En weer komt de Middellandse Zee een stapje dichterbij
Ruim een maand geleden scheven we het al op deze site. Een serie van lagedrukgebieden, die het in het zuiden van Spanje na een zeer droge winter eindelijk liet regenen, maar ook hard deed waaien, heeft een flinke hap genomen uit de stranden aan de zuidkust van Spanje. Ook nu het rustige deel van het jaar is begonnen, is de schade nog goed te zien.Het afkalven van de kust is al langer een probleem in Zuid-Spanje. Met een kustverdediging die op geen enkele manier te vergelijken is met de maatregelen die we in Nederland hebben genomen om de stranden tegen de zee te beschermen, is maar weinig nodig om de kustlijn te beschadigen. De werkzaamheden, nodig om de schade van de vorige storm te herstellen, zijn nog niet eens voltooid of een nieuwe golf aan zeewater komt er alweer achteraan. De toeristische sector zit met de handen in het haar.
Was het enkele weken vooral de regen die her en daar schade aanrichtte, maar vooral ook blijdschap bracht omdat de droogte voorbij was, daarna was het ook de wind die de aandacht opeiste. Het hele kustgebied, tussen globaal Almuñecar in het oosten en Estepona in het westen, heeft er last van. Overal is het beeld hetzelfde. Sterk afgekalfde stranden, beschadigde terrassen en kades, douches op het strand die niet meer te gebruiken zijn en omgevallen palmbomen, door de sterke stroming van het golvende water.
Strandtenten
Eén van de getroffen stranden is Playa del Alicate, ongeveer 7 kilometer ten oosten van Marbella, bij de wijk Las Chapas Playa. Daar is het strand van nature al smal. Stonden er vroeger nog diverse strandtenten op het zand, door het afkalven van het strand ter plaatse zijn de meeste al naar een plekje hogerop, in of achter de duinen opgeschoven. Er staat er nog één, Hipopotamos Beach op het zand, bij de ingang van de wijk, op de plek waar de parkeerplaats zich bevindt. In het najaar, bij de wissel van de maanden september en oktober, was het meeste zand er bij een oostenwind al weg. Het water stroomde er op dat moment via gaten in de muur tot onder het terras. Bij andere windrichtingen werd het strand weer breder, en kon je er nog op een fatsoenlijke manier voorlangs.
Toch laten foto’s waarop je de situatie van nu en 10 jaar geleden bij rustig weer met elkaar kunt vergelijken een duidelijk beeld zien. Het strand voor Hipopotamos Beach heeft in 10 jaar tijd een flink deel van zijn breedte verloren. Ook is het een stuk vlakker geworden. Liep je vroeger, komend van de parkeerplaats nog over het strand naar beneden maar de zee, nu daal je van de parkeerplaats over een trap af naar het strand om dan min of meer vlak richting zee te gaan. Er is veel zand verdwenen. De zee hoeft nu veel minder te stijgen om zijn golven tot aan de kade te laten rollen. Dat gebeurt dan ook steeds vaker.
Duintjes verzwolgen
Een stukje verderop, bij restaurant Las Flores – dat lang geleden al naar een plek op de duinen is verhuisd – zie je hetzelfde beeld. Lagen daar tot voor kort nog lage duintjes voor het terras die je met een stenen trap moest beklimmen, inmiddels heeft de zee die duintjes helemaal verzwolgen. Het restaurant ligt nog wel op zijn plek. Een nieuwe, houten trap is gebouwd die nu een stuk steiler is dan zijn stenen voorganger.
Aan de Playa del Alicate staan ook diverse huizen aan zee, van het oprukkende water gescheiden door een kademuur of een smalle zandwal. Voor sommige van die huizen begint de naderende zee nu echt een punt van aandacht te worden.
In Spanje was de afgelopen weken veel te doen over de kustwet, die jaren geleden van kracht is geworden en als doel heeft kwetsbare gebieden aan zee beter beschermen. Leidde de wet lang een anoniem bestaan, de laatste jaren worden de bepalingen ervan vaker en rigoureuzer toegepast. Meerdere huizen, die te dichtbij de zee en zonder vergunning zijn gebouwd, moesten al worden afgebroken. De problemen met de kustwering, die zich steeds nadrukkelijker aandienen, duwen dit thema meer en meer naar de voorgrond.
Aan de bak
Enkele jaren geleden al trok de hotellerie van Marbella bij de autoriteiten aan de bel. Een badplaats ‘op stand’, zoals Marbella, verdiende een beter strand, zo vonden de hoteleigenaren. Er moest wat gebeuren, maar wel op een manier die toekomstbestendig zou zijn. En ja, daarbij noemden ze Nederland als voorbeeld. Ook aan de Spaanse zuidkust hebben ze van de ‘zandmotor’ gehoord. Het principe, op één plek zand opbrengen en daarna wind, golven en stromingen de rest laten doen, spreekt aan.
In de tussentijd bleef echter alles bij het oude. Zoals altijd verschenen scheepjes voor de kust die zand opbrachten en de stranden lokaal herstelden. Dat had even succes, totdat de winter kwam en nieuwe stormen en regenval de schade aan de stranden alleen maar weer groter maakten. Het gevecht tegen het oprukkende water vraagt nieuwe strategieën, zo is inmiddels wel duidelijk. De oude manier van kustverdediging werkt niet meer. Het steeds weer opspuiten van de stranden biedt maar even soelaas. En de rode draad is duidelijk. Langzaam maar zeker komt de zee toch steeds weer een stukje dichterbij.
