Dit zijn de mooiste Koningsdagen ooit

Sinds 1949 wordt onze koninklijke feestdag aan het eind van april gevierd. Koninginnedag werd tot en met 2013 op 30 april gevierd en vanaf 2014 vieren we Koningsdag op de 27e. Als het feest op een zondag viel werd de datum tot 1980 één dag naar achteren en na 1980 één dag naar voren geschoven.

Volop zomers in 1993

Koninginnedag 1993 leek het wel zomer in ons land. In het hele land werden zomerse temperaturen boven 25 graden gemeten en dat was nooit eerder gebeurd. In De Bilt liep de temperatuur op tot 26,9 graden en op weerstation Gilze-Rijen werd maar liefst 28,0 graden gemeten. Ook Koninginnenacht verliep recordwarm met een minimum van 13,9 graden. In Den Helder werd het niet kouder dan 14,6 graden.

In De Bilt was 1993 de enige zomerse feestdag. Op andere plaatsen dieper in het binnenland was het vaker zomers. In 1950 verliep Koninginnedag in het zuidoosten zomers met ruim 25 graden. Dit gold ook voor 1952, toen werden temperaturen tot 27 graden gemeten in Limburg.

In 2004 noteerde weerstation Soesterberg op de Utrechtse heuvelrug met 25,2 graden nipt een zomerse dag. De Bilt noteerde met 24,3 graden de op één na warmste Koninginnedag. De feestdag werd toen in het zuiden afgesloten door noodweer. Zware onweersbuien gingen gepaard met hagelstenen tot 5 cm groot en lokaal viel bijna twee keer de maandhoeveelheid aan aprilneerslag in een paar uur tijd.

Vaker droog dan nat

Van alle koninklijke feestdagen verliepen er 43 van de 74 geheel droog, ruim de helft dus. In de vorige eeuw verliep 59% van de feestdagen droog en deze eeuw 57%. Meestal valt neerslag in de vorm van een kortdurende bui die je bezoek aan de rommelmarkt dus niet per se hoeft te verpesten.

Tijdens de warmste Koninginnedag in 1993 scheen de zon in De Bilt 11,0 uur en dat was geen record. Dertien keer verliep de koninklijke feestdag nóg zonniger. Zo scheen de zon in 2007 13,6 uur en in 1999 zelfs 13,8 uur. Zonnebrandcrème was deze edities écht een must.

Bijzonder mooie Koningsdagen hebben we nog niet echt gehad, maar 2020 springt eruit. In dat coronajaar scheen de zon 11,5 uur en werd een maximumtemperatuur van 20,7 graden bereikt. Dit was tot nu toe de enige warme Koningsdag met een temperatuur van 20 graden of meer. In 2021 werd het maximaal 15,7 graden in De Bilt, maar was het opnieuw vrij zonnig met zelfs 12,1 zonuren. Dit was goed voor een 9e plek in de top-10 zonnigste koninklijke feestdagen. Extra balen dus dat het feest precies die 2 jaren niet doorging.

Koningsdag warmer door klimaatverandering?

Door de opwarming van het klimaat wordt de kans op warme Koningsdagen steeds groter. Tot nu toe is de temperatuur nog maar 12 edities op 20 graden of meer uitgekomen. Daarvan komen 7 jaren uit de vorige eeuw (1949-1999) en 5 jaren uit de huidige eeuw. De gemiddelde maximumtemperatuur tijdens de feestdag is gestegen van 15,2 graden in de vorige eeuw naar 16,3 graden deze eeuw. In de nachten gaat het nog sneller, zo was de Koninginnenacht vroeger gemiddeld 4,4 graden, terwijl de huidige norm voor Koningsnacht deze eeuw is gestegen naar 5,6 graden.

Opvallend is wel dat er deze eeuw ruim twee keer zoveel neerslag valt als in de vorige eeuw. Op de dagen dat er regen viel (41%) viel in de vorige eeuw gemiddeld 2,4 mm. Nu valt op 43% van de dagen neerslag, gemiddeld 4,5 mm.

Aan het aantal zonuren is niets veranderd, in de vorige eeuw scheen de zon gemiddeld 6,7 uren en nu is dat deze eeuw 6,8 geworden.

30 april beter weer?

Als wordt gekeken naar het weer in De Bilt op 27 en 30 april sinds 1901, dan valt op dat het op 27 april gemiddeld 14,2 graden was, tegen 14,7 graden op 30 april. Statistisch gezien is het dus op Koningsdag een halve graad kouder dan op Koninginnedag. Qua zonneschijn en hoeveelheid neerslag is er weinig verschil.

Check hier de slechtste Koningsdagen ooit!