Op dag tornado Beek telde Duitsland 7 (deels krachtige) tornado’s

Het was een heuse tornado-uitbraak, zo zegt de DWD in zijn op 30 mei verschenen rapport. In totaal kwam het op Duits grondgebied tot maar liefst 7 tornado’s, waarvan 4 (inclusief de drie F2-tornado’s) uit de Paderborn bui. De tornado die in Herford optrad, lag iets ten noorden van de ‘Paderborn lijn’, de tornado’s in Hillscheid en Abtsgmünd waren (veel) verder naar het zuiden. Ook de F1-tornado in Beek wordt door de DWD benoemd.

Er broeide iets

Toen we nog in de aanloop zaten naar die vrijdag 20 mei schreven we op Weer.nl al dat er iets broeide. De weermodellen voor vrijdag 20 mei kwamen niet alleen met extreme windstoten op de proppen, voor Duitsland maar ook het zuiden van Limburg, ook viel uit de weerkaarten op te maken dat er kans was op tornado’s.

Belangrijke voorwaarden om tot de vorming van tornado’s benodigde buien te kunnen komen, zijn voldoende onstabiliteit en vocht in de lucht en een flinke mate van windschering. Oftewel een wind die met de hoogte draait en toeneemt. Daarbij is vooral de onderste kilometer van de atmosfeer van belang. Vooral bij buien waarvan de wolkenbasis laag hangt, blijkt de kans op tornado’s (als alle andere parameters meewerken) relatief groot te zijn, zo heeft de DWD uitgevonden. Dat lukt vooral als er, voorafgaande aan de eigenlijke gebeurtenis, al regen is geweest en de lucht dus extra vochtig is.

Aan alle voorwaarden werd voldaan

Aan al deze voorwaarden werd op 20 mei voldaan. De lucht waarin we ons bevonden was sterk onstabiel en voor de vorming van onweersbuien was in het zuiden van Limburg, maar ook in het midden en zuiden van Duitsland veel energie aanwezig. Het gebied waarin er in de onderste kilometer van de atmosfeer sterke windschering voorkwam, was zo mogelijk nog groter en strekte zich ook tot over het oosten van Nederland uit.

De afloop is bekend. In Limburg ontstond een tornado die in een strook van Beek naar Schinnen grote schade veroorzaakte. Deze tornado is door de DWD als een F1-tornado geclassificeerd. Een stukje verderop naar het oostnoordoosten trok een supercell van Lippstadt via Paderborn en Lütmarsen naar Merxhausen, waarbij het 3 keer tot een F2-tornado kwam. Van dat rijtje is de tornado in Lütmarsen nog niet geclassificeerd, de andere 3 plaatsen werden door een F2-tornado getroffen. In Herford, ten noorden van de Paderborn bui, kwam het tot een F1-tornado, evenals in Abtsgmünd in het zuiden van Duitsland. De tornado bij Hillscheid is ook nog niet geclassificeerd.

Gebeurtenis was niet per se uniek

Hoewel de DWD in het geval van 20 mei dus van een tornado uitbraak sprak, is een gebeurtenis als deze in de Duitse context niet heel uniek. In de periode sinds het jaar 2000 komen in Duitsland jaarlijks gemiddeld 32 tornado’s en 17 waterhozen voor. Van die tornado’s halen worden er gemiddeld 4 per jaar als een F2-tornado en 1 als een F3-tornado geclassificeerd. Wat dat betreft, was het de laatste jaren juist rustig bij onze oosterburen. In 2019 werden 1 F2- en 1 F3-tornado waargenomen, in 2020 was er geen en vorig jaar kwam het tot 1 F2-tornado. In die zin was het dus weer tijd, als je daar in het weer al van kunt spreken. In Nederland hadden we op 4 juni 2019 de laatste tornado uitbraak. Toen, op de dag van de tornado van Rheden, werden minstens 7 andere tornado’s geteld.