Begin van het einde van IJslandse vulkaan?
De vulkaan op het IJslandse schiereiland Reykjanes is nu al ruim 3 maanden actief, maar in de loop van maandagavond 28 juni kwam het geheel ineens tot stilstand. Het leek er even op dat er een einde aan de inmiddels maandenlange uitbarsting zou komen, maar in de nacht naar dinsdag kwam de vulkaan toch weer tot leven. Zowel de bijbehorende bevingen als lavastromen zijn weer actief.IJslandse wetenschappers keken begin deze week toch even raar op. In de periode tussen half 9 op maandagavond en 2 uur in de nacht naar dinsdag kwam de uitbarsting namelijk even tot een halt. Was dit dan het begin van het einde van de al zo lang durende uitbarsting? Het had gekund, maar na een paar spannende uren bleek dit toch niet het geval. In het begin van de nacht naar dinsdag werden er toch weer bevingen in het gebied waargenomen en begon het lava weer actief te stromen. Na de korte stop kwam de uitbarsting weer op gang met een enorme bulb lava vanuit de hoofdkrater.
Einde onvoorspelbaar
Wanneer de vulkaan er wel mee gaat stoppen is niet te voorspellen. De uitbarsting werd ruim drie maanden geleden voorafgegaan door een lange periode van (soms sterke) aardbevingen en ditzelfde zou ook wel eens nodig kunnen zijn om de uitbarsting tot een einde te laten komen. Vooralsnog is er echter nog geen enkel teken dat de vulkaan er binnenkort mee ophoudt. De uitbarsting kan zo nog maar maanden tot zelfs jaren door blijven gaan, waarna het een zogeheten schildvulkaan zou worden.
Breuklijn en hotspot
IJsland is een van de jongste landmassa’s op aarde. Het eiland vormde zich lang geleden op de Mid-Atlantische Rug, het gebied tussen de Euraziatische plaat en de Noord-Amerikaanse plaat. Deze twee tektonische platen zijn altijd licht in beweging en schuiven heel langzaam iets van elkaar weg, waardoor magma zijn weg naar boven heeft gevonden. Niet alleen ligt IJsland namelijk precies op de breuklijn tussen deze platen, maar ook boven een warmtebron diep in de aardmantel; een zogeheten hotspot. Een gebied waar sprake is van een bovennormale magmaproductie. Door deze combinatie is IJsland een van de meest vulkanische regio’s ter wereld.
Lavaveld lokaal 20 meter dik
De uitbarsting op Reykjanes is de afgelopen maanden een heuse toeristische trekpleister geworden, want je kunt er relatief dichtbij komen. Dagelijks gaan honderden mensen een kijkje nemen en een deel van infrastructuur is al op het gebied aangepast, met bussen en grote parkeerplaatsen, maar ook enorme afzettingen om de lavastroom (een soort van) in toom te houden. Dit lukt echter niet altijd, want een nabijgelegen weg is inmiddels opgegeven. De lava brak door de metershoge constructie en de autoriteiten laten het lava nu over die weg de zee instromen. Volgens nieuwe data die eerder deze week werd gepubliceerd door de Universiteit van IJsland spreidt het lavaveld op het schiereiland Reykjanes zich nu uit over een gebied van 3,82 km2 en is op sommige plekken inmiddels 20 meter dik.
Hoge temperaturen
De maximumtemperaturen bij de vulkaan liggen gemiddeld rond 12 graden en het is er overwegend bewolkt en soms behoorlijk mistig. Af en toe is de uitbarsting nauwelijks te zien door de enorm dichte mist rondom de vulkaan. Vandaag gaat het iets harder waaien, waardoor het zicht zal verbeteren. In het oosten van IJsland is het heel ander weer. Het kwik steeg daar gisteren – woensdag – tot maar liefst een zomerse 25 graden, in Egilsstaðir. Dat zijn erg hoge temperaturen voor die omgeving. De IJslandse weerdienst verwachtte in eerste instantie nog hogere waarden, lokaal tot 29 graden, maar er trok in de loop van de dag toch meer bewolking over, waardoor de temperatuurstijging stagneerde.
