Foto gemaakt door NOAA - National Hurricane Center - Mexicaanse schiereiland Yucatan - De restanten van Agatha liggen nu net voor de oostkust van Yucatan.
Foto gemaakt door NOAA - National Hurricane CenterMexicaanse schiereiland YucatanDe restanten van Agatha liggen nu net voor de oostkust van Yucatan.
Nu

Pacifische orkaan Agatha over in Atlantische Alex?

Het is een bijzonder verhaal. Afgelopen week ontstond iets ten zuidwesten van Mexico op de Stille Oceaan orkaan Agatha. Het was de eerste orkaan van het Pacifische orkaanseizoen en meteen ook de zwaarste en meest vroege die in de maand mei het Mexicaanse vasteland wist te bereiken. Eenmaal boven land zwakte de orkaan snel af tot een tropische storm en later tot een reguliere tropische depressie. En die depressie, ofwel de restanten van Agatha, trok over het zuiden van Mexico en kwam via het schiereiland Yucatan nu weer boven het warme water van de Caribische Zee terecht. Daar lijkt het geheel snel weer te activeren tot mogelijk zelfs de eerste genaamde storm van het Atlantische orkaanseizoen. Dat zou dan Alex worden.

Vaak komt het niet voor dat een orkaan, of het restant van een orkaan, de oversteek maakt van de Stille Oceaan naar de Atlantische Oceaan. Door een gebrek aan ‘voeding’ boven land zwakt zo’n tropische storm of orkaan namelijk snel af. De restanten ervan trekken vaak nog wel door als een reguliere depressie, waarbij het nog steeds flink kan regenen en waaien, en daarna verdwijnt zo’n systeem eigenlijk vrij snel van de weerkaarten.

Smalle strook land

Vooral Midden-Amerika kenmerkt zich op sommige stukken maar door een relatief smalle strook land, met aan de westelijke kant ervan de Pacific (de Stille of Grote Oceaan) en aan de oostelijke kant de Atlantische Oceaan. Als een orkaan of tropische storm voldoende kracht heeft, kan hij deze oversteek onder de juiste omstandigheden dus maken. En dat kan dan van west naar oost zijn, dus vanaf de Pacific naar de Atlantische Oceaan, of juist andersom, van oost naar west, dus vanaf de Atlantische Oceaan naar de Pacific. Vaak gebeurt dit echter niet.

Oversteek komt niet vaak voor

Sinds het begin van de waarnemingen kwam een oversteek van de Atlantische Oceaan naar de Stille Oceaan slechts 14 keer voor. Voor het eerste gebeurde dit, voor zover gearchiveerd, in 1876 en de laatste keer was het orkaan Otto die eind november in 2016 de oversteek maakte. De andere kant op, dus vanaf de Stille Oceaan naar de Atlantische Oceaan gebeurt nog minder vaak; tot nu toe slechts 5 keer. En af en toe zien we het ook wel eens gebeuren vanaf de Golf van Mexico, over Florida en dan de Atlantische Oceaan op, of vice versa.

Unieke situatie

Deze situatie met Agatha is natuurlijk wel anders, want deze orkaan heeft zijn orkaanstatus enige tijd verloren, dus officieel telt dit niet als een oversteek, maar bijzonder is het zeker. De kans is namelijk groot, momenteel ongeveer 80 procent, dat de restanten van de eerste orkaan van het Pacifische orkaanseizoen binnen aanzienlijke tijd over zullen gaan in mogelijk de eerste tropische storm of orkaan van het Atlantische orkaanseizoen. Deze twee grote zeeën worden beiden apart gemonitord door het Amerikaanse National Hurricane Center (NHC) en hebben beiden ook een aparte namenlijst, op alfabetische volgorde. De eerste naam van het Atlantische lijst is Alex, dus mocht dit systeem uitgroeien tot een genaamde storm, dan zou het de naam Alex krijgen.

Richting Florida

De restanten van Agatha liggen nu nog, in de vorm van een lagedrukgebied met daar omheen talrijke geclusterde buien, net voor de oostkust van het Mexicaanse schiereiland Yucatan. Boven het warme water van de Caribische Zee lijkt het geheel snel weer te gaan ontwikkelen. Het NHC acht de kans dat dit binnen 48 uur gaat gebeuren vrij groot, ongeveer 80% kans. Met een noordoostelijke koers trekt het geheel dan verder activerend over de noordwestelijke delen van de Caribische Zee en later de zuidoostelijke delen van de Golf van Mexico, om later deze week bij westelijk Cuba, de Florida Keys en uiteindelijk Florida zelf aan te komen. De Amerikaanse staat Florida is al gevraagd om rekening te houden met mogelijk zware regen, veel wind en het risico op eventuele overstromingen.

Britta van GendtMeteoroloog