Skisport op alle niveaus steeds meer onder druk
Voor veel mensen is het elk jaar vaste prik: wintersport. Even de echte sneeuw opzoeken, en een weekje door een besneeuwd berglandschap roetsjen. Heerlijk, zeker, maar door klimaatverandering komt dat ‘zekerheidje’ steeds meer op losse schroeven te staan. Ook het Internationaal Olympisch Comité (IOC) maakt zich ernstig zorgen over de toekomst van de Winterspelen. Komt het einde van de skisport in zicht?Begin deze maand was het tijd om de Winterspelen van 2030 toe te wijzen aan een van de kandidaten, maar die beslissing werd uitgesteld. Het IOC heeft “met het oog op de klimaatverandering en de daaruit voortkomende uitdagingen voor de wintersport” de deadline laten lopen. Kandidaten Salt Lake City (USA), Sapporo (Japan) en Vancouver (Canada) tasten voorlopig dus nog in het duister.
Skigebieden verdwijnen
De winters worden korter, dat geldt vrijwel overal. Ook gebieden die als sneeuwzeker worden beschouwd, hebben daar steeds meer last van. Dat zien we ook in Europese skigebieden. IOC-voorzitter Bach zei dat ruim de helft van de ‘geschikte’ wintersportgebieden in Europa tegen het jaar 2050 niet meer zullen bestaan. Wow.
Een gebrek aan sneeuwzekere locaties is niet het enige probleem voor de topsport. In korter wordende winters moeten ook alle andere onderdelen van het wedstrijdseizoen in een kortere tijd gepropt worden. EK’s, WK’s, wereldbekerwedstrijden; het zal allemaal dichter op elkaar moeten plaatsvinden en de vraag is of dat voor de sporters nog reëel is.
Kunstwinterspelen
Dit probleem is natuurlijk niet nieuw. Diverse voorgaande edities van de Winterspelen moesten al volop gebruik maken van kunstsneeuw. De laatste Winterspelen, in Peking, was de eerste editie die voor 100% op kunstsneeuw draaide. In Sochi (2014) was dat 80%, in Pyeongchang (2018) was dat al tegen de 90%, melden Olympische sneeuwmakers. De laatste paar locaties waren dan ook nogal slecht gekozen, vonden diverse critici. Ook bij de toewijzing, tien jaar van tevoren, was al bekend dat bijvoorbeeld Peking tegenwoordig helemaal niet zo veel sneeuw krijgt.
Zo hebben we dus drie weken lang naar nepsneeuw zitten kijken. Een beetje cru is het wel. Toch bestaat kunstsneeuw al veel langer dan je misschien denkt, en bijna alle wintersportgebieden zijn er tegenwoordig van afhankelijk. Het sneeuwkanon werd al in 1940 per ongeluk uitgevonden door tuinbouwers. In Europa werden in de jaren ’70 de eerste exemplaren geïnstalleerd in skigebieden. Tegenwoordig is er bijna geen skigebied te vinden die ze niet heeft.
Ze moeten ook wel. Om rendabel te blijven, moet een skigebied ongeveer 100 dagen open zijn, en dat wordt intussen erg krap. Het WSL Institute for Snow and Avalanche Research rekende uit dat er in de Zwitserse Alpen in de afgelopen 50 jaar ongeveer 12 dagen verloren zijn gegaan aan het begin van het seizoen en 26 dagen aan het einde.
Water
En dan is er nog een probleem. Voor het maken van al die nepsneeuw, is een onnoemelijke hoeveelheid water nodig. In veel wintersportgebieden zijn reservoirs aangelegd om de sneeuwkanonnen te bedienen. Maar dat water moet natuurlijk ergens vandaan komen. Op dit moment heeft Europa te kampen met enorme droogte – ja, ook nu nog. Kijk maar eens naar dit kaartje (waar we vanmorgen ook al over schreven):
Ook in het Alpengebied is de situatie dus nijpend. We kunnen (moeten) ons steeds meer gaan afvragen hoe verantwoord het nog is om zo veel water aan kunstsneeuw te besteden. En bovendien: je kunt misschien wel sneeuw produceren, maar kou niet. Steeds vaker zal de temperatuur te hoog zijn voor de productie, of voor het blijven liggen van nepsneeuw. En dan hebben we het nog niet eens gehad over al die energie die hiervoor verbruikt moet worden.
Ondertussen krabben ook de wintersportregio’s zelf zich achter de oren. Meer en meer gaan ze zich toeleggen op andere inkomstenbronnen, en richten zich bijvoorbeeld meer op wandelaars en mountainbikers. Hiermee zal niet alleen het aantal geschikte topsportlocaties verder afnemen, waar het IOC alarm over slaat. Maar ook onze eigen jaarlijkse wintersportvakantie komt zo steeds meer onder druk te staan.
Bronnen: ANP, Change.inc