Dit zijn de slechtste Bevrijdingsdagen ooit

Tijdens de bevrijding op 5 mei 1945 werd een opvallend koude periode afgesloten. Met een matige tot vrij krachtige zuidwestenwind werd nog steeds koele lucht aangevoerd. In De Bilt kwam de temperatuur uit op 12,4 graden. Er viel over ruim 6 uur bijna 8 mm regen, maar tussen de buien door scheen de zon ook nog 5 uurtjes. Daarna barstte de zomer los. Na drie dagen werd het in Limburg al zomers warm en op 12 en 13 mei werden in het binnenland volop tropische temperaturen gemeten. De 32,9 graden die op 13 mei werd gemeten in het Achterhoekse Warnsveld, is tot op de dag van vandaag nog steeds het landelijk warmterecord voor de eerste helft van mei. Nooit eerder werd het zo vroeg zo heet in ons land.

Pak sneeuw in 1957

Dat het soms zelfs in mei nog winters kan zijn, bewijst 1957. Van 4 tot en met 7 mei viel dagelijks sneeuw in ons land, vooral op Bevrijdingsdag. Op de Vaalserberg bleef de sneeuw goed liggen en groeide het pak aan tot 15 cm! Niet eerder lag er zo laat in de lente nog zoveel sneeuw in ons land. Ook in Brabant en de Achterhoek bleef een dun laagje sneeuw liggen. In Noord-Limburg lag in Venlo 7 cm. De Bilt noteerde met maximaal 7,8 graden de op één na koudste Bevrijdingsdag, maar landelijk was het in Eindhoven nooit eerder zo koud met hooguit 6,4 graden

Voor De Bilt was 1979 de koudste editie met een maximum van 7,2 graden. Ook toen leek het wel winter, in de eerste 6 dagen van mei viel elke dag ergens in ons land sneeuw. Op 5 mei bleef de sneeuw niet liggen, maar dit was 4 mei wel het geval. In het noorden van het land en in Vaals werd 4 centimeter gemeten. De 5 koudste Bevrijdingsdagen hebben allemaal de 10 graden niet gehaald in De Bilt, dit gebeurde voor het laatst in 1991.

Opmerkelijk is dat het vrij recent ook in 2019 nog sneeuwde op 4 en 5 mei. De dag van Dodenherdenking kleurde in de Limburgse heuvels zelfs wit, de Vaalserberg noteerde 4 cm sneeuw in de ochtend. Met maximaal 11,7 graden kwam de Bevrijdingsdag niet in de top-10 koudste terecht. 2002, 2012 en 2021 staan wel in de top-10. Deze eeuw was 2012 het koudst met in De Bilt hooguit 10,1 graden (6e plek). Maastricht bleef steken op 9,2 graden. In 2021 werd het in De Bilt 10,8 graden, een 8e plek. Het was guur, er kwamen buien voor met hagel, windstoten, onweer en plaatselijk natte sneeuw. Dit was pas 4e Bevrijdingsdag met sneeuw in ons land.

Vorige eeuw vaker regen

Van de 78 Bevrijdingsdagen was de helft nat en de helft droog, al zien we wel verschillen tussen deze en de vorige eeuw. Zo was het in de vorige eeuw in slechts 45% van de gevallen geheel droog, terwijl dat deze eeuw in 65% van de gevallen zo is. Als het regent, viel vroeger gemiddeld 3,4 mm tegen 5,1 mm deze eeuw. Dit past goed in de trend van klimaatverandering, het regent minder vaak, maar wel harder.

De meeste regen werd in De Bilt in 1957 opgevangen. Tijdens deze sneeuwrijke editie viel 14 mm. In 1950 viel in De Bilt een fractie minder, maar in Zeeland ruim 30 mm. In 1997 was het in het hele land kletsnat met in De Bilt ruim 13 mm en op de Veluwe in Elspeet 38 mm. In 2002 regende het zeer langdurig. In Maastricht regende het ruim 17 uur en in De Bilt bijna 13 uur. Vaals was toen de natste plek met 32 mm.

Nat was het ook in 2023. Met bijna 11 mm noteerde De Bilt een 4e plek in de top-10. Vooral in een strook van West-Brabant, via Utrecht naar Groningen trokken zware plensbuien over het land. In het Brabantse Ginneken viel 37 mm en nabij Roodeschool werd 46 mm gemeten! Landerijen liepen daardoor onder water.

Hemelvaartsstorm in 2015 | Aan tornado’s ontsnapt

Noodweer was het in 2015. Nederland is zelfs aan een potentiële ramp ontsnapt. Zware regen- en onweersbuien maakten een eind aan een broeierige ochtend. De zuidwestenwind werd krachtig tot hard en aan zee stormachtig, 6-8 Bft. Op de Oosterschelde was zelfs sprake van een zuidwesterstorm. Omdat deze windpaal in het water staat en niet boven land, is geen sprake van een officiële storm. Wel kwamen in het hele land zware windstoten voor, op de Oosterschelde en in Eindhoven werd een zeer zware windstoot van 101 km/u gemeten. Nooit eerder waaide het zo hard op 5 mei.

Verschillende festiviteiten werden afgelast, en dat was maar goed ook. Nederland is namelijk ontsnapt aan een potentiële ramp. De buien kwamen namelijk relatief vroeg het land binnen en werden in de loop van de dag alleen maar zwaarder, zeker boven het warmere Duitsland. Langs de oostgrens van Overijssel en Drenthe viel in zeer korte tijd 38 mm neerslag. Vlak achter de grens met Duitsland ontstonden de eerste tornado’s. In de namiddag ontstond in Noord-Duitsland zelfs een zware tornado met veel schade als gevolg.

In 2011 een ijskoude start

De Bevrijdingsnacht van 2011 is de koudste sinds 1945. In De Bilt kwam het kwik op precies 0 graden uit, maar in het Drentse Eelde werd het -3,2 graden. Aan de grond vroor het 8 graden! Onder andere aan de Achterhoekse wijngaarden werd veel schade toegebracht.

Bekijk hier de mooiste Bevrijdingsdagen ooit.