Is de basisontwikkeling steeds dezelfde, de weerkaarten die erbij horen veranderen om de zoveel uur. En dat maakt de uitwerking van de verwachting in details, zoals we die graag kenen, er nu bijzonder lastig op.

Week 1: van maandag 22 tot en zondag 28 november

• In het begin van de week rustig met in de nachten lichte vorst
• Vanaf woensdag wisselvalliger, met vaker buien
• Temperaturen in de nachten dichtbij nul, overdag tussen 4 en 7 graden

Na een weekend met nog een zachte zaterdag, dringt op zondag met een naar noordwest draaiende wind minder zachte lucht het land binnen. In de middag breekt de zon vaker door en vroeg op de dag komen de temperaturen nog tussen 8 en 10 graden uit, daarna beginnen ze te dalen. Het komt ons op een koude nacht naar maandag te staan. In die nacht kan het dan lokaal al licht vriezen. Overdag is er veel zon en stijgen de temperaturen tot tussen 5 en 8 graden.

In de nacht naar dinsdag krijgen we op meer plaatsen, en mogelijk eindelijk ook in De Bilt, de eerste lichte vorst. In het zuiden kan de temperatuur wel tot een graad of 4 onder nul dalen.

Vanaf dinsdag ligt de as van een rug van west naar oost over het land. Hier zijn de details van belang. Blijft de wind iets langer noordoostelijk en blijft de Noordzeebewolking aan de noordkant van de as wat langer (deels) ten noorden van ons, dan kan het ook in de nacht naar woensdag nog hier en daar vriezen. Vanaf woensdag komen dan de eerder genoemde lagedrukgebieden vanuit het noorden in onze buurt. Het wordt wisselvalliger. Van de details, die nu nog niet duidelijk zijn, zal vervolgens afhangen of het in de koudere bovenlucht al tot de eerste winterse neerslag komt of niet.

Week 2: van 29 november tot en met zondag 5 december

• Wisselvallig met af en toe regen of een bui. Eerst mogelijk nog winters
• Temperaturen later iets stijgend, maar 7 tot 10 graden. Er blijft een koude optie
• In het begin van de week in de nachten nog dichtbij nul

In eerste instantie verandert weinig in het vrij gure en wisselvallige weer. Later in de week lijkt de as van het hogedrukgebied op de Oceaan te kantelen, waardoor de wind bij ons een meer westelijke component lijkt te krijgen, ook in de hogere delen van de atmosfeer. Lagedrukgebieden op de noordelijke delen van de Oceaan krijgen hierdoor meer invloed op het weer.

Het lijkt al met al wisselvallig te blijven met vooral in de tweede helft van de week mogelijk wat zachter weer. In de berekeningen ontstaat iets van een tweedeling. Ongeveer twee derde kiest voor dat wat zachtere spoor, rond een derde blijft koud en lijkt nog wat kouder te worden.

Week 3: van maandag 6 tot en met zondag 12 december

• Waarschijnlijk vaak bewolkt, mogelijk nevel en mist
• Een westelijke tot zuidwestelijke wind
• Temperaturen tussen 7 en 10 graden, mogelijk iets kouder

Het hogedrukgebied lijkt zowel hogerop in de atmosfeer als aan het aardoppervlak bij de zuidelijke ingang van de Ierse Zee terecht te komen. Wij komen aan de noordflank ervan terecht. Veel zal nu afhangen van of er wind is of niet. Is het stil, dan lijkt de kans op mist en laaghangende bewolking vrij groot. Waait het wel uit west tot zuidwest, dan zal het relatief zacht zijn, met ook redelijk wat bewolking, maar mogelijk ook zon en een kans op de passage van een paar verzwakte storingsuitlopers. Temperaturen tussen 7 tot 10 graden, maar mogelijk dus iets lager.

Week 4: van maandag 13 tot en met zondag 19 december

• Een naar noord tot noordoost draaiende wind
• Dalende temperaturen
• Afhankelijk van de hoeveelheid bewolking in de nachten mogelijk lichte vorst

Het hogedrukgebied bij de Britse eilanden recht de rug en krijgt een uitloper tot over Scandinavië. Door de voorgeschiedenis lijkt daar op het moment van het draaien van de wind naar de koudere noordhoek niet heel veel kou aanwezig. Toch zullen de temperaturen in Nederland omlaag gaan. Ook hier is het van belang of het bewolkt is, wat bij zo’n eerst nog niet heel koude noordelijke tot noordoostelijke wind heel goed kan (zo hebben we in de afgelopen jaren gezien), of juist niet. Tijdens flink opklaringen zou het in de nachten al wel tot stralingsvorst kunnen komen.

De weken 5 en 6: een winterperiode?

• Overgang naar winterweer in de Kerstweek?
• Noordoostelijke winden
• Verder dalende temperaturen
• Na Kerst zeer onzeker

In week 5 (de week van 20 tot en 26 december) tekent zich een winterse drukverdeling af. Hogedrukgebieden op de Oceaan, boven Scandinavië en het noordwesten van Rusland krijgen verbinding met elkaar. In het Middellandse Zeegebied is de luchtdruk laag. Boven de noordelijke helft van Europa komt een langgerekte band met noordoostelijke winden tot ontwikkeling, helemaal afkomstig vanuit het noordwesten van Rusland. Dit kan niet anders dan een verdere daling van de temperaturen opleveren. Een eerste periode met winterweer ligt hier op de loer.

In week 6 (de week van 27 december tot en met 2 januari 2022) komt het noordwesten van Europa in het niemandsland terecht tussen de hogedruk in het noordwesten van Rusland en op de Oceaan, en lagedrukgebieden in de omgeving van IJsland en boven het westelijke deel van de Middellandse Zee. Veel wind is er bij ons dan niet. Van de richting van het beetje dat er wel is (wellicht zuidelijk) en van de voorgeschiedenis hangt dan af of het eventuele winterweer aanhoudt of niet.

Ontwikkelingen richting de Kerst dus zeer interessant

Al met al zit er in deze verwachting voor de ultralange termijn, ook al wordt het vanaf komende maandag duidelijk kouder met misschien toch al wel een keer de eerste winterse neerslag van het nieuwe seizoen, nog niet meteen een eerste winterperiode aan te komen. Wel zijn de ontwikkelingen richting de Kerst nu al zeer interessant. Als uitkomt wat er nu voor die periode in de weerkaarten zit, dan ligt een eerste winterperiode daar op de loer.

Ondertussen blijft de MJO (gekoppeld aan het weer in Azië en op de westelijke helft van de Grote Oceaan) zich roeren. De komende weken lijkt hij (op een sterke manier) door de fasen 6 en 7 heen te gaan. En dat zal ongetwijfeld nieuwe verrassingen voor het weer bij ons gaan opleveren.