Toekomstige zonnestorm kan internet platleggen
De zon wordt steeds actiever en daarmee groeit de kans op zonnestormen. Zit er een uitzonderlijk zware tussen, zoals gemiddeld ééns per honderd jaar gebeurt en voor de laatste keer in 1921, dan zijn de gevolgen voor de tegenwoordig technisch gezien zeer geavanceerde aarde mogelijk groot. Een flink deel van de internet infrastructuur kan erdoor komen stil te liggen, mogelijk maandenlang, zo laat een nieuwe studie zien, waarover de Engelse krant The Independent schrijft. We moeten er rekening mee gaan houden.De zwaarste zonnestorm van de vorige eeuw deed zich op 13 mei 1921 voor. Drie dagen lang beukte de zonnestorm op het aardmagnetische veld. Op 15 mei 1921 spitste de situatie zich toe en ontstonden op steeds meer plaatsen op aarde oncontroleerbare branden.
Vooral telegraafposten en seinhuizen op grote treinstations, plekken waar veel lange kabels bij elkaar kwamen, vielen ten prooi aan de zonnestorm. Onder invloed van de magnetische straling van de zon werden in de kabels sterke elektrische stromen opgewekt, waardoor de kabels oververhit raakten en op plaatsen waar ze bij elkaar kwamen brand ontstond. Het begon destijds in de vroege ochtend van de 15e mei met een brand in een telegraafstation in Zweden. Later kwamen daar ook telegraafstations in Amerika op andere plaatsen in de wereld bij. Verder ontstond op diverse treinstations brand in seinhuizen. De grote brand die in het New Yorkse Grand Central Station woedde, was daarbij de meest opvallende.
Enorme zonnevlek
Omdat de kennis van de zon en alles wat zich aan het oppervlak daarvan afspeelde destijds nog niet zo groot was als nu, tastten de mensen nog een beetje in het duister over wat er precies gebeurde. Wel werd de link met een enorme zonnevlek, die zich op dat moment aan het oppervlak van de zon bevond, al snel gelegd. Niet alleen vanwege de branden, maar ook door het spectaculaire noorderlicht dat toen tijdens de zonnestorm te zien was.
Dat noorderlicht kwam enorm zuidelijk. Steden als Los Angeles en Atlanta zagen het noorderlicht in de lucht boven zich dansen, alsof ze zich binnen de poolcirkel bevonden. Zelfs vanaf schepen op de Grote Oceaan die in de buurt van de evenaar voeren, was aan de noordkant noorderlicht te zien, in die gevallen in allerlei roodtinten.
Zonnevlek was megagroot
De grote zonnevlek, AR1842 en horend bij cyclus nummer 15, die het allemaal veroorzaakte, bedekte een enorm oppervlak en was bijzonder actief. De ene golf na de andere aan elektromagnetische straling werd op de aarde afgevuurd. In telefoon-, telegraaf- en seinkabels wekte de straling spanningen op die soms tot rond 1000 volt opliepen. Van overal op aarde werden branden gemeld in telegraaf- en in seinstations, op veel plaatsen lag de communicatie er een tijdje uit of reden geen treinen meer. Omdat het communicatiesysteem van toen nog niet zo geavanceerd was als dat van nu, viel de schade nog mee, zeker als je bedenkt dat het hier om de zwaarste zonnestorm van de 20ste eeuw ging.
Zou zo’n zonnestorm in deze moderne tijd herhalen, en de kans erop neemt (hoewel klein) toe omdat we naar een volgend (mogelijk zeer actief) zonnevlekkenmaximum op weg zijn, dan lijkt het erop dat ook onze moderne infrastructuur er gevoelig voor is. Allerlei vormen van communicatie zouden er (sterk) door gehinderd kunnen worden. Ook de internet infrastructuur loopt gevaar, zo laat het onderzoek zien. Lange (glasvezel)kabels die deels onder water over de bodem van de oceanen de verschillende continenten met elkaar verbinden, zijn er gevoelig voor. En dan gaat het nog niet eens om de kabels zelf, die goed tegen de invloed van geomagnetische stromen zijn afgeschermd, maar wel om de stations die er om de 100 kilometer in zitten om de kabels ‘in de lucht’ houden.
Stresstest
Omdat het grootste deel van de digitale infrastructuur in een geomagnetisch rustige periode is aangelegd, is er nooit de mogelijkheid geweest om een stresstest te doen tegen invloeden van de zon. Volgens de opstellers van het onderzoek zijn vooral de gebieden, die verder bij de evenaar vandaan liggen, gevoelig voor de invloed van zonnestormen. Zo zou het Noord-Amerikaanse continent, dat zijn internetverbindingen met andere continenten relatief noordelijk heeft liggen, tijdens een zonnestorm eerder zonder internet kunnen komen te zitten dan bijvoorbeeld Azië, dat zijn verbindingen mogelijk wel overeind houdt.
Op de zon zijn op dit moment 5 groepen zonnevlekken te zien. Er kunnen zich kleine uitbarstingen aan het oppervlak van de zon voordoen die een wat sterkere zonnewind naar de aarde sturen, maar het gaat dan om gebeurtenissen van de lichtste categorie waarvan op aarde eigenlijk op geen enkele manieren gevolgen te verwachten zijn.
